Τα αποκαλυπτικά προφίλ, οι ένοχες αναρτήσεις και τα άγνωστα κόλπα των αστυνομικών με το ψηφιακό «εργαλείο» τους
Η ΕΛ.ΑΣ. εξαρθρώνει συμμορίες με βασικό πληροφοριοδότη το… Facebook! Εμπειροι αξιωματικοί της Ασφάλειας Αττικής παρακολουθούν συστηματικά τους τελευταίους μήνες τις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης προκειμένου να εντοπίζουν τις «σχέσεις» υπόπτων, να προσδιορίζουν τη σύνθεση εγκληματικών οργανώσεων αλλά και για να ανακαλύπτουν φωτογραφίες προσώπων που δεν είναι καταχωρισμένα στα αστυνομικά αρχεία.
Ετσι η Αστυνομία φτάνει να δημιουργεί οργανογράμματα «συμμοριών» με βάση πλέον όχι μόνο τις κλήσεις κινητών τηλεφώνων ή τις φυσικές παρακολουθήσεις αλλά και μια αλληλουχία συνδυασμών – με τη χρήση ειδικών λογισμικών – με τους «φίλους» χρηστών στο Facebook και άλλο υλικό από σελίδες κοινωνικής δικτύωσης, αναπαράγοντας πρόσωπα, καταστάσεις και συσχετισμούς που δεν θα μπορούσε με οποιαδήποτε άλλη αναζήτηση.
Το γεγονός ότι ο αριθμός των καταγεγραμμένων χρηστών σελίδων κοινωνικής δικτύωσης στην Ελλάδα προσεγγίζει τα 4.000.000 άτομα αποτελεί ένα σημαντικό «εργαλείο» στα χέρια της ΕΛ.ΑΣ. και όχι μόνο. Παράλληλες έρευνες στις ίδιες σελίδες κοινωνικής δικτύωσης πραγματοποιεί και το ΣΔΟΕ προκειμένου να δει αν οι ύποπτοι χρήστες προχωρούν σε καταχώριση φωτογραφιών με βίλες, περιουσιακά στοιχεία κτλ. Επιπλέον σε σχετικές έρευνες στο Facebook προχωρούν ως και οι ασφαλιστικές εταιρείες. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο κ. Χριστόφορος Ζαρόκωστας, αναπληρωτής διευθυντής Εσωτερικού Ελέγχου ασφαλιστικής εταιρείας, ανέφερε σε πρόσφατο συνέδριο ότι «όταν έχουμε ενδείξεις πως κάποιοι ασφαλισμένοι μας δηλώνουν ένα εικονικό τροχαίο ατύχημα, τότε ψάχνουμε για να δούμε αν αυτός με τον οποίο φαίνεται να έχει τρακάρει είναι… φίλος του στο Facebook! Και αυτό μάλλον δεν είναι συμπτωματικό».
Ποιοι είναι όμως οι τρόποι με τους οποίους η ΕΛ.ΑΣ. «μελετά» το Facebook;
ΟΙ 7 ΤΡΟΠΟΙ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΥ
Οι περιζήτητες φωτογραφίες του υπόπτου
Πολλές φορές οι αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ., κυρίως αυτοί που ασχολούνται με ληστείες, διακίνηση ναρκωτικών ή και φόνους, έχουν κάποιες ασαφείς πληροφορίες για την ταυτότητα δραστών – κυρίως αλλοδαπών – που συμμετέχουν σε εγκληματικές ενέργειες και οι οποίοι δεν είναι σεσημασμένοι αλλά και δεν μπορούν να εντοπισθούν. Ετσι λοιπόν αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. με αντίστοιχη εμπειρία ψάχνουν στο Facebook και σε άλλες σελίδες κοινωνικής δικτύωσης όπου αναζητούν τα προφίλ με τα ονόματα – με ορισμένες παραλλαγές – των υπόπτων. Και όπως λένε ανώτεροι αξιωματικοί, «έτσι έχουμε δει φωτογραφίες κακοποιών, τους φίλους τους αλλά και πολλά στοιχεία για τις κινήσεις τους. Η μέθοδος αυτή είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική σε περιπτώσεις Αλβανών, Γεωργιανών και άλλων ληστών που ως τότε ήταν για μας “φαντάσματα”. Αξιοσημείωτο είναι ότι πολλοί κακοποιοί, κυρίως από γειτονικές χώρες, έχουν μανία με το Facebook που την πληρώνουν… ακριβά!».
