Καταγράφονται υποθέσεις κακοδιοίκησης αλλά και οικονομικών ατασθαλιών στην Εκθεση του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης Λέανδρου Ρακιντζή
Περισσότερα από 2.600.000 ευρώ εντοπίσθηκαν να έχουν αποκρυβεί -δεν είχαν δηλωθεί – κατά τον έλεγχο πόθεν έσχες δημοσίων υπαλλήλων, που διενεργήθηκε από τους Επιθεωρητές Δημόσιας Διοίκησης. Σύμφωνα με στοιχεία της ετήσιας έκθεσης του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης (ΓΕΔΔ) για το έτος 2014 , που δόθηκε στη δημοσιότητα σήμερα (20.7.2015), τα μισά από τα ποσά εμβασμάτων στο εξωτερικό τα οποία ελέγχθηκαν δεν ήταν δηλωμένα νομίμως.
Κατά το 2012 διαβιβάσθηκαν στον ΓΕΔΔ από το Γραφείο του Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος στοιχεία αναλυτικών καταστάσεων εμβασμάτων προς το εξωτερικό δημοσίων υπαλλήλων του Υπουργείου Οικονομικών, των Σωμάτων Ελέγχων και των Υπηρεσιών Πολεοδομίας. Η διασταύρωση των στοιχείων των υποβληθεισών δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης με τα στοιχεία των αναλυτικών καταστάσεων εμβασμάτων προς το εξωτερικό συνεχίστηκε και ολοκληρώθηκε κατά το έτος 2014.
Ύστερα από διασταύρωση των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης των ετών 2010-2012, προέκυψε η υποβολή ανακριβούς ή ελλιπούς δήλωσης για ποσά εμβασμάτων εξωτερικού από 14 δημόσιους υπαλλήλους. Συγκεκριμένα, εντοπίστηκαν 9 υπάλληλοι του υπουργείου Οικονομικών με μη δηλωθέντα 1.755.499,16 € (επί συνολικού ποσού εμβασμάτων 2.335.734,49 €), 3 υπάλληλοι υπηρεσιών πολεοδομίας σε δήμους με μη δηλωθέντα 363.748,47 € (επί συνολικού ποσού εμβασμάτων 433.748,47 €) και 2 υπάλληλοι με μη δηλωθέντα 490.000 ευρώ (επί συνολικού ποσού εμβασμάτων 1.298.784,75 €) .
Πέραν τούτων, κατά την επεξεργασία των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης υπήρξαν ενδείξεις για πιθανή απόκτηση περιουσιακών στοιχείων (κινητών και ακινήτων), που δεν δικαιολογούνταν από την ιδιότητα του υπαλλήλου ή το ύψος των πάσης φύσεως εσόδων του. Έτσι, το 2014 , στο πλαίσιο ελέγχου της βασιμότητας καταγγελιών σε βάρος υπαλλήλων, ο ΓΕΔΔ διέταξε την άρση του τραπεζικού απορρήτου σε 20 περιπτώσεις , του χρηματιστηριακού απορρήτου σε 22 περιπτώσεις και του φορολογικού απορρήτου σε 19 περιπτώσεις.
Μάλιστα στην έκθεση περιγράφονται κάποιες περιπτώσεις. Σε συνέχεια έκθεσης ελέγχου του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος, σύμφωνα με την οποία κατά τις χρήσεις 2000-2010, σημειώνεται ότι ένας υπάλληλος απέκτησε εισοδήματα αγνώστου πηγής προέλευσης ύψους περίπου 415.000,00 ευρώ.
Από τον έλεγχο της περιουσιακής κατάστασης διαπιστώθηκε ότι δεν είχε δηλώσει ως όφειλε όλες τις καταθέσεις που διατηρούσε καθώς και την αγορά Ι.Χ. αυτοκινήτου του συζύγου, κυβισμού 24 ίππων, αξίας 84.800 ευρώ, στις δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης, δηλαδή προέκυψε η υποβολή ανακριβούς και ελλιπούς δήλωσης περιουσιακής κατάστασης για τα έτη 2008, 2009, 2010 και 2011 (χρήσεις 2007, 2008, 2009 και 2010). Επίσης ο έλεγχος διαπίστωσε ότι πραγματοποιήθηκαν καταθέσεις από πρόσωπα που συνδέονταν με την υπηρεσία της υπαλλήλου.
