Του Σίμου Ζαγκανίκα

Στην κατάμεστη αίθουσα του Δημαρχείου έγινε η παρουσίαση του βιβλίου των Χρήστου και Στέλιου Παπαλαμπρόπουλου με τίτλο: «Ο Κούκος απ’ τα Γρεβενά»

Αποσπάσματα ομιλίας του Διευθυντή της Βιβλιοθήκης Γρεβενών

Ο Στέλιος Παπαλαμπρόπουλος, που με τιμά ιδιαίτερα η φιλία του, μου εγχείρησε αυτό το ομορφόδετο, καλογραμμένο βιβλίο!… και με προσκάλεσε να είμαι ένας από τους παρουσιαστές του!

          Δέχτηκα, παρά το σύγκρυο, που μου προκάλεσε η ανάληψη μιας τόσο μεγάλης ευθύνης … και η αυτογνωσία μου για τις αποσπασματικές εγκυκλοπαιδικές μου γνώσεις για τα θέματα της παράδοσης και του λαϊκού μας πολιτισμού!… Η υποχρέωση μου όμως, ως διευθυντής, έναντι της αγόγγυστης προσφοράς του Στέλιου στη Βιβλιοθήκη, η οποία και σφυρηλάτησε την φιλία μας, μ’ έκανε να ξεπεράσω τους δισταγμούς μου και να καταθέσω την προσωπική μου οπτική για το βιβλίο!..

Ένα βιβλίο, που είναι ένα κοπιαστικό πόνημα συλλογής των Γρεβενιώτικων παροιμιακών φράσεων, οι οποίες συγκεντρώθηκαν από τον πατέρα του Χρήστο Παπαλαμπρόπουλο με τη συνέργεια και τη συμμετοχή του Στέλιου!…

Τους ευχαριστώ αμφότερους θερμά για την τιμή!…

Πήρα στα χέρια μου το ομορφόδετο βιβλίο και ξεφύλλισα τα λαμπερά, στιλπνά φύλλα του και ένοιωσα μια φωτερή δύναμη να σκορπίζει τις επί- καθήμενες ομίχλες της σύγχρονης ασύνορης πολιτιστικής μας εποχής.

Ένα βιβλίο του ιδιαίτερου Λαϊκού μας Πολιτισμού. Ένα βιβλίο που έχει την μοναδικότητα στην τοπική μας Γρεβενιώτική βιβλιογραφία.

Εμπεριέχει βιωματικές διδακτικές φράσεις σφυρηλατημένες από το αμόνι της βουκολικής ποιμενικής ζωής των παππούδων μας, με το ιδίωμα της ντοπιολαλιάς, που οι ταχύτητες της εποχής μας τις τοποθέτησαν ανεπαίσθητα στο περιθώριο της κοινωνικής πολιτιστικής εξέλιξης! Εύλογα προφανώς θα μιλούσαμε για μια νοσταλγική ανά- βιωματική προσπάθεια των πολιτιστικών συγκινήσεων του χθες!…Αν όμως τις μελετήσουμε προσεγμένα, θα δούμε την διδακτική τους δυναμική και την αποσταγμένη  σοφία τους να περιχύνεται και να αρδεύει το κοινωνικό σήμερα με τη γλώσσα της καθομιλουμένης. Έτσι κατηγορηματικά θα δηλώναμε, ότι η παράδοσή μας είναι ζωντανή και επιβιώνει μέσα στην κοινωνία των σύγχρονων Γρεβενιωτών.    

«Ο Λύκος στην αντάρα χαίρεται», «Το ποτάμι δεν κατεβάζει μόνο μήλα κατεβάζει και φύλλα».

Οι παροιμίες και οι παροιμιακές φράσεις συν -αποτελούν μια έκφραση του Λαϊκού μας Πολιτισμού, είναι ένα κομμάτι από το σύνολο των εύχρηστων εργαλείων, των αξιών και των συμβόλων που δημιούργησε ο λαός μας  στον αγώνα του για την επιβίωση, την επίλυση των προβλημάτων και τη βελτίωση των συνθηκών της ζωή του!

