ΑΜΦΙΡΡΟΠΗ Η ΕΚΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΜΕΤΡΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΗΓΙΑ ΤΗΣ ΝΔ
Μια καθ΄ όλα αμφίρροπη εκλογική αναμέτρηση προδιαγράφεται μεταξύ των τεσσάρων υποψηφίων για την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας στις 22 και 29 Νοεμβρίου, όχι μόνο γιατί ο καθένας από αυτούς έχει τα δικά του πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, αλλά κυρίως γιατί το τελικό αποτέλεσμα θα κριθεί τόσο από τον αριθμό όσο και τη σύσταση του εκλογικού σώματος.
Αν και ο κάθε ένας από τους τέσσερις υποψήφιους έχει τα δικά του πολιτικο-ιδεολογικά χαρακτηριστικά και έχει (με τον έναν ή τον άλλον τρόπο) τις δικές του «στηρίξεις», άπαντες εκτιμούν ότι ο νικητής ή το δίδυμο που θα φτάσει στη δεύτερη επαναληπτική εκλογή θα κριθεί εν πολλοίς από το πόσοι και ποιοι θα είναι αυτοί που θα προσέλθουν στις κάλπες και θα ψηφίσουν για τον επόμενο αρχηγό της Νέας Δημοκρατίας.
Αν και όλοι θεωρούν ότι είναι ιδιαιτέρως σημαντικές οι στηρίξεις και η προσβασιμότητα των υποψηφίων στις κομματικές οργανώσεις, δεν ξεχνούν τις εκλογές του 2009, όταν η Ντ. Μπακογιάννη είχε ένα ισχυρό προβάδισμα μεταξύ των βουλευτών, των στελεχών και των μελών του κόμματος, αλλά τελικά κέρδισε ο Αντ. Σαμαράς, καθώς προσήλθαν στις κάλπες περίπου 800.000 πολίτες, αριθμός που ανέτρεψε την υπεροχή της πρώτης στο αυστηρά κομματικό ακροατήριο.
Σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση, αν και κανείς δεν ευελπιστεί ότι ο αριθμός των ψηφοφόρων θα φτάσει στα επίπεδα του 2009, όλοι παραδέχονται πως άλλο θα είναι το αποτέλεσμα αν ψηφίσουν λιγότεροι από 100.000 πολίτες, άλλο αν φτάσουν τις 200.000 και τελείως διαφορετικό αν αυτοί προσεγγίσουν τις 500.000. Αν το εκλογικό σώμα είναι πέριξ των 100.000 (δηλαδή όσα περίπου τα ενεργά ή τα λιγότερο ενεργά εγγεγραμμένα μέλη του κόμματος) μεγάλο φαβορί θεωρείται ο Βαγ. Μεϊμαράκης, αφού και από τη θητεία του ως γραμματέας του κόμματος, γνωρίζει και ελέγχει όσο κανείς άλλος τις κομματικές οργανώσεις και έχει τη στήριξη των περισσότερων βουλευτών.
Αντιθέτως, όσο θα αυξάνεται ο αριθμός των ψηφοφόρων, τόσο περισσότερο θα μπαίνουν στο «παιχνίδι» οι Κυρ. Μητσοτάκης και Απ. Τζιτζικώστας, ενώ και ο Αδ. Γεωργιάδης θα αρχίζει να ελπίζει σε ένα ποσοστό που θα του δίνει τη δυνατότητα να παίξει ρόλο στις «συμμαχίες» που θα δημιουργηθούν ενόψει της δεύτερης Κυριακής.
