Αίσθηση προκάλεσε στο Βερολίνο η επίσκεψη του ηγέτη του ΣΥΡΙΖΑ
Ένα φάντασμα πλανιέται πάνω από την Ευρώπη, το φάντασμα του ΣΥΡΙΖΑ. «Όλες οι δυνάμεις της γερασμένης ηπείρου έχουν ενωθεί στον αγώνα εναντίον της ελληνικής Αριστεράς για να αποτρέψουν τη νίκη της στις εκλογές της 17ης Ιουνίου» δήλωσε o Αλέξης Τσίπρας – παραφράζοντας την πρώτη φράση του «Κομμουνιστικού Μανιφέστου» των Μαρξ και Ένγκελς – την Τρίτη στην αίθουσα της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος Die Linke (Η Αριστερά) στο Βερολίνο.
«Εμείς επιμένουμε όμως να ανοίξουμε δρόμους ελπίδας για όλη την Ευρώπη, ώστε να σταματήσουν τα προγράμματα λιτότητας και οι καταστροφικές συνέπειες τους στην κοινωνική συνοχή» πρόσθεσε. Οι παριστάμενοι βουλευτές τον καταχειροκρότησαν. «Δεν είναι μόνο ο καλύτερος, αλλά και ο ωραιότερος έλληνας πολιτικός» τον επαίνεσε ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας Γκρέγκορ Γκίζι. «Και ο πιο ποπ» συμπλήρωσε νεαρή βουλευτής του κόμματος.
Πολύ πιο αρνητικά φορτισμένη ήταν λίγο αργότερα η ατμόσφαιρα στην αίθουσα συνεντεύξεων «Bundespressekonferenz» (σ.σ.: το δημοσιογραφικό «Ζάππειο» του Βερολίνου), όπου είχαν προσέλθει εκατοντάδες δημοσιογράφοι για να δουν από κοντά τον επίφοβο «αριστερό λαϊκιστή» όπως τον αποκαλούν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, που περιστοιχιζόταν στο βήμα από τον πρόεδρο της Αριστεράς Έρνστ Κλάους και τον κ.Γκίζι. Αντί γι αυτό βρήκαν μπροστά τους έναν μάλλον πολύ νηφάλιο για την ηλικία του πολιτικό, ο οποίος, αποφεύγοντας κάθε ρητορική κορώνα, στήριζε τις απόψεις του σε γενικά αποδεκτούς όρους – πολιτικά, στη δημοκρατία και το διάλογο, οικονομικά, στην αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα.
«Η ευρωζώνη δεν έχει ιδιοκτήτες και ενοικιαστές, αλλά μόνο ισότιμα μέλη, που αποφασίζουν σε δημοκρατική βάση» είπε απαντώντας στο ερώτημα, αν ρισκάρει συνειδητά με την αντιμνημονιακή ρητορική του την έξωση της Ελλάδας από τη νομισματική ένωση. «Οι Ευρωπαϊκές Συνθήκες δεν υπαγορεύουν την εφαρμογή προγραμμάτων λιτότητας. Η άρνηση τους αποτελεί πάντως δημοκρατικό δικαίωμα, όχι εξιτήριο. Επιπλέον, αν φύγει η Ελλάδα από το ευρώ ανοίγουν οι ασκοί του Αιόλου και για άλλες χώρες. Αυτό θα σημάνει διάλυση της ευρωζώνης. Δεν νομίζω ότι κάποιος ευρωπαίος ηγέτης θα πάρει πάνω του την ευθύνη για αυτό».
Το αποτέλεσμα ήταν ότι η αρχικά επιθετική στάση πολλών δημοσιογράφων μετριάστηκε με την ώρα. Η συνέντευξη πήρε στη συνέχεια σχεδόν «τεχνικό» χαρακτήρα. Ανάλογα «χαλαρές» ήταν έτσι και οι αντιδράσεις, όταν ο κ.Τσιπρας, απαντώντας στο ερώτημα, τι θα κάνει με το μνημόνιο μια κυβέρνηση της Αριστεράς, απάντησε ξερά: «Θα καταργήσουμε τους νόμους του μνημονίου και θα ζητήσουμε αλλαγής στρατηγικής σε όλη την Ευρώπη».
