Νέο ασφαλιστικό, με την πρόβλεψη-σοκ ότι το 2015 και το 2016 θα τεθεί εν αμφιβόλω η έξοδος 145.000 ασφαλισμένων στη σύνταξη, ετοιμάζει η κυβέρνηση για τον Ιούνιο.
Πυλώνες των αλλαγών είναι η ενοποίηση των Ταμείων, η αλλαγή των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης παλαιών -προ του 1993 ασφαλισμένων- και η θέσπιση εναλλακτικών μέτρων περιορισμού των ελλειμμάτων στους ασφαλιστικούς φορείς, χωρίς να αποκλείονται νέες μειώσεις σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, αν δεν αποδώσουν οι έκτακτες πηγές χρηματοδότησης των Ταμείων μέσω των αποθεματικών που θα χρησιμοποιηθούν από το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών (ΑΚΑΓΕ).
Στην ατζέντα των αλλαγών μπαίνουν και οι όροι συνταξιοδότησης για τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Αυτό προκύπτει από τα όσα αποκαλύφθηκαν -μέσω διαρροών- για τις συνομιλίες που είχε η ελληνική ομάδα διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς της τρόικας την περασμένη Τρίτη. Σύμφωνα, λοιπόν, με όσα μετέφερε υψηλόβαθμο κυβερνητικό στέλεχος, στις σχεδιαζόμενες αλλαγές στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις συζητείται να εξαιρεθούν 2-3 επαγγέλματα για τα οποία το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης θα μπορεί να μείνει κάτω των 60 ετών!
Η αναφορά σε «2-3 επαγγέλματα με όριο εξόδου κάτω των 60 ετών» δεν διαψεύστηκε στη συνέχεια με τα όσα έλεγε σε σχετική ανακοίνωσή του το υπουργείο Οικονομικών.
Ηδη, όπως αποκαλύπτει σήμερα ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής, η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, επεξεργάζεται μια πρώτη δέσμη παρεμβάσεων, καθώς, σύμφωνα με πρόβλεψη της Αναλογιστικής Αρχής, φέτος αναμένονται 75.000 νέες συνταξιοδοτήσεις και άλλες 70.000 για το 2016.
Με τις αλλαγές που ετοιμάζονται, οι 145.000 ασφαλισμένοι, παρότι είναι κοντά στην έξοδο, δεν είναι απόλυτα βέβαιο αν τελικά θα προλάβουν να βγουν όλοι στη σύνταξη μέσα στην επόμενη διετία!
Οι σχεδιαζόμενες ρυθμίσεις περιγράφηκαν, μάλιστα, και σε ενημερωτική σύσκεψη που είχαν πριν από μερικές μέρες με αρμόδια υπηρεσιακά στελέχη, ο υπουργός Εργασίας Π. Σκουρλέτης και ο αναπληρωτής υπουργός Δ. Στρατούλης. Στη σύσκεψη αυτή, μεταφέρθηκε στα υπηρεσιακά στελέχη, που ζήτησαν να ενημερωθούν για τον προσανατολισμό του υπουργείου σχετικά με τις αλλαγές, η γενική γραμμή που είναι:
• Ενοποιήσεις Ταμείων σε τρεις φορείς.
• Παρεμβάσεις στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις.
• Προστασία στα θεμελιωμένα και «ώριμα» συνταξιοδοτικά δικαιώματα.
• Καμία νέα μείωση συντάξεων.
Οι θέσεις αυτές όμως δεν απηχούν παρά σε ένα μικρό βαθμό τις συζητήσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη τόσο με τα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών όσο και με τους Ευρωπαίους αξιωματούχους, οι οποίοι ζητούν από την κυβέρνηση πλήρη λίστα με τις μεταρρυθμίσεις που θα «τρέξουν» στο ασφαλιστικό, αλλιώς, όπως έχουν ήδη ξεκαθαρίσει, δεν υπάρχει καμία προοπτική συμφωνίας.