Καθοριστική επίσης θα είναι και η ηλικιακή σύνθεση του εκλογικού σώματος, καθώς αν στις κάλπες πλειοψηφήσουν οι παραδοσιακοί ψηφοφόροι της ΝΔ, στους οποίους υπερτερούν οι άνω των 50 ετών, ο Βαγ. Μεϊμαράκης δύσκολα θα χάσει. Αν, όμως, οι άλλοι υποψήφιοι μπορέσουν να κινητοποιήσουν ένα μεγάλο αριθμό νέων σε ηλικία ψηφοφόρων, μεγάλος κερδισμένος θα είναι κατ΄ αρχήν ο Απ. Τζιτζικώστας, που κατέρχεται στις εσωκομματικές εκλογές με «προμετωπίδα» την ηλικία του, αλλά ενδεχομένως και ο Κυρ. Μητσοτάκης, ο οποίος απευθύνεται κυρίως στις ενδιάμεσες γενιές ψηφοφόρων.
Τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των 4
Ο παλιός είναι αλλιώς
Ο Βαγ. Μεϊμαράκης «επενδύει» πολλά στην προσωπική του διαδρομή στη ΝΔ, ότι το όνομά του έχει «κατοχυρωθεί» ως η συνείδηση παράταξης και πως είναι εκείνος που μπορεί να εγγυηθεί την ενότητα του κόμματος. Ποντάρει στην περίπου τρίμηνη παρουσία του στην ηγεσία του κόμματος, το οποίο -όπως λένε οι υποστηριχτές του- «το πήρε σε αποσύνθεση και διαιρεμένο και κατάφερε να το ενώσει, να το ξανακάνει κόμμα και να δώσει μια εκλογική μάχη την οποία ξεκίνησε από το μείον 15% από τον ΣΥΡΙΖΑ και την έφερε να κριθεί στις λεπτομέρειες».
Ο κ. Μεϊμαράκης έχει τη στήριξη του Κ. Καραμανλή, αλλά και της Ντ. Μπακογιάννη, καθώς και οι δύο τον θεωρούν ως τον μοναδικό εκ των υποψηφίων που μπορεί να κρατήσει ενωμένο το κόμμα. Μπορεί να απευθυνθεί με επιτυχία στον λεγόμενο μεσαίο χώρο και να επαναφέρει τη ΝΔ στις Κεντροδεξιές «ράγες», από τις οποίες «εκτροχιάστηκε» την περίοδο του Αντ. Σαμαρά.
Ταυτόχρονα θα στηριχθεί (δημοσίως ή στο παρασκήνιο) από ένα μεγάλο τμήμα των βουλευτών του κόμματος, αλλά και από πολλά πρώην κοινοβουλευτικά στελέχη που βρέθηκαν σε σύγκρουση και αποστασιοποιήθηκαν από το σύστημα Σαμαρά, ενώ κατά γενική ομολογία έχει τη μεγαλύτερη διείσδυση στις κομματικές οργανώσεις και επιτελικά στελέχη της ΝΔ.
Μεγάλο του μειονέκτημα η ηλικία του (είναι 63 ετών), καθώς διαφαίνεται η δημιουργία ενός «ρεύματος» για ανανέωση και αναζήτηση του αντι-Τσίπρα, ρόλο που προφανώς δεν μπορεί να παίξει. Μειονέκτημά του επίσης ότι ήδη έχασε μια εκλογική αναμέτρηση με τον ΣΥΡΙΖΑ, με μια διαφορά της τάξεως του 7,5% και χωρίς να καταφέρει να αυξήσει τα ποσοστά του κόμματος. Δεν αποκλείεται, τέλος, να εξελιχθεί σε ντεσαβαντάζ η στήριξη που έχει από τον Κ. Καραμανλή και την Ντ. Μπακογιάννη, με περίπτωση που κυριαρχήσουν λογικές «αντισυστημικής» ψήφου.
Ο μεταρρυθμιστής
Ο Κυρ. Μητσοτάκης ποντάρει τα μέγιστα στο αδιαμφισβήτητο μεταρρυθμιστικό προφίλ που οικοδόμησε κατά τη διάρκεια της υπουργικής του θητείας, καθώς άπαντες του αναγνωρίζουν ότι τόλμησε, «έσπασε αβγά» και πέτυχε να αλλάξει χρόνιες παθογένειες του πολιτικού συστήματος, κυρίως στον δημόσιο τομέα.