Σε μια άλλη περίπτωση ο ΓΕΔΔ διενήργησε έλεγχο από τον οποίο προέκυψε η υποβολή ανακριβών δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης.
Παράλληλα, κατά την διάρκεια του ελέγχου των τραπεζικών του λογαριασμών εντοπίστηκαν καταθέσεις εκτός μισθοδοσίας, τόκων, μεταφορών από/σε άλλους λογαριασμούς και χρηματιστηριακών προϊόντων ύψους περίπου 250.000,00 ευρώ. Σε μια άλλη περίπτωση ελέγχου προέκυψε ότι υπάλληλος απέκτησε εισοδήματα που δεν καλύπτονται από νόμιμες και εμφανείς πηγές συνολικού ποσού 353.598,96 ευρώ.
Ο Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης, Αρεοπαγίτης ε.τ. κ. Λέανδρος Ρακιντζής, υπέβαλε την ετήσια έκθεση για το έτος 2014στον Πρωθυπουργό κ.Αλέξη Τσίπρα και στην Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων κυρία Ζωή Κωνσταντοπούλου.
Περιλαμβάνονται σε αυτήν χαρακτηριστικές υποθέσεις που διερεύνησε, νομοθετικές και οργανωτικές προτάσεις που υπέβαλε, αλλά και οι σχετικές με την πειθαρχική του δικαιοδοσία ενέργειες και τα αποτελέσματα του ελέγχου περιουσιακής κατάστασης Δημοσίων Υπαλλήλων.
Για το έτος 2014 οι υποθέσεις που έλεγξε ο ΓΕΔΔ έφτασαν τις 1565 και επιλέχθηκαν από έναν υπερδεκαπλάσιο αριθμό εισερχομένων επώνυμων και ανώνυμων καταγγελιών και αναφορών οι οποίες μετά το στάδιο της διερεύνησης, κρίθηκε ότι δεν χρήζουν περαιτέρω ελέγχου. Σε ποσοστό 56% αφορμή των ελέγχων αποτέλεσαν επώνυμες καταγγελίες πολιτών, με αμέσως επόμενο ποσοστιαίο έναυσμα να έχουν αποτελέσει οι ανώνυμες καταγγελίες (22,6%).
Διπλασιάστηκαν, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, οι έλεγχοι που αφορούσαν την εκπαίδευση, ενώ αυξήθηκαν οι υποθέσεις που είχαν ως θέμα παρεκκλίσεις από τις θεσπισμένες διοικητικές διαδικασίες. Μικρή αύξηση σημειώθηκε και στις υποθέσεις που αφορούσαν την υγεία και την πρόνοια που ανήλθαν σε 10,4%.
Οι οικονομικοί έλεγχοι και τα ζητήματα οικονομικής διαχείρισης, αν και με αισθητή μείωση σε σχέση με το προηγούμενο έτος, αποτέλεσαν την κύρια θεματική κατηγορία για μία ακόμη χρονιά (27,2% των υποθέσεων, έναντι του 41,8% για το 2013). Οι έλεγχοι εστίασαν σε ποσοστό 33,2% σε Υπηρεσίες Τοπικής Αυτοδιοίκησης α΄ βαθμού, με τις Υπηρεσίες των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου να ακολουθούν σε ποσοστό 18,9% επί του συνόλου των ελέγχων.
Αναφορικά με το κριτήριο των γεωγραφικών σημείων, η Περιφέρεια Αττικής ήταν αυτή στην οποία συγκεντρώθηκαν οι περισσότεροι έλεγχοι, σε ποσοστό 38,3%, καθώς έχει και το μεγαλύτερο αριθμό υπηρεσιών και κατοίκων .
Αν συσχετίσουμε τη στατιστική αναζήτηση του ποσοστού των ελέγχων ανά περιφέρεια με το κριτήριο της αναλογίας των κατοίκων, τα αποτελέσματα διαφοροποιούνται. Πρώτη είναι η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (ποσοστό 24,4%), με επόμενες την Περιφέρεια Ιονίων Νήσων (22,5%) και τρίτη την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου (19,9%). H Περιφέρεια Αττικής, με βάση αυτή την ποιοτική μέτρηση, κατέρχεται στην 6η θέση με ποσοστό 15,9%.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι σε ποσοστό 27,8% οι διερευνήσεις των καταγγελιών δεν ανέδειξαν κάποιο πρόβλημα. Οι εκτός νόμου ενέργειες άγγιξαν το 17,4%, ενώ ακολουθούν οι παραλείψεις (7,2%) και οι παραβάσεις του κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (7,5%) .
