Η αρχαιότερη χρήση βαφής λουλακί χρώματος ανακαλύφθηκε ότι γινόταν στο αρχαίο Περού πριν από 6.000 χρόνια.
Έως τώρα, η παλαιότερη χρήση της εν λόγω βαφής, γνωστής και ως ίντιγκο, είχε εντοπισθεί σε αρχαία αιγυπτιακά υφάσματα χρονολογούμενα προ 4.400 ετών περίπου, συνεπώς το περουβιανό λουλακί είναι κατά 1.600 χρόνια παλαιότερο.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αρχαιολόγο Τζέφερι Σπλιστόζερ του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Science Advances”, ανακάλυψαν τη βαφή σε ασυνήθιστα καλοδιατηρημένα βαμβακερά υφάσματα των ‘Ανδεων, που έφεραν ίχνη από το χαρακτηριστικό βαθύ μπλε-μοβ χρώμα.
Όταν οι Ισπανοί κατακτητές έφθασαν στην Αμερική, εντυπωσιάσθηκαν από τα υφάσματα και τις βαφές των ντόπιων.
Η νέα ανακάλυψη έγινε σε ένα αρχαίο ναό στην παράκτια προϊστορική τοποθεσία Χουάκα Πριέτα του βορείου Περού, που είχε ανασκαφεί για πρώτη φορά στη δεκαετία του 1940.
Χρησιμοποιώντας υψηλής τεχνολογίας τεχνικές ανάλυσης (υγρή χρωματογραφία υψηλής απόδοσης κ.α.), οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι αρχαίοι Περουβιανοί χρησιμοποιούσαν φυτικής προέλευσης λουλακί βαφή στα υφάσματα τους πολύ πριν τους Αιγύπτιους.
Το λουλακί ήταν πολύ δημοφιλές στην αρχαιότητα.
Στην Κίνα έχει βρεθεί ανάλογη βαφή σε υφάσματα ηλικίας 3.000 ετών, δηλαδή πολύ πιο πρόσφατα.
Υπάρχουν επίσης γραπτές αναφορές για χρήση του λουλακί στην Μέση Ανατολή πριν από 5.000 χρόνια, αλλά προς το παρόν δεν έχουν βρεθεί τα πειστήρια.
Αλλά, όπως είπε ο Σπλιστόζερ, «σε ορισμένους τομείς οι άνθρωποι της Αμερικής έκαναν επιστημονικές και τεχνολογικές συνεισφορές νωρίτερα από άλλα μέρη του κόσμου». Και, όπως εκτίμησε, πιθανότατα στην περίπτωση της βαφής με ίντιγκο, η τεχνική παραγωγής της -που είναι πολύπλοκη- προήλθε από τις προϊστορικές γυναίκες των Ανδεων.
Σήμερα η βαφή αυτή χρησιμοποιείται, μεταξύ άλλων, για να δημιουργηθεί το χαρακτηριστικό χρώμα των μπλου-τζιν.