Απευθύνεται κυρίως στη φιλελεύθερη πτέρυγα του κόμματος και σε κεντροδεξιά ακροατήρια που έλκονται από την αναγκαιότητα να προχωρήσουν οι απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις. Σε κομματικό επίπεδο μιλά για ριζικές αλλαγές στη δομή και τη φυσιογνωμία της ΝΔ και για ένα πολυσυλλεκτικό κεντροδεξιό κόμμα που θα κινείται από τα όρια της Σοσιαλδημοκρατίας έως τις παρυφές της Δεξιάς.
Ο 47χρονος Κυρ. Μητσοτάκης αποποιείται τον ρόλο του αντι-Τσίπρα, τονίζει, ωστόσο, πως θέλει να ηγηθεί της γενιάς του και στηρίζεται κυρίως σε στελέχη της ΝΔ που προέρχονται από την αγορά και παραγωγικούς τομείς του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας, αλλά και από στελέχη της παραδοσιακής μητσοτακικής πτέρυγας.
Μεγάλο του μειονέκτημα το… όνομά του, κάτι που αντιλαμβάνεται και ο ίδιος σημειώνοντας ότι θέλει να κριθεί ως «Κυριάκος και όχι ως Μητσοτάκης». Ταυτόχρονα δεν έχει ιδιαίτερες δυνατότητες πρόσβασης στον κομματικό μηχανισμό.
Αντι-Τσίπρας «αντάρτης»
Ο 37χρονος Απ. Τζιτζικώστας είναι ίσως ο υποψήφιος με τα περισσότερα πλεονεκτήματα, αλλά και με τα μεγαλύτερα μειονεκτήματα.
Βασικό του πλεονέκτημα η ηλικία του και η δυνατότητά του να παίξει καλύτερα απ΄ οποιονδήποτε άλλο τον ρόλο του αντι- Τσίπρα και να υπηρετήσει το αίτημα της ανανέωσης. Πλεονέκτημά του επίσης ότι είναι ο μόνος εκ των υποψηφίων που «δεν έχει λερώσει τα χέρια του με την ψήφιση μνημονίων», αλλά και πως δεν δίστασε να συγκρουστεί με τον Αντ. Σαμαρά και το κομματικό κατεστημένο και να κερδίσει ως ανεξάρτητος τις περιφερειακές εκλογές στην Κ. Μακεδονία. Στηρίζεται από ένα μεγάλο τμήμα στελεχών της γενιάς του, καθώς και από αυτοδιοικητικούς παράγοντες, κυρίως από τη Β. Ελλάδα, αλλά έχει απολέσει τις καλές του σχέσεις με τον Κ. Καραμανλή και το καραμανλικό στρατόπεδο, καθώς «δεν συνεμορφώθην προς τας υποδείξεις» του πρώην πρωθυπουργού να μη διεκδικήσει σε αυτή τη φάση την ηγεσία του κόμματος. Βρήκε, όμως, το κομματικό «αντιστάθμισμα», καθώς αποκατέστησε τις σχέσεις του με τον Αντ. Σαμαρά.
Μεγάλο μειονέκτημα του Απ. Τζιτζικώστα το συνταγματικό του κώλυμα να είναι υποψήφιος και να εκλεγεί βουλευτής έως τον Αύγουστο του 2019, ακόμη κι αν παραιτηθεί από τη θέση του περιφερειάρχη.
Η αδυναμία του αυτή προδιαγράφει (αν εκλεγεί) σύστημα διαρχίας στην κορυφή του κόμματος, καθώς έως το 2019 (ίσως και πολύ αργότερα αν οι εκλογές γίνουν πριν από τη λήξη της παρούσας τετραετίας) θα πρέπει να είναι άλλος ο πρόεδρος της Κ.Ο. και άλλος ο πρόεδρος του κόμματος. Μειονέκτημά του επίσης ότι κανείς δεν γνωρίζει (επί του παρόντος τουλάχιστον) τις γενικότερες πολιτικές του απόψεις και την αντιπολιτευτική τακτική που σκοπεύει να ακολουθήσει.
