Μπορεί η διακοπή καπνίσματος να αυξήσει, ή να μειώσει το βάρος σας; Μπορεί η αποχή από το κάπνισμα να οδηγήσει σε απώλεια βάρους; Μήπως ένας από τους σημαντικούς λόγους μη διακοπής του καπνίσματος για μερικούς ανθρώπους είναι η αύξηση του σωματικού τους βάρους; Για να δούμε τι έχουν δείξει διάφορες έρευνες και ποιοι μηχανισμοί εμπλέκονται σε αυτό.
Ο εθισμός στη νικοτίνη είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο η διακοπή του καπνίσματος είναι μία δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία. Τα οφέλη της διακοπής, όμως, είναι σημαντικά και άμεσα, όπως η φυσιολογική αρτηριακή πίεση μετά από μόλις 20 λεπτά!
Μια πρόσφατη μελέτη που έγινε στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών υποστηρίζει ότι το κάπνισμα μειώνει τις ημερήσιες θερμίδες που προσλαμβάνει ένας καπνιστής και αυτό είναι άμεσα συνδεδεμένο με την λειτουργία της γκρελίνης, μιας ορμόνης που είναι επίσης γνωστή ως η ορμόνη της όρεξης
Η διακοπή του καπνίσματος αυξάνει το βάρος;
Σύμφωνα με έρευνες ο μέσος όρος κιλών που παίρνει κάποιος άνθρωπος, όταν σταματήσει το κάπνισμα είναι 4-5 κιλά. Φυσικά αυτό δεν είναι κανόνας! Μπορείτε να σταματήσετε το κάπνισμα χωρίς να αυξηθεί το σωματικό σας βάρος.
Πώς η διακοπή καπνίσματος σχετίζεται με αύξηση βάρους;
Οι μηχανισμοί που συνδέουν τη διακοπή του καπνίσματος με το αυξημένο σωματικό βάρος δεν είναι πλήρως κατανοητοί, περιλαμβάνουν όμως την αυξημένη ενεργειακή πρόσληψη, σε συνδυασμό με τη μειωμένη ενεργειακή κατανάλωση και τη χαμηλή φυσική δραστηριότητα.
1. Το κάπνισμα αυξάνει παροδικά το μεταβολισμό
Συνεπώς, ένας συστηματικός καπνιστής μπορεί να έχει ως και 200 θερμίδες περισσότερες καύσεις από έναν μη καπνιστή ημερησίως. Η διακοπή, επομένως, μειώνει την ενεργειακή κατανάλωση με αποτέλεσμα τα άτομο να «καίει άρα και να χρειάζεται λιγότερες θερμίδες μέσα στη μέρα.
2. Οι πρώην καπνιστές τείνουν να τρώνε συχνότερα από πριν
Λόγω του εθισμού στη νικοτίνη, της μεταβολής της όρεξης τους και προκειμένου να καταπολεμήσουν τα αρνητικά συναισθήματα από την έλλειψη νικοτίνης. Τα δύο αυτά στοιχεία, σε συνδυασμό με τη μειωμένη ικανότητα και όρεξη για άσκηση μπορούν να οδηγήσουν σε αυξημένο βάρος.
3. Η δύναμη της συνήθειας
Αυξάνονται τα τσιμπολογήματα καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας αφού ο καπνιστής ψάχνει να αντικαταστήσει το συνήθειο του καπνίσματος με κάτι άλλο που πάλι να χρειάζεται να κάνει την ίδια κίνηση π.χ. μετακίνηση του χεριού στο στόμα.
4. Αύξηση της όρεξης
Το κάπνισμα μπορεί να μειώσει την όρεξη, οπότε η διακοπή του οδηγεί σε αντίθετα αποτελέσματα.
5. Οξείδωση του οργανισμού
Ένα άλλο χαρακτηριστικό του καπνίσματος είναι η οξείδωση του οργανισμού, μέσω της αυξημένης παραγωγής ελεύθερων ριζών, προκαλώντας φθορά και πρόωρη γήρανση στα κύτταρα. Ο μηχανισμός αυτός καθιστά το κάπνισμα έναν σημαντικό παράγοντα για την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων και καρκίνου του πνεύμονα.
6. Μεταβολές στη γεύση
Πολλές φορές το φαγητό αρχίζει να έχει καλύτερη γεύση μετά τη διακοπή του καπνίσματος με αποτέλεσμα ο πρώην καπνιστής να αναζητά όλο και περισσότερα φαγητά προς κατανάλωση.