Οι θεματικές κατηγορίες επί του συνόλου των 1565 υποθέσεων το 2014 αφορούν σε :
-άδειες καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος (54)
-Ασφαλιστικά Ταμεία (21)
-Δημόσια Έργα (75)
-Εκπαιδευτικά (27)
-Λοιπές άδειες λειτουργίας (29)
-Μεταφορές / Επικοινωνίες ( 42)
-Οικονομική διαχείριση / Έλεγχος (426)
-Παραβίαση διοικητικών διαδικασιών ( 211)
-Περιβάλλον ( 49)
-Πολεοδομικά (152)
-Προμήθειες (29)
-Υγεία Πρόνοια / Δημόσια Υγεία (162)
-Υγιεινή / Ασφάλεια εργαζομένων (6)
-Άλλη κατηγορία (282)
Είναι αξιοσημείωτο ότι ο κ. Ρακιντζής επισημαίνει ότι κατά το έτος 2014 δεν θεσμοθετήθηκαν κάποια μέτρα που θα βοηθούσαν πολύ προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης της κακοδιοίκησης και της διαφθοράς. Μάλιστα, αναφέρει, 13 μέτρα τα οποία, κατά την άποψή του, αν είχαν προωθηθεί θα βοηθούσαν στην αντιμετώπιση της διαφθοράς στη δημόσια διοίκηση:
«1. η θέσπιση κωλύματος εντοπιότητας για υπαλλήλους ή λειτουργούς σε κρίσιμους ή
ιδιαίτερους τομείς του κράτους όπως δικαιοσύνη, αστυνομία, λιμενικό σώμα,
εφορία/κτηματικές υπηρεσίες, πολεοδομία, επιθεώρηση κλπ., με αποτέλεσμα οι εντόπιοι
πολίτες να έχουν ευμενέστερη μεταχείριση απ’ τους ετερόχθονες,
2. η κατανομή των αρμοδιοτήτων και του ανθρώπινου δυναμικού ανά φορέα ή υπηρεσία
σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες και με ορθολογικά κριτήρια (νέα οργανογράμματα με
οργανωτική ανάπτυξη που περιλαμβάνει σχεδιασμό και περιγραφή θέσεων εργασίας),
3. η θέσπιση εσωτερικής κινητικότητας του ανθρώπινου δυναμικού, με εναλλαγή στις θέσεις
ευθύνης, και με την προϋπόθεση ότι αυτή γίνεται αξιοκρατικά για την καλύτερη λειτουργία
της υπηρεσίας και κατά την δικαστική αντιμετώπιση του θέματος να εξετάζεται και το
δημόσιο συμφέρον,
4. η ιδιωτικοποίηση εκείνων των τομέων του Δημοσίου, που δεν ανταποκρίνονται στο ρόλο
αυτού ως imperium, χωρίς όμως το κράτος να απολέσει σε καμία περίπτωση τον ελεγκτικό ή
ρυθμιστικό του ρόλο,
5. η ουσιαστική αξιολόγηση των δημοσίων φορέων και του ανθρώπινου δυναμικού τους,
βάσει στόχων που θα τεθούν ως μέρος των στρατηγικών προγραμμάτων που θα
καταρτιστούν, από αξιολογητές αναγνωρισμένου κύρους και αμεροληψίας,
6. η μείωση της γραφειοκρατίας με την συνεχή απλούστευση των διαδικασιών και επέκταση
της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης που ήδη άρχισε να εφαρμόζεται σταδιακά. Χρήσιμο θα
ήταν το κράτος να αποκτήσει επιτέλους εμπιστοσύνη στους πολίτες και όχι, στην προσπάθεια
του να προστατευθεί, να ορθώνει διάφορα γραφειοκρατικά εμπόδια,
7. η συνεχής ενίσχυση της διαφάνειας της διοικητικής δράσης και μάλιστα ηλεκτρονικά, δια
