Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (Master Plan) για τη Δυτική ΜακεδονίαΕνόψει του επερχόμενου Περιφερειακού Συμβουλίου της ΠΔΜ σας αποστέλουμε τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις της Δημοτικής Αρχής του Δήμου Δεσκάτης επί του εκπονηθέντος Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (Master Plan) για τη Δυτική Μακεδονία.

Ο Δήμαρχος Δεσκάτης στις 19/06/2020, ενόψει του υπό σύνταξη Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΣΔΑΜ), είχε τότε καταθέσει την εισήγηση του στον Κ. Μουσουρούλη, εκφράζοντας τις ανησυχίες της τοπικής κοινωνίας ώστε το υπό σύνταξη Σχέδιο να μην αποτελέσει μια αποσπασματική γενικόλογη προσέγγιση για την αξιοποίηση μεμονωμένων περιοχών αλλά να φιλοδοξεί να λειτουργήσει ως μοχλός βιώσιμης ανάπτυξης σε ολόκληρη την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (ΠΔΜ), ειδικότερα των μικρών και ορεινών απομονωμένων Δήμων όπως ο Δήμος Δεσκάτης.

Οι ανησυχίες μας επιβεβαιωθήκαν και το εκπονηθέν ΣΔΑΜ δίνει έμφαση στις περιοχές Κοζάνης και Φλώρινας, ως ένα βαθμό δικαιολογημένα γιατί όντως πλήττονται περισσότερο από την αναπόφευκτη διαδικασία της απολιγνιτοποίησης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΠΔΜ, χωρίς ωστόσο να περιλαμβάνεται στο Σχέδιο και η Π.Ε. Γρεβενών με τους Δήμους της.

Ο σχεδιασμός για την αντιμετώπιση των αναπτυξιακών προκλήσεων που θα προκύψουν από την απολιγνιτοποίηση της ΠΔΜ, θα πρέπει να αφορούν και τον τόπο μας ο οποίος μέσω του πλασματικού κατά κεφαλήν ΑΕΠ της ΠΔΜ αντιμετώπιζε όλα τα χρόνια τους μειωμένους προϋπολογισμούς στα αναγκαία χρηματοδοτικά προγράμματα και εργαλεία που τόσο είχε ανάγκη και αφορούσαν τη στήριξη ορεινών και μειονεκτικών και μικρών πληθυσμιακά περιοχών.

Είναι αυτονόητο λοιπόν ότι η βαρύτητα του Σχεδίου πρέπει και δίνεται στις Ζώνες Απολιγνιτοποίησης που ορίζει το ΣΔΑΜ, αλλά δυστυχώς δεν προκύπτει η δυνατότητα ουσιαστικής συμμετοχής των Δήμων της Π.Ε. Γρεβενών στο σχεδιασμό του ώστε να αξιοποιηθούν τα τοπικά πλεονεκτήματα και χαρακτηριστικά τους και να στηρίξουν με τη σειρά τους το δύσκολο εκ των πραγμάτων αυτό εγχείρημα της απολιγνιτοποίησης και των επιπτώσεων και αλλαγών που θα επέλθουν, όπως επίσης και των στόχων που πρέπει να τεθούν στην νέα αναπτυξιακή πορεία της ΠΔΜ στη μεταλιγνιτική πορεία της ΠΔΜ.

Επίσης θα πρέπει να συνυπολογιστούν μεσοπρόθεσμα (ως σημαντικός και απρόβλεπτος συντελεστής)  και οι επιπτώσεις που επιφέρει η πανδημία του COVID-19 στην οικονομία της περιοχής μας και αυτό διότι οι δράσεις και τα μέτρα που περιελάμβανε το Master Plan βασίζονται σε συντελεστές που σήμερα έχουν αλλάξει λόγω της πανδημίας που αποτελεί μακροπρόθεσμο απρόβλεπτο παράγοντα.