Ο αυτοδημιούργητος δεξιός
Ο 43χρονος Αδ. Γεωργιάδης, τέλος, θεωρείται εκ προοιμίου το αουτσάιντερ των εσωκομματικών εκλογών και πολλοί θεωρούν ότι η απόφασή του να μπει στη «μάχη» εδράζεται στην πρόθεσή του να ηγηθεί της δεξιάς πτέρυγας του κόμματος. Ευελπιστεί επίσης να παίξει ρόλο στον καθορισμό των συσχετισμών, είτε τη δεύτερη Κυριακή είτε ακόμη και από την πρώτη αν, όπως κάποιοι εκτιμούν, αποχωρήσει από την «κούρσα» πριν από το τέλος της. Ο κ. Γεωργιάδης «ποντάρει» στην αποδοτική υπουργική του θητεία, αλλά κυρίως στην αυτοδημιούργητη επαγγελματική και πολιτική του διαδρομή και στο γεγονός ότι δεν στηρίζεται σε κάποιο από τα ισχυρά ή παραδοσιακά εσωκομματικά κέντρα. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με το «αυθόρμητο» και τις «ιδιορρυθμίες» του χαρακτήρα του (που κάποιους έλκει και κάποιους απωθεί) τον καθιστά εν δυνάμει έναν από τους αποδέκτες μιας ενδεχόμενης αντισυστημικής ψήφου.
Βασικό του μειονέκτημα η προφανής αδυναμία του να απευθυνθεί πειστικά σε κεντροδεξιούς ψηφοφόρους, αν και ο ίδιος υποστηρίζει ότι η ΝΔ είναι το κόμμα Κεντροδεξιάς και ως εκ τούτου πρέπει να έχει στις τάξεις της τόσο κεντρώους όσο και δεξιούς, υποστηρίζοντας ότι ο ίδιος είναι δεξιός, αλλά δεν έχει καμία σχέση με ακροδεξιές πρακτικές και ιδεολογίες.
Η αξιολόγηση των τεσσάρων μονομάχων
Του Μάνου Σιφονιού, Επικοινωνιολόγου – Συγγραφέα
Σε λίγες εβδομάδες, τα μέλη της Νέας Δημοκρατίας θα κληθούν να επιλέξουν τον νέο αρχηγό του κόμματος σε ένα περιβάλλον στο οποίο απουσιάζουν οι σταθερές που θα επέτρεπαν ασφαλείς εκτιμήσεις. Θα επιλέξουν τον αρχηγό που ταιριάζει στο κόμμα και στην παράδοσή του; Θα προσμετρήσουν τα χαρακτηριστικά εκείνου που θα οδηγήσει σε νίκη απέναντι από τον Αλέξη Τσίπρα στις επόμενες εκλογές; Θα ψηφίσουν παραδοσιακά, ή ανατρεπτικά; Οι εκλογές από τη λεγόμενη βάση των κομμάτων, μερικές φορές φέρνουν εκπλήξεις, Έτσι, κάποια χαρακτηριστικά που καταγράφονται παρακάτω για τους τέσσερις μονομάχους, θα αξιολογηθούν από πολλούς ψηφοφόρους στο παιχνίδι της επικοινωνίας, ενεργοποιώντας θυμικό και λογικό σε διαφορετικά μερίδια ανάλογα και με τον άνθρωπο.