του επιτυχούς προγράμματος «Διαύγεια»,
8. ο αυτοπεριορισμός των συνδικαλιστών στα αμιγώς συνδικαλιστικά τους καθήκοντα,
9. η ενίσχυση των μηχανισμών και συστημάτων ελέγχου και αυτοελέγχου τόσο στην
κεντρική όσο και στην τοπική αυτοδιοίκηση, με ουσιαστικότερο και αποτελεσματικότερο
έλεγχο από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις στους ΟΤΑ και στα εξαρτώμενα από αυτούς
νομικά πρόσωπα, όπως και η επαρκής χρηματοδότηση των απασχολούμενων εκτός έδρας
επιθεωρητών,
10. η τοποθέτηση των υπαλλήλων σε άλλη Υπηρεσία, όταν αυτοί προάγονται, διότι πολλές
φορές αδυνατούν να επιβληθούν σε πρώην ισόβαθμους συναδέλφους,
11. το Δημόσιο και τα ΝΠΔΔ καταβάλλουν βάσει δικαστικών αποφάσεων σε τρίτους για
αποζημιώσεις τεράστια ποσά για πράξεις ή παραλείψεις από δόλο ή από βαρεία αμέλεια των
υπαλλήλων τους κατά την ενάσκηση των καθηκόντων τους. Σύμφωνα με την υπάρχουσα
νομοθεσία προβλέπεται κατ’ αναγωγή ο καταλογισμός των καταβληθέντων ποσών στους
υπαιτίους υπαλλήλους, αλλά αυτό σπανίως πραγματοποιείται και πρέπει να ενεργοποιηθεί,
12. ως μόνη διέξοδος από την οικονομική και συνακόλουθα δημοσιονομική και κοινωνική
κρίση απομένει η οικονομική ανάπτυξη της χώρας , που απαιτεί λήψη μέτρων συνολικά και
την κατάλληλη στιγμή και όχι ετεροχρονισμένα, με οικονομικά και όχι πολιτικά κριτήρια και,
εφόσον συντρέξουν και άλλες συνθήκες (όπως εργασιακή και κοινωνική ειρήνη, ασφάλεια
δικαίου, σε βάθος χρόνου σταθερή φορολογική πολιτική, υγιής συνδικαλισμός, αναπτυξιακά
κίνητρα με συνταγματικές εγγυήσεις, πάταξη της φοροδιαφυγής, υγιής ανταγωνισμός και
κυρίως πάταξη της γραφειοκρατίας). Τα μέτρα αυτά απαιτούν ισχυρή πολιτική πρωτοβουλία
και συνεχή πολιτική βούληση. Η πάταξη της γραφειοκρατίας και η ασφάλεια δικαίου μπορεί
να επιτευχθούν με το ισχύον νομικό καθεστώς, μόνο εφόσον εκκαθαρισθεί η πολυνομία δια
της κωδικοποιήσεως των νόμων, περιορισθεί η νομοθέτηση δια τροπολογιών και επισπευσθεί
η λειτουργία της δικαιοσύνης, ώστε η απόδοση της δικαιοσύνης να γίνεται εντός ευλόγων
ορίων και όχι απλώς ανεκτών.
13. ως πολύ επιμορφωτικό και διαφωτιστικό για τους πολίτες μέτρο, προτείνεται να
υποχρεωθούν νομοθετικά οι ΟΤΑ να επεξηγούν δια βραχέων στις πινακίδες των οδών την
αιτία της ονοματοδοσίας, ώστε να διαιωνίζεται η ιστορική μνήμη. Με την συνένωση λόγω
Καλλικράτη, παρατηρείται, επίσης, το φαινόμενο εντός του ιδίου δήμου να έχουμε οδούς με
την ίδια ονομασία και πρέπει, προς αποφυγήν παρεξηγήσεων, κάποιες να μετονομασθούν.
Ομοίως, οι μεγάλες λεωφόροι που αλλάζουν αρίθμηση σύμφωνα με τα όρια των επί μέρους
δήμων, πρέπει να αποκτήσουν ενιαία αρίθμηση και ονομασία, όπως π.χ. η Λεωφόρος
Κηφισίας».