Ομοίως ελπίζουμε και το εγχείρημα της Ενεργειακής Κοινότητας της ΠΔΜ, να μην αποτελέσει αποσπασματική προσέγγιση των προοπτικών ανάπτυξης της ΠΔΜ, αλλά να αποτελέσει όντως περιφερειακό αναπτυξιακό εργαλείο με τάσεις αποκέντρωσης και διαμοιρασμού των ευκαιριών βιώσιμης πράσινης και καθαρής ανάπτυξης και  σε όλους του πολίτες της ΠΔΜ.

Παρόλα αυτά ο Δήμος μας οφείλει να συμμετέχει με προτάσεις στη συζήτηση για την αναπτυξιακή μετάβαση στη μεταλιγνιτική περίοδο και να ορίσει τους άξονες της νέας αναπτυξιακής σελίδας που ανοίγει για τον τόπο μας και να διεκδικήσει Δημόσιες επενδύσεις στους άξονες αυτούς:

ΒΑΣΙΚΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΔΕΣΚΑΤΗΣ ΕΝΟΨΕΙ ΜΕΤΑΛΙΓΝΙΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ

1) Η λειτουργική αναβάθμιση του οδικού δικτύου του συνόλου του Δήμου μας και η διασύνδεση του με τους κάθετους άξονες και την Εγνατία οδό (Ε65) καθώς και η Βελτίωση της Διασύνδεσης με την Π.Ε Λάρισας ή νέα χάραξη της Οδού Διασύνδεσης του Δήμου μας με την Π.Ε Λάρισας, που αποτελούν πάγια αιτήματα των κατοίκων της περιοχής μας και κατά τη γνώμη μας αποτελούν μεγάλα και απαραίτητα αναπτυξιακά έργα.

Οι παρεμβάσεις θα πρέπει να εστιάζουν : στη βελτίωση της οδικής εξυπηρέτησης και της προσπελασιμότητας προς και από την περιοχή του Δήμου μας, να παρέχουν πρόσβαση στις λιμναίες περιοχές, στις διαμορφώσεις εισόδων οικισμών και στη βελτίωση της διασύνδεσης των απομακρυσμένων οικισμών με την πόλη της Δεσκάτης και τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα και θα συμβάλουν στην άρση της απομόνωσης των περιοχών του Δήμου μας.

2) Η ολοκλήρωση της αναβάθμισης των έργων ύδρευσης του Δήμου Δεσκάτης με προτεραιότητα την ολοκλήρωση της αντικατάστασης των παλαιών δικτύων της πόλης της Δεσκάτης και έπειτα του υπολοίπου δικτύου ύδρευσης των οικισμών του Δήμου μας.

3) Η ολοκλήρωση και έγκριση του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΓΠΣ) της πόλης της Δεσκάτης και η οριοθέτηση και ανάδειξη των ρεμάτων της Δεσκάτης θα αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης για την πόλη της Δεσκάτης και συνολικά για το Δήμο μας.

4) Η άμεση υλοποίηση χωρίς καθυστερήσεις και «προτεραιότητες», των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ) της περιοχής μας, που εξήγγειλε η κυβέρνηση.

5) Η οριστική οριοθέτηση της ακτογραμμής και η συνολική ανάπλαση του περιβάλλοντος της τεχνητής λίμνης του Ιλαρίωνα που αν και αναφέρεται ως συγκριτικό πλεονέκτημα της περιοχής η ύπαρξη του υδάτινου στοιχείου, παρόλα αυτά απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στο ΣΔΑΜ στην ανάπτυξη των Παραλίμνιων περιοχών του Ιλαρίωνα. Λόγω του ιδιαίτερου ιδιοκτησιακού καθεστώτος (ΔΕΗ) και της διακύμανσης της στάθμης της λίμνης, έχουμε ως αποτέλεσμα την ασαφή οριοθέτηση της ακτογραμμής των λιμναίων οικοσυστημάτων και εμποδίζουν το Δήμο μας να σχεδιάσει και να υλοποιήσει έργα ανάπτυξης και αναψυχής περίπλου της λίμνης.