Τα αποκαλυπτικά προφίλ των θυμάτων
Μετά τη διάπραξη ενός εγκλήµατος τα κίνητρα του οποίου είναι άγνωστα η ΕΛ.ΑΣ. εξετάζει συχνά το «προφίλ» του θύµατος στο Facebook προκειµένου να δει αν υπάρχουν καταχωρίσεις στον «τοίχο» του, κάποιο like σε φωτογραφία ή κάποια αναφορά στο χρονολόγιό του που µπορεί να συσχετισθεί µε τη δολοφονία του. Είναι χαρακτηριστικό ότι η δολοφονία ενός 30χρονου ιδιωτικού υπαλλήλου τον Μάιο του 2010, µε δράστη έναν αλβανό κακοποιό, εξιχνιάστηκε εξ ολοκλήρου µε τα στοιχεία που βρέθηκαν στο προφίλ του στο Facebook, ενώ στην αρχή ο φόνος του φαινόταν ανεξήγητος. Ο Αλβανός ήταν στενός φίλος µιας κοπέλας στις φωτογραφίες της οποίας ο άτυχος νεαρός έκανε «like». Επίσης οι αστυνοµικοί πολλές φορές σπεύδουν να λάβουν διευκρινιστικές καταθέσεις από φίλους του θύµατος στο Facebook συντάσσοντας µια ολόκληρη δικογραφία µε τη βοήθεια των social media. Ακόµη σε περιπτώσεις απαγωγών η ΕΛ.ΑΣ. αναζητεί τα ίχνη των δραστών µε βάση «άσχετα» πρόσωπα-προφίλ που µπορεί να εισέρχονταν στον λογαριασµό στο Facebook των απαχθέντων λίγο πριν από την αρπαγή τους. Οπως, δηλαδή, συνέβη στην περίπτωση της απαγωγής της 22χρονης στην Καστοριά πριν από έναν χρόνο…
Το παιχνίδι των πλαστών ονομάτων
Η ΕΛ.ΑΣ. αλλά και άλλες ελεγκτικές υπηρεσίες ερευνούν το Facebook όταν έχουν ενδείξεις πλαστοπροσωπίας για υπόπτους, κυρίως αλλοδαπούς, που προχωρούν σε εγκληματικές ενέργειες χρησιμοποιώντας αλλοιωμένα προσωπικά ή ταξιδιωτικά έγγραφα. Οι αστυνομικοί προχωρούν σε αναζήτηση στοιχείων σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης για να βρουν άτομα ή συγγενείς τους με τα ίδια στοιχεία ταυτότητας. Ετσι με βάση αυτή τη διαδικασία διασταύρωσης μπορούν να αντιληφθούν αν πίσω από τα συγκεκριμένα ονόματα κρύβονται επικίνδυνοι κακοποιοί…
Ψάχνοντας διασυνδέσεις και άλλοθι
Η ΕΛ.ΑΣ. δημιουργεί «σχεδιαγράμματα» συμμοριών αναλύοντας τους κοινούς «φίλους» στο Facebook της βασικής ομάδας υπόπτων αλλά και προχωρώντας σε σχετικούς συνδυασμούς με βάση την «αλληλουχία» των διαδικτυακών φιλιών. Ακόμη έχει αναζητήσει σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης να βρει αν υπάρχουν καταχωρίσεις – συνομιλίες, αναρτήσεις φωτογραφιών – των υπόπτων σε χρόνο που σχετίζεται με εγκληματικές πράξεις. Ετσι μπορούν να ελέγξουν το άλλοθί τους αλλά και να βρουν τι έκαναν και τι έλεγαν σε κρίσιμες για την υπόθεση χρονικές περιόδους.
