Το χρηματοδοτικό μοντέλο θα εξαρτηθεί από τις διαπραγματεύσεις
Η διαπραγμάτευση μεταξύ των εταιριών παραχωρήσεων και των δανειστριών τραπεζών των μεγάλων έργων θα καθορίσει τελικά το χρηματοοικονομικό μοντέλο της επανεκκίνησης των τεσσάρων αυτοκινητοδρόμων, που πραγματοποιούνται με συμβάσεις παραχώρησης.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», οι αποδόσεις των ίδιων κεφαλαίων των παραχωρησιούχων και η κατανομή των εσόδων από τα διόδια μεταξύ των εταιριών και του δημοσίου εξακολουθούν να αποτελούν ανοιχτά ζητήματα, τα οποία, όπως φαίνεται, θα «κλείσουν» μονάχα όταν οι δανειστές και οι εταιρίες παραχωρήσεων δώσουν τα χέρια.
Έτσι, μόνο εικασίες μπορούν να γίνουν για το τελικό «μείγμα» της ιδιωτικής χρηματοδότησης (διόδια, δάνεια, ίδια κεφάλαια), η οποία ευθύνεται για την πλειονότητα των πόρων που απαιτούνται για την περίοδο κατασκευής των αυτοκινητοδρόμων.
Αντίθετα, σε σχέση με την δημόσια χρηματοδότηση (εθνικοί πόροι, ΕΣΠΑ) τα πράγματα είναι μάλλον καλύτερα, καθώς η θέση του δημοσίου ενισχύθηκε από το δάνειο των 650 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), για το οποίο, όμως, οι τελικοί όροι και οι προϋποθέσεις θα καθοριστούν αμά τη επιτεύξει συμφωνίας.
Πάντως, το δάνειο της ΕΤΕπ θα καλύψει την εθνική συμμετοχή, εάν αυτό χρειαστεί. «Η κάλυψη θα γίνει υπό την προϋπόθεση ότι θα έχει κλείσει η συμφωνία» σημειώνουν πηγές κοντά στην υπόθεση.
Κύκλοι του υπουργείου Υποδομών και Ανάπτυξης δεν μπορούν να προσδιορίσουν με ακρίβεια το ύψος του χρηματοδοτικού κενού που θα προκύψει από τα έργα, καθώς συναρτάται με το νέο χρηματοοικονομικό μοντέλο.
Ακόμη, αναφορικά με την χρήση περισσότερων πόρων από το ΕΣΠΑ, διαπιστώνουν ότι λίγα μπορούν να γίνουν, καθώς το 83% των σχετικών έργων, που χρηματοδοτούνται από τα κοινοτικά κονδύλια, έχουν συμβασιοποιηθεί.
Αυτό που είναι σίγουρο, παρατηρούν, είναι ότι τα έσοδα από τα διόδια σε σχέση τις αρχικές προβλέψεις έχουν μειωθεί κατά 45% κατά μέσον όρο στους τέσσερις αυτοκινητοδρόμους. «Η μάχη θα δοθεί στις τράπεζες» σημειώνουν.
Πάντως, όπως έχει αποκαλύψει «ΤΟ ΒΗΜΑ» το χρηματοδοτικό κενό των έργων κυμαίνεται από 350 εκατ. ευρώ έως και 650 εκατ. ευρώ ανά έργο.
Τι αλλάζει στους αυτοκινητοδρόμους
Οι διαπραγματεύσεις του πρωθυπουργικού συμβούλου, κ. Ευθύμιου Βιδάλη με τον Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου και την Ολυμπία Οδό είχαν ήδη ολοκληρωθεί τις προηγούμενες ημέρες, ενώ οι συνομιλίες με τους παραχωρησιούχους του E65 και της Ιονίας Οδού ολοκληρώθηκαν το βράδυ της Δευτέρας.
Οι τεχνικές αλλαγές που αποφασίστηκαν έχουν ως εξής:
– Η Ιόνια Οδός δεν «κόβεται», όμως εκκρεμεί το ζήτημα της σήραγγας της Κλόκοβας στο ΣΤΕ, ενώ στο τμήμα Αθήνα – Μαλιακός δεν θα υπάρξει καμία αλλαγή,
– ο Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου παραμένει ως έχει (Μαλιακός – Κλειδί),
– στον Ε65 θα κατασκευαστεί κανονικά ένα αυτοτελές τμήμα 85 χλμ, μεταξύ του Ανισόπεδου Κόμβου Ξυνιάδας και των Τρικάλων, σε δεύτερη φάση θα προχωρήσει το τμήμα Λαμία – Ξυνιάδα, ενώ εκκρεμεί ακόμη στο ΣΤΕ η χάραξη βορείως της Καλαμπάκας,
– στην Ολυμπία Οδό, το έργο θα προχωρήσει άμεσα από την Κόρινθο έως την Πάτρα, ενώ το τμήμα Πάτρα – Πύργος – Τσακώνα παραμένει στην σύμβαση, αλλά η κατασκευή του θα ξεκινήσει αργότερα μέσα στην τριετία, ενώ υπάρχει ως δεδομένο και η ακύρωση των περιβαλλοντικών όρων στον Καϊάφα από το ΣΤΕ.