Βαγγέλης Μεϊμαράκης
Ο στρατιώτης του κόμματος
Ο κ. Βαγγέλης Μεϊμαράκης είναι ένας πολιτικός που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, παραδοσιακός. Ως μεγαλύτερος, είναι και ο μόνος (από τους τέσσερις) που μπορεί να θεωρηθεί δικαίως εκπρόσωπος της «παλιάς» πολιτικής τάξης που σε προσωπικό επίπεδο όμως, δεν τον έχει φθείρει. Αυτό φυσικά σχετίζεται με τα θετικά του χαρακτηριστικά. Έχει την εικόνα στρατιώτη του κόμματος με ήρεμη και αξιοπρεπή διαχρονικά παρουσία. Αυτήν είχε την ευκαιρία να την ενισχύσει από τον Ιούλιο, όταν ανέλαβε αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, ξεδιπλώνοντας παράλληλα κάποια άγνωστα στους πολλούς χαρακτηριστικά, όπως το χιούμορ, η προσήνεια και το λαϊκό προφίλ. Η εικόνα του νυν αρχηγού -που παίζει ρόλο σε τέτοιες αναμετρήσεις – είναι μεν διακριτή, συγκριτικά με τους υπολοίπους, αλλά δεν την πιστώνεται σε υπερθετικό βαθμό, κι αυτό όχι εξαιτίας της πρόσφατης ήττας, αλλά λόγω του μικρού χρόνου στο τιμόνι του κόμματος και μιας προσωπικότητας στην οποία δεν υπερτονίζονται τα ηγετικά στοιχεία, αλλά το ενωτικό προφίλ που μπορεί μεν να αναδειχθεί στο ισχυρό στοιχείο της υποψηφιότητάς του, αλλά μπορεί οι θυμωμένοι / ηττημένοι ψηφοφόροι να μην το εκτιμήσουν ανάλογα, επιλέγοντας έναν περισσότερο συγκρουσιακό υποψήφιο. Πάντως στην τελευταία του ομιλία του στη Βουλή εγκατέλειψε το συναινετικό λόγο και έγινε αρκετά δυναμικός.
Κυριάκος Μητσοτάκης
Βαρύ όνομα άλλο στιλ
Ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης φέρει ένα βαρύ όνομα, αλλά με άλλες? χάρες. Έχει μεν την εικόνα και το λόγο ενός κλασικού κεντρώου, συνεπή φιλελεύθερου, αλλά παράλληλα και την εικόνα στελέχους της αγοράς με την καλή έννοια του όρου. Ίσως θα μπορούσε να δει κανείς στα χαρακτηριστικά του την εικόνα του καλοβαλμένου γιάπη της δεκαετίας του 1990, χωρίς όμως αυτή να κυριαρχεί, καθώς επιπλέον συνδυάζει τους ήπιους τόνους με δυναμική αντιπαράθεση, όταν χρειαστεί, μένοντας όμως μέσα στα όρια της ευγένειας. Δείχνει γνώστης των θεμάτων με τα οποία καταπιάνεται, καταθέτει δομημένες απαντήσεις και επιχειρηματολογία, αλλά το βάρος του ονόματος περισσότερο τον καταδιώκει παρά τον αναδεικνύει, κάτι που ομολογεί και ο ίδιος, σε μια κίνηση που δείχνει να θέλει να διασκεδάσει μια βαριά κληρονομιά που μπορεί όμως να εκληφθεί με διαφορετικούς τρόπους.