Στην αλλαγή του κλίματος συνέβαλαν και ορισμένες ανορθόδοξες ως εντελώς «αιρετικές» για έναν «αριστερό λαϊκιστή» απόψεις, όπως ο έπαινος της πολιτικής της επέκτασης των δημοσιονομικών δαπανών του Αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα (έναντι του περιορισμού τους από τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ), καθώς, σε ένα βαθμό, και της συμπεριφοράς της τρόικας. «Τα μέλη της είναι συχνά πιο συζητήσιμα, από ότι οι εκπρόσωποι της Κομισιόν και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας» είπε. «Αυτό δείχνει πόσο στρεβλή είναι η νεοφιλελεύθερη ιδεολογία τους».
Αναφερόμενος στην αντιδικία που προκλήθηκε ύστερα από το πρόσφατο τηλεφώνημα της κ.Μέρκελ με τον Κάρολο Παπούλια σχετικά με το δημοψήφισμα για το ευρώ, ο κ.Τσίπρας δήλωσε: «Δεν ήμουν παρών, και επομένως δεν μπορώ να ξέρω τι ειπώθηκε. Είναι όμως φανερό, ότι η μια από τις δυο πλευρές λέει ψέματα. Αν πάντως η καγκελάριος έκανε πρόταση για δημοψήφισμα, αυτό είναι απαράδεκτο, επειδή αποτελεί απροκάλυπτη ανάμιξη στα εσωτερικά μιας χώρας».
Ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ, που συνοδευόταν από στελέχη της συμμαχίας, μεταξύ των οποίων ο Γιάννης Δραγασάκης, ο Γιώργος Σταθάκης, ο Παναγιώτης Λαφαζάνης και ο Γιάννης Μηλιός, περίγραψε με τα πιο μελανά χρώματα τις συνέπειες της μνημονίου στην Ελλάδα, που έχει ως συνέπεια, μεταξύ άλλων, μια νέα μετανάστευση στη Γερμανία. «Παλιότερα, οι μετανάστες ήταν ανειδίκευτοι εργάτες, σήμερα είναι ακαδημαϊκοί, ήτοι το σημαντικότερο ανθρώπινο κεφάλαιο της χώρας» είπε. «Δεν φταίει ο μάγειρας γι αυτό, αλλά η συνταγή του» πρόσθεσε. «Γι αυτό και είναι απαραίτητη η αντικατάστασή της με άλλη συνταγή».
Ψυχρολουσία από τους γερμανούς Σοσιαλδημοκράτες
Η επίσκεψη του κ.Τσίπρα στο Βερολίνο είχε και μερικά απρόοπτα. Σε αυτά ανήκει και η συνάντηση του στο κλαμπ των γερμανών βουλευτών, το βράδυ της Τρίτης, με τον πρόεδρο των γερμανών Σοσιαλδημοκρατών Σίγκμαρ Γκάμπριελ. Ατμοσφαιρικά, έλεγε συνεργάτης του κ.Τσίπρα, η επαφή ήταν πολύ καλή. «Διαπιστώθηκαν αρκετές κοινές θέσεις, σε ότι αφορά, για παράδειγμα, νέα μοντέλα διαχείρισης του χρέους και τα ευρωομόλογα» είπε. Το βασικό όμως, πρόσθεσε, είναι ότι υπήρξε προσωπικός διάλογος, κατά τον οποίο έγινε ανοικτή αναφορά και στις υπάρχουσες διαφωνίες.
Η ψυχρολουσία ήρθε όταν βγήκε από το κλαμπ ο κ.Γκάμπριελ, ο οποίος προέβη στην εξής δήλωση απέναντι στο «Βήμα» και το Mega: «Κάλεσα τον κ.Τσίπρα για να του πω, ότι η πολιτική του οδηγεί την Ελλάδα στο αδιέξοδο, και το αν η Ελλάδα δεν τηρήσει τις δεσμεύσεις, το ίδιο δεν θα κάνει και η Γερμανία με τους εταίρους της, με αποτέλεσμα τη διακοπή των πληρωμών».