Τα ψεύτικα προφίλ των ανταρτών πόλης
Στελέχη των διωκτικών αρχών έχουν διαπιστώσει ότι πολλοί ύποπτοι για συμμετοχή σε αντιεξουσιαστικές οργανώσεις ή ομάδες «αντάρτικου πόλης» χρησιμοποιούν αλλοιωμένα «προφίλ» στο Facebook για να επικοινωνούν με «μυημένους» συντρόφους τους. Οπως, δηλαδή, συνέβη και με την περίπτωση του κατηγορουμένου για την αιματηρή ληστεία στην Πάρο τον περασμένο Αύγουστο.
Αξιωματικοί της Κρατικής Ασφάλειας ή της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας επιδιώκουν να πληροφορηθούν τα ψεύτικα προφίλ των υπόπτων για να αντλούν στοιχεία για τις επιλογές τους, ενώ φαίνεται σε ορισμένες περιπτώσεις να βάζουν στο μικροσκόπιο κάποιους από τους φίλους τους. Ακόμη ελέγχουν ορισμένες «κλειστού τύπου» διαδικτυακές ομάδες στις οποίες φαίνεται να εντάσσονται.
Ειδική έρευνα γίνεται και για ομάδες μελών ή οπαδών της Χρυσής Αυγής στα social media. Προσφάτως η ΕΛ.ΑΣ. στη Θεσσαλονίκη διαλεύκανε πλήρως μια υπόθεση αθλητικής βίας με ανάλυση των καταχωρίσεων νεαρών χούλιγκαν στο Facebook.
Οι ένστολοι διαδικτυακοί «φίλοι»
Πολλές φορές άνδρες αλλά κυρίως γυναίκες αστυνομικοί δημιουργούν ψεύτικα προφίλ στο Facebook προκειμένου να προσεγγίζουν υπόπτους για διάπραξη φόνων, ληστειών, ένοπλων επιθέσεων αλλά και σε περιπτώσεις παιδεραστίας. Ο τρόπος δημιουργίας αυτού του ψεύτικου προφίλ με την παρουσία πολλών φίλων αλλά και το περιεχόμενο της συζήτησης με τους υπόπτους αποτελούν αντικείμενο ειδικής εκπαίδευσης των στελεχών της ΕΛ.ΑΣ. Θεωρείται μια μέθοδος που αποφέρει πολλούς καρπούς στις έρευνες χωρίς τα σχετικά στοιχεία να εντάσσονται στη δικογραφία.
Τα μοιραία λάθη των χρηστών
Τέλος, η ΕΛ.ΑΣ. αντλεί σημαντικά στοιχεία από τη σάρωση των social media χωρίς συγκεκριμένη στόχευση και εκμεταλλευόμενη τα μοιραία λάθη των χρηστών. Ετσι λοιπόν η Ασφάλεια Βορειοανατολικής Αττικής εξάρθρωσε συμμορία αλβανών κακοποιών όταν είδε στα προφίλ τριών Αλβανών φωτογραφίες που κρατούσαν πιστόλια και δεσμίδες χαρτονομισμάτων! Ακόμη, στοιχεία για παράνομες πράξεις και συναλλαγές προσώπων ή επιχειρήσεων αντλούνται από αναρτήσεις ανυποψίαστων ατόμων στο Facebook. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με έρευνα της εταιρείας Proofpoint, το 17% των μεγάλων εταιρειών αντιμετωπίζει απώλεια εμπιστευτικών πληροφοριών λόγω δημοσιεύσεων σε κοινωνικά δίκτυα.