Άδωνις Γεωργιάδης
Με εκρηκτικό ταπεραμέντο
Ο κ. Άδωνις Γεωργιάδης θα μπορούσε να χαρακτηριστεί κυρίαρχος των τηλεοπτικών παραθύρων και των social media. Με πάνω από 70.000 twits στο ενεργητικό του -αν μπορούσε να τα μεταφράσει σε ψήφους θα ήταν? φαβορί! Γεμίζει τα τηλεοπτικά κάδρα εδώ και χρόνια με το εκρηκτικό ταμπεραμέντο, την παραστατικότητά του και την έντονη φωνή του και φυσικά δεν περνά απαρατήρητος, έχοντας δημιουργήσει φανατικούς εχθρούς, αλλά και φίλους. Είναι ο μόνος με αρκετά διάσημη σύζυγο που τροφοδοτεί την εικόνα του με αντίστοιχα ετερόκλητα στοιχεία. Δηλαδή, και θαυμαστές και πολέμιους. Είναι πανταχού παρών, με παροιμιώδη ενεργητικότητα και δεν αφήνει τίποτε ασχολίαστο ή αναπάντητο. Το παρελθόν της μετεγγραφής του από το ΛΑΟΣ, η σκληρή δεξιά του τοποθέτηση, αλλά και η υπερδιέγερση που παρουσιάζει όταν εκτίθεται σε οθόνες και μικρόφωνα μπορεί να λειτουργήσουν αρνητικά. Πάντως τελευταία, ο λόγος του εκφέρεται σε χαμηλότερες συχνότητες και με λιγότερα decibel, αν και διατηρεί τις αιχμές του, επιμένοντας να σκιαγραφεί τον εαυτό του ως τον μοναδικό (από τους τέσσερις) εκφραστή μιας άλλης πολιτικής ταυτότητας για τη Νέα Δημοκρατία.
Απόστολος Τζιτζικώστας
Ο νεότερος μονομάχος με χαρακτηριστικά αουτσάιντερ
Ο 37χρονος κ. Απόστολος Τζιτζικώστας είναι ο νεότερος μονομάχος. Και ιστορικά ο πιο νέος -με διαφορά- υποψήφιος αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, (ο Κ. Καραμανλής ήταν 41 το 1997). Στην εικόνα του νέου, που συμπληρώνεται με αυτή του επιχειρηματία, αλλά και του αυτοδιοικητικού, αθροίζεται η εικόνα του αντάρτη (όταν κατέβηκε ως υποψήφιος στην Περιφέρεια Θεσσαλονίκης κόντρα στον επίσημο υποψήφιο της Νέας Δημοκρατίας) και η οποία μπορεί να προσφέρει οφέλη σε ένα εκλογικό σώμα που διψά για σύγκρουση και ανανέωση. Όμως αυτά τα στοιχεία δεν είναι έντονα και εμφανή τόσο, όσο να τροφοδοτήσουν ρεύμα υπέρ του, και επειδή είναι πολλαπλά, δεν του προσδίδουν μια ξεκάθαρη ταυτότητα, γι’ αυτό ίσως κι ο ίδιος εστιάζει κυρίως στο θέμα της νεότητας αναφερόμενος στη γενιά του που ήρθε η ώρα να έρθει στα πολιτικά πράγματα, με τον ίδιο εκφραστή της. Φυσικά έχει την εικόνα «αουτσάιντερ» η οποία παραδοσιακά έλκει ένα μέρος των ψηφοφόρων, αν και εκτιμώ ότι αυτό θα αναγνωριστεί κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα όπου περιορίζεται η δράση του, αφού δεν έχει εκτεθεί στην κεντρική πολιτική σκηνή τα έξι τελευταία χρόνια. Επίσης το ότι δεν είναι βουλευτής σήμερα, αφενός δεν θα του δώσει την ευκαιρία να επιδείξει κοινοβουλευτικό έργο, έστω αυτές τις λίγες εβδομάδες μέχρι τις εκλογές και αφετέρου δεν θα έχει την εικόνα αντιπαράθεσης με στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και με τον πρωθυπουργό, ευκαιρία που πιθανόν θα έχουν οι άλλοι τρεις συνυποψήφιοι. Γι’ αυτό αναμένεται να αναλάβει αρκετές πρωτοβουλίες εκτός Βουλής. Όπως σημειώνω στο εισαγωγικό σημείωμα, οι συγκεκριμένες εκλογές μπορεί να φέρουν εκπλήξεις και επειδή η εκλογή θα γίνει από τη βάση, ίσως τελικώς κάποιοι να μην πιάσουν τη… βάση. Αν αυτό φανεί νωρίς, εκτιμώ πως ίσως κάποιος να αποχωρήσει πριν από την τελική ευθεία.