Το υπουργείο Υποδομών θεωρεί ότι η χρονική μετατόπιση της κατασκευής των τμημάτων Πάτρα – Πύργος – Τσακώνα της Ολυμπίας Οδού και Τρίκαλα – Παναγιά και Λαμία – Δομοκός του Ε65, αντί της ακύρωσής τους, θα εξασφαλίσει αν όχι την υποστήριξη, τουλάχιστον την ανοχή των τοπικών κοινωνιών. «Δεν μπορούμε να κάνουμε θαύματα, είμαστε σε δύσκολη εποχή» σχολιάζουν.
Μάλιστα, θεωρούν ότι η άμεση «ανακούφιση» από τον περιορισμό του φυσικού αντικειμένου θα δώσει την ευκαιρία για ανάταξη και ευκολότερη χρηματοδότηση των παραχωρήσεων.
Τι θα γίνει με τα διόδια
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου, μειώσεις διοδίων δεν μπορούν να γίνουν, καθώς θα τίναζαν τα έσοδα των αυτοκινητοδρόμων στον αέρα.
Αντίθετα, σημειώνουν ότι βρίσκεται υπό επεξεργασία ένα πλαίσιο για την καλύτερη και πιο δίκαιη πολιτική διοδίων τουλάχιστον για τους τακτικούς χρήστες των αυτοκινητοδρόμων και για τους μόνιμους κατοίκους περιοχών που δεν έχουν την επιλογή ενός εναλλακτικού οδικού δικτύου.
Σε σχέση με το πως θα κατανεμηθούν τα διόδια, σημειώνουν ότι το ρίσκο των διοδίων ούτως ή άλλως μοιράζεται ανάμεσα στο δημόσιο και τους παραχωρησιούχους.
Τι θα γίνει με τις οικονομικές αξιώσεις
Το δημόσιο θα καταβάλει 280 εκατ. ευρώ για αξιώσεις που άπτονται κατασκευαστικών εργασιών (και όχι όλων των διεκδικήσεων των παραχωρησιούχων), οι εταιρίες παραχώρησης θα παραιτηθούν από το δικαίωμα προσφυγής στην Διατησία για τις εν λόγω αξιώσεις κι, έτσι, πηγές του υπουργείου θεωρούν ότι θα κλείσει ένα σημαντικό «αγκάθι» στις μεταξύ τους σχέσεις.
Βέβαια, η ολοκλήρωση αυτής της πράξης τελεί υπό την προϋπόθεση της τεκμηρίωσης των αξιώσεων παραχωρησιούχους και της πιστοποίησής τους από ανεξάρτητο μηχανικό.
Οι ελληνικές τράπεζες θέλουν
Ένας βασικός λόγος για τον οποίο εκφράζεται ικανοποίηση για αυτήν τη «συμφωνία κυρίων» μεταξύ δημοσίου και παραχωρησιούχων είναι ότι οι ελληνικές τράπεζες προθυμοποιούνται να εμπλακούν στην συζήτηση για την επανεκκίνηση των αυτοκινητοδρόμων, καθώς σέβονται την δέσμευσή τους στα έργα και αναγνωρίζουν τη συμβολή που θα έχουν στην ανάπτυξη της χώρας.
Όμως, το ερωτηματικό είναι η τύχη των ξένων τραπεζών, που ευθύνονται για το 50% του δανεισμού των έργων, καθώς αρκετές πλέον έχουν βρεθεί αντιμέτωπες με κρίσεις ιδιωτικού ή δημοσίου χρέους στις χώρες τους, ενώ το οικονομικό περιβάλλον στην Ελλάδα απέχει παρασάγγας από την εποχή που γράφονταν οι υφιστάμενες συμβάσεις.
Πηγές του υπουργείου θεωρούν ότι, εάν τα πράγματα προχωρήσουν κατ’ ευχήν, η συμφωνία των παραχωρησιούχων με τις τράπεζες και η έγκριση της προταθείσας λύσης από την Κομισιόν, θα ολοκληρωθούν έως τα τέλη Φεβρουαρίου.
Μάλιστα, αφήνουν να εννοηθεί ότι ο Βιδάλης θα συνεχίσει να ηγείται των συνομιλιών, εμπλεκόμενος αυτή την φορά και στον διάλογο τραπεζών – παραχωρησιούχων.