Ο ίδιος απέκρουσε οποιαδήποτε αλλαγή στους όρους του δεύτερου μνημονίου. «Δεχόμαστε μόνο την πρόταση του Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ, η οποία αποβλέπει μια χρονικά πιο ελαστική εφαρμογή των όρων του μνημονίου – τίποτα περισσότερο» είπε.
Ανοικτή βρήκε ο κ.Τσίπρας και την πόρτα του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου των Πράσινων Γιούργκεν Τριτίν, ο οποίος, σύμφωνα με τον κ.Λαφαζάνη, φάνηκε ανοικτός στις απόψεις των επισκεπτών του – παρά το γεγονός ότι ο ίδιος και το κόμμα του ψήφισαν υπέρ του μνημονίου στη γερμανική Βουλή.
Κλειστή, αντίθετα, βρέθηκε τελικά η πόρτα του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου των Σοσιαλδημοκρατών Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγιερ, ο οποίος ακύρωσε την τελευταία στιγμή το συμφωνηθέν ραντεβού με τους επισκέπτες από την Ελλάδα.
Νέο αστέρι της ευρωπαϊκής Αριστεράς
Ο απολογισμός του ταξιδιού του «πολιτικού που αναστάτωσε την Ελλάδα και ολόκληρη την Ευρώπη» (Γκρέγκορ Γκίζι) στο Παρίσι και το Βερολίνο είναι, σύμφωνα με τον ίδιο συνεργάτη, πολύ θετικός. Σε αυτό δεν ανήκει μόνο η διαπίστωση, ότι το κλίμα αλλάζει παντού αισθητά εναντίον της πολιτικής της μονόπλευρης λιτότητας, αλλά και η διεθνής αναβάθμιση του ΣΥΡΙΖΑ, που γίνεται τώρα αποδεκτός ως συνομιλητής ακόμα και από κόμματα, όπως το γερμανικό σοσιαλδημοκρατικό, που τον θεωρούν μέρος του ελληνικού προβλήματος.
Ταυτόχρονα ανεβαίνει ακάθεκτα στον πολιτικό ουρανό το αστέρι του κ.Τσίπρα, ως του ηγέτη που ενσαρκώνει υπό τις συνθήκες της κρίσης τις ελπίδες της ευρωπαϊκής Αριστεράς. Αυτό δεν εκφράζεται μόνο στους διθυράμβους των ηγετών των αδελφών κομμάτων, αλλά και στην ξαφνική «τσιπρομανία» των διεθνών μέσων ενημέρωσης. Μεγαλοδημοσιογράφοι, όπως αυτοί του περιοδικού «Der Spiegel», στέκονται στην ουρά για να του πάρουν συνέντευξη. Στο τέλος της συνέντευξης του την Δευτέρα στο Παρίσι, διηγούνται παριστάμενοι, οι εικονολήπτες, ανεβασμένοι σε καρέκλες και τραπέζια, ήρθαν σχεδόν στα χέρια για να μπορέσουν να τραβήξουν εικόνες του. Αντίστοιχα ασυνήθιστη ήταν και η περιέργεια των δημοσιογράφων στο Βερολίνο. «Ούτε στον Ομπάμα δεν ήρθαν τόσο πολλοί» είπε ένας από αυτούς.
Από πρώτη εκτίμηση πάντως, ο κ.Τσίπρας είχε πιο φιλική μεταχείριση στη Γαλλία, παρόλο που ο πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ αρνήθηκε να τον δεχτεί. Ο λόγος γι αυτό είναι ότι οι περισσότεροι πολιτικοί της (με εξαίρεση τους ακραίους συντηρητικούς) είναι κατά της λιτότητας τύπου Μέρκελ. Στη Γερμανία, αντίθετα, τη χώρα-κλειδί των ευρωπαϊκών εξελίξεων, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Πράσινοι είναι, όπως ειπώθηκε ήδη, υπέρ του μνημονίου και (με κάποιες ενστάσεις) του ευρωπαϊκού δημοσιονομικού συμφώνου. Κι αυτό τους αποκλείει καταρχάς από τον κύκλο των πιθανών συμμάχων, που αναζητεί τώρα εναγωνίως στην Ευρώπη ο ΣΥΡΙΖΑ.
