«Απέτυχα τρεις φορές στις εισαγωγικές εξετάσεις για το πανεπιστήμιο. Απέτυχα παταγωδώς. Έκανα αίτηση σε 30 διαφορετικές δουλειές και απορρίφθηκα. Κατέθεσα τα χαρτιά μου για πρόσληψη στην αστυνομία και μου είπαν “δεν είσαι καλός”. Πήγα μέχρι και στα KFC όταν ήρθαν στην πόλη μου. 24 άτομα έκαναν αίτηση. 23 έγιναν δεκτοί. Εγώ δεν ήμουν ένας απ’ αυτούς».
Ο Τζακ Μα, ιδρυτής της Alibaba, δεν άφησε την αποτυχία να τον επηρεάσει. Και, κόντρα σε όλες τις πιθανότητες, κατάφερε να κατακτήσει την κορυφή. Με περιουσία σχεδόν 40 δισ. δολαρίων, αποτελεί τον τρίτο στην κατάταξη δισεκατομμυριούχο της Κίνας και έναν από τους πλουσιότερους επιχειρηματίες παγκοσμίως, σύμφωνα με το «Forbes». «Εάν δεν μπορείς να συνηθίσεις την αποτυχία -όπως ένας μποξέρ-, εάν δεν μπορείς να συνηθίσεις ότι σε χτυπούν, τότε πώς μπορείς να νικήσεις;» υποστήριξε σε ομιλία του στο Πανεπιστήμιο του Ναϊρόμπι. Ο χαρισματικός πρώην καθηγητής αγγλικών δίνει μαθήματα ζωής. Και σήμερα, την ημέρα των 54ων γενεθλίων του, θα ανακοινώσει ότι αποχωρεί από την Alibaba, ώστε να αφιερώσει τον χρόνο και τα χρήματά του στη μεγάλη του αγάπη, που είναι η εκπαίδευση. Η αποχώρησή του δεν θα είναι άμεση, καθώς κάτι τέτοιο θα συνιστούσε πλήγμα για την Alibaba, την εταιρεία που ίδρυσε ο ίδιος μαζί με 17 ακόμη συνεργάτες το 1999, στη Χανγκζού της Κίνας, την πόλη όπου μεγάλωσε.
Στο «ταξίδι» του με την Alibaba, σημαντικοί σταθμοί ήταν η δημιουργία του online συστήματος πληρωμών Alipay, το 2004, που αποτελεί πλέον το μεγαλύτερο στην Κίνα, καθώς και η εισαγωγή των μετοχών της Αlibaba στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, το 2014, περνώντας στην ιστορία ως η μεγαλύτερη αρχική δημόσια εγγραφή στον κόσμο, ύψους 25 δισ. δολαρίων. Με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίγκ να έχει συγκεντρώσει τις περισσότερες εξουσίες από οποιονδήποτε άλλον Κινέζο ηγέτη από την εποχή του Μάο, το επιχειρηματικό κλίμα στην Κίνα έχει αλλάξει. Ο Σι προβάλλεται ως μεταρρυθμιστής και πολέμιος της διαφθοράς, έχοντας τιμωρήσει 1,5 εκατ. μέλη του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος που βρέθηκαν να έχουν παραβεί τον κώδικα περί διαφθοράς. Το αυστηρό «χέρι» του Σι φτάνει και στις επιχειρήσεις, ειδικά εκείνες που επιτρέπουν στους πολίτες να επικοινωνούν μέσω του Διαδικτύου.
Η ανάπτυξη της Alibaba, μιας εταιρείας με κεφαλαιοποίηση άνω των 400 δισ. δολαρίων, και η άνοδος του Μα στην κορυφή είναι ενδεικτικές των κοινωνικών και οικονομικών αλλαγών στη σύγχρονη Κίνα. Η μεσαία τάξη διαθέτει ολοένα και μεγαλύτερο διαθέσιμο εισόδημα, ενώ οι αρχές επιτρέπουν τη συγκέντρωση πλούτου, ειδικά όταν συνδέεται με καινοτόμες επιχειρήσεις. Ο Τζακ Μα έχει καταφέρει έως τώρα να τηρήσει ισορροπίες και, όπως ο Κινέζος ηγέτης Σι, προωθεί τις αρετές του παγκόσμιου εμπορίου. Γνωρίζει όμως και πότε είναι η κατάλληλη στιγμή να αποσυρθεί στο παρασκήνιο. «Ήρθα σε αυτόν τον κόσμο όχι για να δουλεύω, αλλά για να απολαμβάνω τη ζωή μου. Δεν θέλω να πεθάνω στο γραφείο μου. Θέλω να πεθάνω στην παραλία»…
Της Αγγελικής Κοτσοβού στην naftemporiki