Με την αυλαία της εκστρατείας των πολιτικών κομμάτων ενόψει του κρίσιμου δημοψηφίσματος της Κυριακής να πέφτει, τα Σκόπια εισήλθαν στην τελική ευθεία και το λόγο θα έχουν πλέον οι περίπου 1,8 εκατομμύρια ψηφοφόροι.
Αυτοί θα αποφασίσουν αν θα πάνε να ψηφίσουν και αν θα επικυρώσουν τη Συμφωνία των Πρεσπών με τη συμμετοχή να αποτελεί,.όπως συμφωνούν πολιτικοί αναλυτές, το κλειδί της διαδικασίας, αφού θα πρέπει να ξεπεράσει το 50% για να θεωρεί έγκυρη η έκβασή της.
Στην τελευταία του ομιλία ενώπιον υποστηρικτών του «ΝΑΙ» ο Ζόραν Ζάεφ απηύθυνε νέα έκκληση σ’ όλους τους ψηφοφόρους να σηκωθούν από τους καναπέδες και να πάνε να ψηφίσουν υπέρ της «Ευρωπαϊκής Μακεδονίας».
«Κάθε ψήφος υπέρ της συμφωνίας θα είναι προς το καλύτερο συμφέρον των παιδιών μας. Μόνο αυτοί που θα ψηφίσουν θα αποφασίσουν για το μέλλον της χώρας. Η φωνή τους θα ακουστεί! Ήρθε η ώρα να φέρουμε εδώ την Ευρώπη. Δεν μπορούμε να περιμένουμε. Έχουμε υποχρέωση να συμμετάσχουμε στο δημοψήφισμα την Κυριακή», τόνισε.
Ενώ σε διάγγελμά του προς τον λαό της χώρας επανέλαβε ότι ναι μεν με τη Συμφωνία των Πρεσπών η ΠΓΔΜ κάνει μια παραχώρηση αναφορικά με το όνομα, αλλά εξασφαλίζει, όπως είπε, την εθνική της ταυτότητα.
«Ξέρω ότι πρέπει να κάνουμε παραχώρηση και να αποδεχτούμε γεωγραφικό προσδιορισμό στο όνομα Μακεδονία. Όμως κανείς πλέον δεν θα μπορεί να αμφισβητεί την εθνική μας ταυτότητα», ανέφερε ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ.
Μέχρι την τελευταία στιγμή έδινε ο Ζόραν Ζάεφ μάχη για την συμμετοχή στο δημοψήφισμα και την επικράτηση του ΝΑΙ (Φωτογραφία: YouTube)
Νωρίτερα σε συνέντευξη στην εφημερίδα «Nezavisen Vesnik», τόνισε ότι η επιτυχία του δημοψηφίσματος «θα είναι ένα ισχυρό και καθαρό σήμα» προς όλους τους πολιτικούς παράγοντες της χώρας. «Θα είναι κρίσιμη για τη συμπεριφορά των βουλευτών στο κοινοβούλιο, καθώς θα έρθουν αντιμέτωποι με τη βούληση των πολιτών», είπε χαρακτηριστικά, καλώντας τους βουλευτές να αποδεχτούν και να σεβαστούν την «απόφαση της πλειοψηφίας του λαού».
Από την πλευρά του ο επικεφαλής του αντιπολιτευόμενου εθνικιστικού VMRO-DPMNE, Κρίστιαν Μίτσκοσκι, εξήγησε και πάλι τους λόγους που αντιτίθεται στη συμφωνία με την Ελλάδα «τη χειρότερη πιθανή λύση για τη Μακεδονία», όπως ανέφερε. Αλλά άφησε τους ψηφοφόρους να αποφασίσουν κατά συνείδηση αν θα πάνε να ψηφίσουν την Κυριακή.
Αναφανδόν υπέρ του «ΝΑΙ» τάχθηκε γι’ άλλη μια φορά και ο αρχηγός της «Δημοκρατικής Ένωσης για την Ολοκλήρωση» της αλβανικής μειονότητας, Αλί Αχμέτι, επισημαίνοντας ότι θα ανοίξει μια «νέα προοπτική για την ενταξιακή πορεία της χώρας και την ανάπτυξη», ενώ διατηρείται «η μακεδονική ταυτότητα και γλώσσα στο εσωτερικό του ΝΑΤΟ και της ΕΕ».
Ο απεσταλμένος του ΓΓ του ΟΗΕ για το Σκοπιανό, Μάθιου Νίμιτς (Φωτογραφία: AP /Ronald Zak)
Tην κρισιμότητα της συμμετοχής για την κύρωση του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος αποδεικνύει και η παρέμβαση την τελευταία στιγμή του απεσταλμένου του Γ.Γ. του ΟΗΕ για το Σκοπιανό Μάθιου Νίμιτς προς τους πολίτες της ΠΓΔΜ μέσω του σκοπιανής υπηρεσίας της Φωνής της Αμερικής.
«Από τότε που έκλεισα τα 18 ψήφισα σε κάθε εκλογική αναμέτρηση. Θεωρώ ότι είναι προνόμιο, αλλά και ευθύνη η ψήφος σε μια δημοκρατία. Κι η χώρα σας είναι δημοκρατική. Την εποχή της Γιουγκοσλαβίας αποφασιζόταν στο Βελιγράδι περί τίνος στήνονταν οι κάλπες και παλαιότερα, επί Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όλα αποφασίζονταν στην Κωνσταντινούπολη. Δεν υπήρχε ψήφος», σημείωσε.
