Από αυτό το Σάββατο, 1η Σεπτεμβρίου, θα αρχίσει να εφαρμόζεται η συμφωνία Ελλάδας – Γερμανίας για τις επιστροφές στην Αθήνα όσων αιτούντων άσυλο συλλαμβάνονται στα γερμανοαυστριακά σύνορα αλλά έχουν πρωτοεισέλθει στην ΕΕ μέσω της Ελλάδας. «Το Βήμα» έχει στα χέρια του τις επιστολές που αντάλλαξαν ο έλληνας υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημήτρης Βίτσας με τον γερμανό υπουργό Εσωτερικών Χορστ Ζεεχόφερ συν τα δύο παραρτήματα που τις συνοδεύουν. Τα παραρτήματα συνιστούν τη διμερή «Διοικητική Διευθέτηση», όπως αποκαλείται η συμφωνία, την οποία αποδέχονται οι δύο υπουργοί στις επιστολές τους.

Η ρύθμιση των… επιστροφών

Στο Παράρτημα 1, που απέστειλε ο κ. Ζεεχόφερ προς τον κ. Βίτσα, περιγράφεται λεπτομερώς ποιοι και με ποια διαδικασία θα στέλνονται πίσω στην Ελλάδα απ’ όσους συλλαμβάνονται στο πλαίσιο των «προσωρινών ελέγχων» στα γερμανοαυστριακά σύνορα. Από τις επιστροφές εξαιρούνται οι ασυνόδευτοι ανήλικοι.

Για να επιστραφεί κάποιος, πρέπει να έχει ήδη ζητήσει άσυλο στην Ελλάδα και να έχει περαστεί μετά την 1η Ιουλίου 2017 στο σύστημα Eurodac (την πανευρωπαϊκή βάση δεδομένων όπου καταχωρίζονται τα στοιχεία και τα δακτυλικά αποτυπώματα των αιτούντων άσυλο). Η γερμανική πλευρά θα στέλνει με φαξ ή μέιλ στην ελληνική τον αριθμό Eurodac των ατόμων στα οποία αρνείται την είσοδο στη Γερμανία, την ημερομηνία και τον τόπο της σύλληψής τους, τη φωτογραφία τους και τις πληροφορίες για την πτήση της επιστροφής τους στην Αθήνα.

Η Γερμανία θα τους επιστρέφει «μόνο αεροπορικώς, στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Αθήνας. Η επιστροφή θα πραγματοποιείται όχι περισσότερες από 48 ώρες μετά τη σύλληψη» στα γερμανοαυστριακά σύνορα, εκτός αν η ελληνική πλευρά προβάλει αντίρρηση εντός έξι ωρών αφότου λάβει τα στοιχεία εκείνου που πρόκειται να επιστραφεί, αποδεικνύοντας γιατί το συγκεκριμένο άτομο δεν πληροί τους όρους για επιστροφή στην Ελλάδα.

Αν κάποιος επιστραφεί στην Αθήνα αλλά «η ελληνική πλευρά αποδείξει εντός επτά ημερών ότι δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις, η γερμανική πλευρά θα δεχθεί πίσω το άτομο αυτό χωρίς καθυστέρηση» αναφέρει η Διοικητική Διευθέτηση.

«Η γερμανική πλευρά θα πληρώνει όλα τα κόστη που σχετίζονται με την άρνηση εισόδου (σ.σ.: στη Γερμανία) έως ότου το άτομο που απορρίπτεται φθάσει στο έδαφος της Ελληνικής Δημοκρατίας» συνεχίζει το έγγραφο. Στην περίπτωση που ένα άτομο έχει επιστραφεί λανθασμένα στην Ελλάδα και επαναπροωθηθεί στη Γερμανία, «η γερμανική πλευρά θα καλύψει όλο το κόστος του ταξιδιού».

Οι δύο πλευρές θα συγκροτήσουν μια επιτροπή, που θα αποτελείται από τρεις Ελληνες και τρεις Γερμανούς, η οποία θα επανεξετάζει την εφαρμογή της συμφωνίας κάθε τρεις μήνες. Αν υπάρξουν διαφωνίες για οποιοδήποτε θέμα, θα λύνονται αποκλειστικά μέσω διμερών διαπραγματεύσεων.

Η συμφωνία μπορεί να διακοπεί μονομερώς από την Ελλάδα ή τη Γερμανία, με μια γραπτή ειδοποίηση τουλάχιστον τρεις εβδομάδες νωρίτερα. Η διμερής αυτή συμφωνία Ελλάδας – Γερμανίας παύει αυτόματα να ισχύει μόλις τεθεί σε εφαρμογή το Κοινό Ευρωπαϊκό Σύστημα Ασύλου, το οποίο οι δύο πλευρές ελπίζουν ότι θα συμφωνηθεί ως τα τέλη του έτους.

Οικογενειακές επανενώσεις

Η γερμανική πλευρά δεσμεύεται από τη συμφωνία ότι θα ολοκληρώσει γρήγορα τις οικογενειακές επανενώσεις που έχουν ήδη γίνει δεκτές από τη Γερμανία πριν από την 1η Αυγούστου 2018. Επίσης, εντός δύο μηνών από την εφαρμογή της συμφωνίας, θα ολοκληρώσει την εξέταση των εκκρεμών περιπτώσεων οικογενειακής επανένωσης που έχουν υποβληθεί ως την 1η Αυγούστου 2018.