6) Η δίκαιη διεύρυνση της κατανομής κονδυλίων από τον Τοπικό Πόρο και η πιο δίκαιη κατανομή του καθώς ο Δήμος μας ανήκει στο δίκτυο των τεχνητών λιμνών του Αλιάκμονα και λόγω του γεγονότος ότι η υπεύθυνη λειτουργίας και διαχείρισης του φράγματος και της τεχνητής λίμνης Ιλαρίωνα είναι η ΔΕΗ Α.Ε.

7) Από το εκπονηθέν σχέδιο ΣΔΑΜ απουσιάζει επίσης η ανάπτυξη κρίσιμων πτυχών του θεματικού εναλλακτικού τουρισμού, όπως ο ενεργειακός και βιομηχανικός τουρισμός για τις Ζώνες Λιγνίτη της ΠΔΜ αλλά και ανάδειξη και προβολή των τοπικών πλεονεκτημάτων της περιοχής του Δήμου Δεσκάτης μέσα από το πρίσμα και την ταυτότητα του αιωνόβιου και προϊστορικού φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής μας, με σκοπό την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού (αθλητικός, εκπαιδευτικός και επιστημονικός τουρισμός).

8) Προτεραιότητα για το Δήμο μας αποτελεί η στήριξη του πρωτογενούς τομέα, ο οποίος αν και έχει διαχρονικά υποστεί συρρίκνωση, έχει τη δυνατότητα εκμετάλλευσης των αναξιοποίητων αποθεμάτων, τόσο φυσικών όσο και ανθρώπινων πόρων. Στόχος πρέπει να είναι η βελτίωση Αγροτικών και Δασικών δρόμων και η υλοποίηση κρίσιμων έργων αξιοποίησης των διαθέσιμων υδατικών συστημάτων (φράγματα, ταμιευτήρες) με σκοπό τα δυναμικά αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα της περιοχής να παίξουν σημαντικό ρόλο ενίσχυσης του τοπικού εισοδήματος στο μέλλον.

Στη νέα αναπτυξιακή σελίδα που ανοίγει αναφορικά με την ανάπτυξη της υπαίθρου και των αγροτικών περιοχών πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην έρευνα και την καινοτομία στον πρωτογενή τομέα μέσω ενός νέου Ολοκληρωμένου Σχεδίου Αγροτικής Ανάπτυξης για την ΠΔΜ. Αποτελεί ευκαιρία για τον τόπο μας να πρωταγωνιστήσει στον τομέα αυτό.  Απαιτούνται κεντρικές δράσεις που θα προάγουν τα τοπικά προϊόντα, θα δίνουν κίνητρα για νέες καλλιέργειες, με στόχο τις επενδύσεις σε καθετοποιημένους τρόπους παραγωγής ώστε να παραμένει η τοπική υπεραξία των προϊόντων της περιοχής μας. Ταυτόχρονα, απαιτείται βελτίωση με έργα βελτίωσης της αγροτικής οδοποιίας, αναδασμούς, επέκταση και κατασκευή νέων αρδευτικών δικτύων και άμεσες ενέργειες για την ηλεκτροδότηση των νέων επιχειρήσεων και των αγροκτηνοτροφικών εγκαταστάσεων που απαιτείται.

Τέλος πρέπει επιτέλους να στηριχθεί η διασύνδεση του πρωτογενούς τομέα με την εκπαίδευση, την έρευνα, την καινοτομία, την μεταποίηση, την τοπική γαστρονομία και τον εναλλακτικό τουρισμό, μέσω θεσμικών παρεμβάσεων και χρηματοδοτικών ενισχύσεων ώστε η ΠΔΜ να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην δυναμική ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα της χώρας μας. 

Ο Δήμαρχος Δεσκάτης

Κορδίλας Δημήτριος