Από την πλευρά των δανειστών, υπάρχει τελείως διαφορετική ατζέντα με πλήρη επαναφορά και επανασχεδιασμό όλου του ασφαλιστικού από μηδενική βάση και ρήτρες που θα προβλέπουν:
• Αυτόματες μειώσεις σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, εφόσον οι προϋπολογισμοί των Ταμείων είναι ελλειμματικοί και κινούνται εκτός στόχων. Αν φέτος εφαρμοζόταν η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος για τα ταμεία κύριας ασφάλισης, τότε για το μεν ΙΚΑ θα έπρεπε να γίνουν μειώσεις της τάξης του 7% για να σβήσει το έλλειμμα του 1 δισ. ευρώ που έχει το Ταμείο, σύμφωνα με την πρόβλεψη στον προϋπολογισμό του 2015, και στις συντάξεις του ΟΑΕΕ, μειώσεις 15% για να μηδενιστεί το έλλειμμα των 535 εκατ. ευρώ!
• Αύξηση όλων των χαμηλών ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στα 62, χωρίς μεταβατική περίοδο, για όσους δεν έχουν μέσα στο 2015 την ηλικία συνταξιοδότησης.
• Σύνταξη βάσει εισφορών που έχουν πληρώσει οι εργαζόμενοι κατά τη διάρκεια του εργασιακού τους βίου. Κάτι τέτοιο προβλέπεται στο νόμο 3863/10 και αφορά μόνο στο διάστημα ασφάλισης από το 2011 και μετά. Εντούτοις, οι δανειστές διαπιστώνουν πως θα χρειαστεί να γίνει περισσότερο αναλογικό το σύστημα υπολογισμού των συντάξεων, ώστε οι εργαζόμενοι να έχουν αμιγώς ανταποδοτικές συντάξεις, βάσει των εισφορών τους και να μην αναγκάζονται να επιλέγουν ανασφάλιστη εργασία.
• Πάγωμα στα σχέδια για αύξηση του κατώτατου μισθού αρχικά στα 650 ευρώ (Οκτώβριο του 2015) και στα 751 ευρώ (Ιούλιο 2016).
Σε αυτή τη συζήτηση το υπουργείο Εργασίας συμμετέχει επικουρικά, με αποστολή στοιχείων και με προτάσεις οι οποίες αλλάζουν όταν πέφτουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων κυβέρνησης – δανειστών.
Δεν είναι τυχαίο, για παράδειγμα, πως, παρότι μπήκαμε στο Μάιο και η κυβέρνηση διανύει ήδη τον τέταρτο μήνα, δεν έχει οριστικοποιηθεί η τροπολογία που προβλέπει την αναστολή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος ώστε να μην ενεργοποιηθεί η πρόβλεψη του νόμου για νέες μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις. Το ΕΤΕΑ αυτή τη στιγμή καταγράφει ελλείμματα λόγω υστέρησης εσόδων (ήδη είναι μέσα κατά 50 εκατ. ευρώ) και όσο δεν λύνεται το πρόβλημα με το τι θα ισχύσει, από πότε και για ποιους, το πρόβλημα διογκώνεται και τα λεφτά τελειώνουν.
Επίσης, δεν έχει αποφασιστεί σε κεντρικό κυβερνητικό επίπεδο και σε συμφωνία με τους δανειστές, αν τελικά ο νόμος 3863/10 που προβλέπει την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των κύριων συντάξεων για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης από την 1/1/2015 θα ανασταλεί σε βασικά του σημεία και κυρίως ποιο θα είναι το σύστημα υπολογισμού των νέων συντάξεων. Προτάσεις έχουν γίνει από το υπουργείο Εργασίας, πλην όμως δεν έχουν περάσει το «τεστ αξιολόγησης» από την κυβέρνηση και για το λόγο αυτό είναι ακόμη στα συρτάρια της Γενικής Γραμματείας του Υπουργικού Συμβουλίου, χωρίς να διαφαίνεται στο άμεσο διάστημα η κατάθεσή τους για ψήφιση στη Βουλή.
Ειδικά για τις κύριες συντάξεις, το πρόβλημα είναι πιεστικό για τα ίδια τα Ταμεία, καθώς χιλιάδες ασφαλισμένοι υποβάλλουν αιτήσεις και, ελλείψει νόμου, βγαίνουν συντάξεις με αποφάσεις που λένε ότι «επιφυλασσόμαστε για αλλαγή του ποσού ανάλογα με τις νέες διατάξεις που θα ισχύσουν»! Στην ουσία οι συντάξεις μετατρέπονται σε κυμαινόμενες, όπως αποκάλυψε την περασμένη Κυριακή ο Ελεύθερος Τύπος με ντοκουμέντο από συνταξιοδοτική απόφαση του ΙΚΑ!
