Το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επιδίκασε πρόστιμο σε βάρος της Μόσχας για «ηθική βλάβη» στον πρώην μεγιστάνα

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επιδίκασε συνολικό πρόστιμο 24.500 ευρώ σε βάρος της Μόσχας για «ηθική βλάβη» στον Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, αλλά ανέφερε πως παρόλο που εγείρονται υποψίες δεν έχει «αποδείξεις» πως η δίωξή του είναι πολιτική.
Το εδρεύων στο Στρασβούργο δικαστήριο ανακοίνωσε ότι διαπίστωσε παρατυπίες στην υπόθεση της δίωξης του Ρώσου μεγιστάνα του πετρελαίου Μιχαήλ Χοντορκόφσκι και επιδίκασε πρόστιμο συνολικού ύψους 24.500 ευρώ σε βάρος της Μόσχας για «ηθική βλάβη».
Παράλληλα, όμως το ΕΔΑΔ, αν και σημείωσε πως η δίωξη «ενδέχεται να εγείρει κάποιες υποψίες» σε ό,τι αφορά τις προθέσεις των ρωσικών αρχών, ανέφερε ότι δεν του παρουσιάστηκαν αποδείξεις που να στοιχειοθετούν ότι οι κατηγορίες περί απάτης, φοροαποφυγής και ξεπλύματος χρήματος είχαν πολιτικά κίνητρα.
Ο Χοντορκόφσκι, ένας από τους μεγιστάνες που απέκτησαν τις περιουσίες τους μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, ήλθε σε σύγκρουση με τον πρώην πρόεδρο και νυν πρωθυπουργό Βλαντίμιρ Πούτιν, κατήγγειλε διαφθορά, αμφισβήτησε τον κρατικό έλεγχο στις εξαγωγές πετρελαίου και χρηματοδότησε κόμματα της αντιπολίτευσης.
Πολλές δυτικές κυβερνήσεις και επιχειρήσεις λένε πως θεωρούν ότι η υπόθεση εγείρει σοβαρά ερωτήματα σχετικά με τη δέσμευση της Ρωσίας να οικοδομήσει ένα κράτος δικαίου.
Οι δικηγόροι του Χοντορκόφσκι, που θεωρούν την υπόθεσή του πολιτικά υποκινούμενη, καλωσόρισαν την απόφαση του ΕΔΑΔ κάνοντας λόγο για νίκη.
«Ηταν μια σημαντική νίκη για τον ενάγοντα και μια μεγάλη ήττα για τη [ρωσική] κυβέρνηση ανεξαρτήτως του εάν και κατά πόσον το δικαστήριο αποδώσει -κάτι που κάνει σπάνια- κακοπιστία στην κυβέρνηση» δήλωσε ο βαρόνος Ντέιβιντ Πάνικ, μέλος της Βουλής των Λόρδων, στους δημοσιογράφους.
Η Καρίνα Μοσκαλένκο σημείωσε ότι το ΕΔΑΔ αναγνώρισε «έναν εντυπωσιακό κατάλογο παραβιάσεων» σε βάρος του πελάτη τους.
Το ΕΔΑΔ έκρινε ότι ο Χοντορκόφσκι είχε συλληφθεί παράνομα διότι αρχικά είχε προσαχθεί για ανάκριση ως μάρτυρας, αλλά εντός ωρών μετατράπηκε σε κατηγορούμενο και του επιδόθηκε 35σέλιδο κατηγορητήριο. Αποφάσισε ακόμη ότι η κράτησή του παρατάθηκε χωρίς επαρκή αιτιολογία σε δύο περιπτώσεις και ότι υπήρξαν προβλήματα στη διαδικασία που λειτούργησαν μειονεκτικά για τον κατηγορούμενο.

Υποστηρικτές του Χοντορκόφσκι λένε ότι οι δίκες του εντάσσονταν στις προσπάθειες του Κρεμλίνου να τον τιμωρήσει διότι προκάλεσε τον Πούτιν, να εκμηδενίσει κάθε πιθανότητα να εισέλθει στην πολιτική, να εξασφαλιστεί η πίστη των άλλων μεγαλοεπιχειρηματιών στο Κρεμλίνο και να ενταθεί ο κρατικός έλεγχος στα πετρελαϊκά αποθέματα της Ρωσίας.
Η εταιρία Yukos, άλλοτε μεγαλύτερη παραγωγός πετρελαίου της Ρωσίας, χρεοκόπησε το 2003 και τα στοιχεία του ενεργητικού της και των θυγατρικών της κατέληξαν στην κρατική Rosneft.