«Ο αριθμός των ατόμων που θα μεταφερθούν από την Ελλάδα στη Γερμανία (σ.σ.: στο πλαίσιο της οικογενειακής επανένωσης) δεν θα ξεπερνά τους 600 τον μήνα. Οι μεταφορές θα πραγματοποιούνται με πτήσεις τσάρτερ και εμπορικές. Αυτές οι οικογενειακές επανενώσεις θα έχουν ολοκληρωθεί ως το τέλος του 2018» αναφέρει η Διοικητική Διευθέτηση. Η Ελλάδα θα καλύψει το κόστος για τις μεταφορές στη Γερμανία.

Οι αιτήσεις για οικογενειακή επανένωση που θα κατατεθούν μετά την 1η Αυγούστου 2018 θα διεκπεραιωθούν όπως προβλέπει ο Κανονισμός του Δουβλίνου ΙΙΙ.

Σύμφωνα με τον κ. Βίτσα, η συμφωνία αυτή θα αποδειχθεί επωφελής για την Ελλάδα διότι όσοι θα αναχωρήσουν από εδώ προς Γερμανία είναι πολλαπλάσιοι απ’ όσους θα επιστρέψει η Γερμανία στην Αθήνα. Το ελληνικό υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής υπολογίζει ότι ως το τέλος του 2018 η Γερμανία θα δεχθεί περίπου 2.000 πρόσφυγες από την Ελλάδα στο πλαίσιο της οικογενειακής επανένωσης που είχε παγώσει αλλά με τη συμφωνία αυτή ξεπαγώνει, συν εκείνους που θα δεχθεί από τις νέες αιτήσεις για οικογενειακή επανένωση. Αντίθετα, με βάση τα στατιστικά στοιχεία των τελευταίων μηνών για τις δευτερογενείς μετακινήσεις αιτούντων άσυλο (από την Ελλάδα προς άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ), υπολογίζει ότι οι επιστροφές από τη Γερμανία θα περιοριστούν σε λίγες δεκάδες κάθε μήνα.
Οι πρόσφυγες που θα επιστρέφονται στην Ελλάδα θα οδηγούνται σε δομές φιλοξενίας στην ενδοχώρα και όχι στα νησιά.

«Δεν δημιουργεί καμία σοβαρή αλλαγή»

Ο τομεάρχης Μεταναστευτικής Πολιτικής της Νέας Δημοκρατίας Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης μιλώντας στο «Βήμα» χαρακτήρισε τη συμφωνία «αδιάφορη», γιατί «γενικά δεν δημιουργεί καμία σοβαρή αλλαγή». Η συμφωνία «αποτελεί μια επιπλέον θωράκιση του βαλκανικού διαδρόμου» και «καθιστά την Ελλάδα υπόλογη για όλη τη βαλκανική διαδρομή», πρόσθεσε.

Το «αμφισβητούμενο νομικό καθεστώς» της συμφωνίας τόνισε ο αντίστοιχος τομεάρχης της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Θεόδωρος Παπαθεοδώρου, λέγοντας στο «Βήμα» ότι ουσιαστικά επαναφέρει σε ισχύ το Δουβλίνο (σ.σ.: του οποίου η εφαρμογή είχε ανασταλεί τα τελευταία χρόνια).

Η συμφωνία αυτή είναι απόρροια της πολιτικής συμφωνίας ανάμεσα στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, τον ισπανό ομόλογό του Πέδρο Σάντσεθ και τη γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ στα τέλη Ιουνίου στις Βρυξέλλες. Η συμφωνία με την Ισπανία έχει ήδη τεθεί σε εφαρμογή, ενώ το Βερολίνο βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Ιταλία για αντίστοιχη διμερή διευθέτηση.

Η γερμανίδα καγκελάριος επιθυμούσε διακαώς τις διμερείς συμφωνίες επειδή πιεζόταν από τον κ. Ζεεχόφερ, ηγέτη της Χριστιανοκοινωνικής Ενωσης, αδερφού κόμματος των Χριστιανοδημοκρατών στη Βαυαρία (το κρατίδιο απ’ όπου εισέρχονται οι περισσότεροι πρόσφυγες στη Γερμανία και το οποίο έχει αμφίρροπες τοπικές εκλογές το φθινόπωρο).

Ο κ. Ζεεχόφερ απειλούσε με παραίτηση από το υπουργείο Εσωτερικών και ανατροπή της κυβέρνησης. Πάντως στην επιστολή του προς τον κ. Βίτσα ο κ. Ζεεχόφερ διαβεβαιώνει ότι η Γερμανία υποστηρίζει τη λήψη μέτρων για να υποστηριχθούν οι τοπικές κοινωνίες στα πέντε νησιά του Αιγαίου που φιλοξενούν χοτ σποτ. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν από αναπτυξιακά προγράμματα μέχρι ενίσχυση των υπηρεσιών ασύλου και της Frontex.

in