Κάθε Τόπος σε κάθε ιστορική περίοδο δημιούργησε τον δικό του Λαϊκό Πολιτισμό και ο πολιτισμός της κάθε ιστορικής περιόδου αποτελεί τη μήτρα όπου κυοφορείται το επόμενο στάδιο της πολιτιστικής εξέλιξης!…

Τα μνημεία, τα ήθη και έθιμα, ο παραγόμενος λόγος γραπτός η προφορικός δίνουν ανάγλυφα το χαρακτήρα της εποχής και απεικονίζουν το πολιτιστικό και πολιτισμικό επίπεδο του λαού και του Τόπου.

Εμείς έχουμε πληθώρα τέτοιων μνημείων και εργαλείων που στέκονται ως σηματωροί και σηματοδοτούν την εξελικτική μας πορεία!

Ως σηματωρός και φεγγίτης λειτούργησε στο μυαλό μου το πρώτο ξεφύλλισμα του βιβλίου και συνέβαλε στην ταξινόμηση των ουσιωδών πραγμάτων που έχουν πράγματι διαχρονική πολιτιστική αξία. Αξία που έχει άμεση σχέση με την ιστορική μας μνήμη και την ταυτότητα του πολιτισμού μας!… Με τον αυτοπροσδιορισμό μας!… Με την ιδιαιτερότητα του Τόπου μας.

Ο Γρεβενιώτικος πολιτισμός και το τοπίο αποτελούν ένα όμορφο, ιδιαίτερο λουλούδι στο χρυσοπλούμιστο χαλί του Ελλαδικού Πολιτισμού!

Οι παροιμιακές εκφράσεις με το γλωσσικό μας ιδίωμα πάνω στις σανιδόπλακες που μας χωρίζουν, ως πλοκός, από το χθες θα γεμίσουν τον αναγνώστη με ιδιαίτερη συγκίνηση, γιατί στην μνήμη θα ζωντανεύουν οι πρόγονοι με την ντοπιολαλιά τους!

Και το βιβλίο αυτό καλλιεργημένο από «τις πηγές του», θα είναι στη διάθεση του κάθε στρατοκόπου ως κρουνός για να τον ξεδιψάσει με την αποσταγμένη λαϊκή Γρεβενιώτική παροιμιώδη νουθεσία!…

Θα είναι οι φιλότιμες πλάτες, στις δίνες του θολού ποταμού της πολιτιστικής αλλοτρίωσης, η οποία έχει πλημμυρίσει την εποχή μας, που θα μας κρατήσουν ζωντανούς ώστε να ατενίσουμε την ευώδη ακτή της νέας πολιτιστική μας ανάτασης!..

Πάτησα στους ώμους των προγόνων μου κι έτσι μπόρεσα να δω πιο πέρα από τα τείχη του καιρού μου έλεγε ο Αϊνστάιν.

«Ο Κούκος απ’ τα Γρεβενά» είναι μια πολύτιμη παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές!…

Ο κούκος είναι ο μηνυτής της αλλαγής της φύσης και αναζητά τη φωλιά, για την σίγουρη επώαση, κάθε Άνοιξη, για να φέρει στη ζωή τους νεοσσούς του, για τη διαιώνιση του είδους του!…

Ο Χρήστος και ο Στέλιος «επώασαν» στη φωλιά της Γρεβενιώτικης παράδοσης και συνειρμικά έδωσαν ξανά φωνή για να ακουστούν τα αποστάγματα σοφίας του λαού μας, ως ηχητικά κληροδοτήματα στη χαραυγή της επόμενης πολιτιστικής ανθοφορίας!

«Αυτή η γη έχει φωνή» όπως θα έλεγε και μουσικοσυνθέτης μας Χρήστος Παπαδόπουλος!…

Ευχόμαστε στον «Κούκο απ’ τα Γρεβενά» να είναι καλοτάξιδος στο χώρο των αναγνωστών και των αναζητητών της Γρεβενιώτικης Παράδοσης!…

Σίμος Ζαγκανίκας