Πώς θα αποφύγετε την αύξηση βάρους μετά τη διακοπή καπνίσματος;
Η ισορροπημένη διατροφή αποτελεί «κλειδί» για την πρόληψη της αύξησης του βάρους και την αναζωογόνηση του οργανισμού μας. Αν, λοιπόν, σκέφτεστε σοβαρά να κόψετε αυτή τη βλαβερή συνήθεια, αλλά σας απασχολεί ενδεχόμενη αύξηση βάρους, ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα:
Υγιεινά ενδιάμεσα γεύματα
Αν αισθάνεστε πείνα κατά τις περιόδους της ημέρας που στο παρελθόν θα κάνατε ένα τσιγάρο αντικαταστήστε τη συνήθεια, με υγιεινά ενδιάμεσα γεύματα χαμηλών θερμίδων, όπως για παράδειγμα:
- φρέσκα φρούτα εποχής,
- αποξηραμένα φρούτα,
- ξηρούς καρπούς,
- μπάρες δημητριακών,
- γιαούρτι,
- κομμένα λαχανικά (καρότο, σέλινο, αγγουράκι, μπρόκολο, πιπεριές).
Μπορείτε ακόμα να εφοδιαστείτε με καραμέλες χωρίς ζάχαρη, ούτως ώστε να κρατάτε το στόμα σας απασχολημένο. Αποφύγετε τα σνακ πλούσια σε ζάχαρη και λίπος, καθώς αυξάνουν το βάρος.
Επιπλέον, τα φρούτα και τα λαχανικά, εκτός από λίγες θερμίδες, είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικές βιταμίνες, όπως οι βιταμίνες Α (καρότο, ντομάτα), C (εσπεριδοειδή, φράουλα, πιπεριά, μπρόκολο) και φυλλικό οξύ (πράσινα φυλλώδη λαχανικά).
Η βιοδιαθεσιμότητα των βιταμινών αυτών είναι μειωμένη στους καπνιστές λόγω του οξειδωτικού στρες που προκαλεί το κάπνισμα. Άλλες αντιξειδωτικές ουσίες είναι οι πολυφαινόλες, που βρίσκουμε στα σταφύλια, το κρασί και το τσάι, ιδιαίτερα το πράσινο που είναι πλούσιο σε κατεχίνες.
Μικρά και συχνά γεύματα
Η κατανάλωση μικρών και συχνών γευμάτων μπορεί επίσης να βοηθήσει την ενίσχυση του μεταβολισμού. Οπότε καλό θα ήταν να αποφύγουμε τα μεγάλα γεύματα και να τρώμε πιο συχνά μέσα στη μέρα.
Διαχωρίστε την πείνα
Διαχωρίστε την πραγματική από τη συναισθηματική πείνα και καταναλώστε φαγητό μόνο στην πρώτη περίπτωση. Για τη συναισθηματική πείνα, προτιμήστε το νερό ή μασήστε μία τσίχλα χωρίς ζάχαρη.
Οργανώστε τα γεύματα σας
Οργανωθείτε από την προηγούμενη μέρα! Προγραμματίστε για το τι θα καταναλώσετε στα γεύματα και τα σνακ σας, ούτως ώστε να αποφύγετε τα επεισόδια υπερφαγίας και ανεξέλεγκτης κατανάλωσης τροφίμων υψηλά σε θερμίδες.
Φυσική δραστηριότητα
Ενισχύστε την υγεία σας με 30 λεπτά καθημερινό περπάτημα, ελαφρύ τρέξιμο ή ασκήσεις αντιστάσεων, που θα βοηθήσουν στην πρόληψη αύξησης του βάρους, θα βελτιώσουν τη διάθεση, θα σας κάνουν να ξεχάσετε την ανάγκη για κάπνισμα και θα γεμίσουν τη μέρα σας. Πολλαπλά, επομένως, τα οφέλη.
Συμπερασματικά
Να είστε επιεικείς με τον εαυτό σας αν βάλετε κάποια κιλά. Η διακοπή του καπνίσματος θα ενισχύσει σημαντικά την υγεία σας. Άλλωστε θα πρέπει να αυξήσετε το βάρος σας κατά 40 κιλά (!) για να έχετε τον ίδιο κίνδυνο για κάποιο καρδιαγγειακό νόσημα με αυτόν που προκαλείται από το κάπνισμα. Με καλές πρακτικές και μια ισορροπημένη διατροφή η αύξηση βάρους δεν είναι αλληλένδετη με την διακοπή του καπνίσματος!