Η μάχη Ρωσίας – Δύσης
Το σίγουρο είναι ότι την Κυριακή το εκλογικό σώμα δεν θα ψηφίσει μόνον για την αλλαγή του ονόματος και το ευρω-ατλαντικό μέλλον της ΠΓΔΜ.
Εδώ και δεκαετίες ΗΠΑ και ΕΕ από τη μια και Ρωσία από την άλλη διαγκωνίζονται με τον έναν ή άλλο τρόπο για το ποια θα σύρει στη σφαίρα επιρροής της τη μικρή βαλκανική χώρα. Για τον επί δέκα χρόνια εθνικιστή πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ, Νίκολα Γκρούεφσκι πρότυπο ήταν η Μόσχα. Πριν από δύο χρόνια, ωστόσο, αναγκάστηκε να αποχωρήσει με αφορμή το σκάνδαλο τηλεφωνικών παρακολουθήσεων από την κυβέρνησή του περίπου 20.000 ανθρώπων, περιλαμβανομένων δικαστών, αστυνομικών, πολιτικών, δημοσιογράφων και ξένων διπλωματών, αλλά και διάφορες υποθέσεις διαφθοράς. Κι από τον Μάιο του 2017 τα ηνία έχει αναλάβει, ως γνωστόν, ο σοσιαλδημοκράτης Ζάεφ, που ποντάρει όλα τα λεφτά του στην ενίσχυση των δεσμών της χώρας του με τις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον.
Τον περασμένο χρόνο η Μόσχα υπέστη ένα οδυνηρό στραπάτσο στη μάχη της επιρροής στη Βαλκανική με την ένταξη στο ΝΑΤΟ του Μαυροβουνίου, αλλοτινού πεδίου προνομιακής επιχειρηματικής δράσης Ρώσων ολιγαρχών, που αγόρασαν σε εξευτελιστικές τιμές σχεδόν τις μισές παραλίες της χώρας. Και μπορεί η Ρωσία να κορόιδευε τότε την πενιχρή συνεισφορά σε στρατιωτική δύναμη του μικρού κράτους στη Συμμαχία, αλλά η αλήθεια είναι το ΝΑΤΟ κατάφερε να βάλει πόδι στη νότια Αδριατική και να αποκτήσει έρεισμα στα δυτικά Βαλκάνια.
Πόσο σημαντικό είναι από γεωπολιτική άποψη το δημοψήφισμα στα Σκόπια έδειξαν οι αλλεπάλληλες επισκέψεις κορυφαίων δυτικών πολιτικών, το τελευταίο διάστημα από την Άνγκελα Μέρκελ και τον Αυστριακό καγκελάριο Σεμπάστιαν Κουρτς, μέχρι τον Αμερικανό υπουργό Άμυνας Τζέιμς Μάτις, γερουσιαστές, τον ΓΓ του ΝΑΤΟ, Στόλτενμπεργκ και πολλούς άλλους.
Συμβουλευτικό, όχι δεσμευτικό το δημοψήφισμα
Κατά πόσον όμως θα καταφέρει η κυβέρνηση Ζάεφ να αποσπάσει μια ξεκάθαρη συγκατάθεση της πλειοψηφίας για την αλλαγή του ονόματος παραμένει ανοικτό. Λίγα 24ωρα πριν στηθούν οι κάλπες ο πρόεδρος της χώρας Γκιόργκι Ιβανόφ, επανέλαβε -και μάλιστα από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ – την αντίθεσή του στη Συμφωνία των Πρεσπών χαρακτηρίζοντας «ιστορική αυτοκτονία» οποιαδήποτε πρόθεση για την υπερψήφισή της. Τα ίδια υποστηρίζει και η αντιπολίτευση που παίζει διπλό παιχνίδι υποστηρίζοντας υπογείως και αυτή το μποϊκοτάζ, έστω κι αν ο ηγέτης της δεσμεύτηκε -για να ρίξει στάχτη στα μάτια μιας Δύσης που πιέζει- ότι θα αναγνωρίσει το αποτέλεσμα.
Αν οι οπαδοί της αντιπολίτευσης μείνουν μαζικά στα σπίτια τους τότε το στοίχημα θα αποδειχθεί εξαιρετικά δύσκολο για την κυβέρνηση, εκτιμούν πολιτικοί αναλυτές.
Από την άλλη η κυβέρνηση Ζάεφ έχει αφήσει ανοικτό ένα παραθυράκι τονίζοντας τον «συμβουλευτικό» και μη δεσμευτικό χαρακτήρα του δημοψηφίσματος.
Όμως, ανεξάρτητα από την έκβαση της κρίσιμης μάχης, την αλλαγή του Συντάγματος για την υιοθέτηση του νέου ονόματος της ΠΓΔΜ θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να επικυρώσει η πλειοψηφία δύο τρίτων της βουλής. Αλλά την τελευταία φορά, τον περασμένο Ιούνιο, μόνον 69 από τους 120 συνολικά βουλευτές επικύρωσαν τη Συμφωνία των Πρεσπών πράγμα που σημαίνει ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να εξασφαλίσει τη στήριξη τουλάχιστον άλλων 11 για να εξασφαλίσει αυτή την πλειοψηφία. Και τα αγκάθια στο δρόμο της επικύρωσης της συμφωνίας δεν τελειώνουν εδώ, αφού τον λόγο θα έχει μετά η ελληνική Βουλή…
