Σε συνταγματικό «σκόπελο» προσκρούουν οι υπολογισμοί της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος για τη χρονική διάρκεια που θα έχει το «συγχωροχάρτι» στα αυθαίρετα, που απειλεί να τινάξει στον αέρα τις προωθούμενες ρυθμίσεις.

Στο νομοσχέδιο, που θα συζητηθεί την Πέμπτη στην ολομέλεια της Βουλής, προβλέπεται ότι με την υποβολή δήλωσης το αυθαίρετο θα διατηρείται για 40 χρόνια αν βρίσκεται εντός σχεδίου και για 20 χρόνια όταν είναι εκτός σχεδίου. Είναι όμως βέβαιο ότι η διάταξη θα αποσυρθεί και αναζητείται νέα διατύπωση, που να είναι αποδεκτή από το ΣτΕ και για το σκοπό αυτό το τελευταίο διάστημα έγιναν τουλάχιστον τρεις συναντήσεις του Γ. Παπακωνσταντίνου και του Ν. Σηφουνάκη με μέλη του συνταγματικού δικαστηρίου.

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, θα διαγραφεί η αναφορά σε συγκεκριμένη χρονική διάρκεια και θα υπάρχει μια ασαφής διατύπωση, η οποία θα λέει ότι η «αναστολή από την επιβολή κυρώσεων», όπως μετονομάστηκε η τακτοποίηση των αυθαιρέτων, θα ισχύει ώς την ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού μιας περιοχής.

Αύξηση δόσεων
Στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος, με τα οποία επικοινώνησε η «Ελευθεροτυπία», δεν έκρυψαν την αγωνία τους ότι η αλλαγή δεν θα είναι ελκυστική για τους αυθαιρετούχους, ενώ θα αφήσει ακάλυπτη σημαντική μερίδα παράνομων κτισμάτων που είναι διάσπαρτα σε εκτός σχεδίου περιοχές. Ως αντιστάθμισμα εξετάζεται η αύξηση του αριθμού των δόσεων, ώστε οι οφειλές να αποπληρωθούν μέσα σε μια τριετία. Μια άλλη πρόταση αφορά τη νέα μείωση του προστίμου από το 80% στο 50% για αυθαίρετα της περιόδου 1983-2003, που θεωρείται ότι είναι τα περισσότερα.

Υπενθυμίζεται ότι στην περίπτωση της τακτοποίησης παρανομιών σε ημιυπαίθριους, υπόγεια, πιλοτές κ.λπ. με το νόμο 3843/2010 είχε τεθεί το χρονικό όριο των 40 χρόνων, το οποίο εκτιμήθηκε έως το πιο ισχυρό κίνητρο για τους περίπου 630.000 ιδιοκτήτες που έχουν ενταχθεί ώς τώρα στις ρυθμίσεις. Πρέπει όμως να επισημανθεί ότι ο συγκεκριμένος νόμος αφορούσε παρανομίες μέσα στο νόμιμο περίγραμμα της οικοδομής και επομένως οι επιπτώσεις στο περιβάλλον ήταν περιορισμένες. Αυτή την περίοδο, όμως, το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν θέλει να διαταράξει τις σχέσεις του με το ΣτΕ, αφού μέσα στο φθινόπωρο θα συζητηθεί η συνταγματικότητα του νόμου του 2010.

Στην τελική συζήτηση στην ολομέλεια της Βουλής πρόκειται να διευκρινιστούν και μια σειρά ζητήματα που προέκυψαν από τον άτυπο διάλογο. Συγεκριμένα:

Υπόγεια, σοφίτες
* Θεσπίζεται μειωτικός συντελεστής, στο 50% του προστίμου, για όλους τους βοηθητικούς χώρους (υπόγεια, σοφίτες, δώματα κ.λπ.), με την προϋπόθεση ότι δεν έχουν αλλάξει χρήση. Αν έχουν μετατραπεί σε κανονικούς χώρους, θα πληρώσουν ολόκληρο το ποσό που τους αναλογεί. Αν όμως οι χώροι αυτοί βρίσκονται μέσα στο νόμιμο περίγραμμα της οικοδομής, τότε τακτοποιούνται, αλλά με βάση το νόμο για τους ημιυπαίθριους, όπου τα προβλεπόμενα πρόστιμα είναι χαμηλότερα.

* Καλύπτονται όλες οι μικρές πολεοδομικές παραβάσεις, όπως πέργκολες, μπάρμπεκιου κ.λπ., για τις οποίες προβλέπεται καταβολή προστίμου 500 ευρώ ανά τετραγωνικό.

* Εντάσσονται στις ρυθμίσεις και περιπτώσεις που έχουν χτιστεί χώροι κάτω από εξώστες, εκτός και αν αφορούν κατάληψη κοινόχρηστου χώρου. Η διάταξη αυτή καλύπτει κυρίως παρανομίες που έχουν γίνει κάτω από βεράντες που βρίσκονται έξω από το περίγραμμα της οικοδομής.

Ως τις 28-4-2011
Η μεγάλη μάχη, πάντως, θα δοθεί για το χρονικό όριο που θα θεσπιστεί ώστε να ενταχθεί μια παράνομη οικοδομή στα μέτρα. Με τα έως τώρα δεδομένα καλύπτονται περιπτώσεις στις οποίες έχει ολοκληρωθεί ο σκελετός ώς τις 28/4/2011. Ωστόσο, η ημερομηνία μπορεί να πιστοποιηθεί μόνο σε περιπτώσεις παραβάσεων σε οικοδομική άδεια. Αν δεν διευρυνθεί η προθεσμία, τότε αρκετοί αυθαιρετούχοι θα προτιμήσουν να εξαφανίσουν την άδεια και να τακτοποιήσουν τις παρανομίες τους πληρώνοντας πρόστιμο και για νόμιμα τετραγωνικά. Ηδη βουλευτές από το ΠΑΣΟΚ και τη Ν.Δ. κινούνται για να καταθέσουν τροπολογία ώστε να καλυφθούν όλες οι παρανομίες ώς την ημέρα ψήφισης του νομοσχεδίου.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν δύο διατάξεις για ειδικές κατηγορίες παρανομιών:
* Αυθαίρετες κατασκευές ή και αλλαγές στη χρήση, για τις οποίες όμως υπάρχουν προϋποθέσεις για να εκδοθεί οικοδομική άδεια, μπορούν να τακτοποιηθούν πληρώνοντας μόνο το παράβολο ώς τις 30 Δεκεμβρίου. Οι ιδιοκτήτες όμως έχουν υποχρέωση να προχωρήσουν στην έκδοση οικοδομικής άδειας μέσα σε τρία χρόνια.

* Με τον ίδιο τρόπο τακτοποιούνται οικοδομές στις οποίες έχει γίνει ανάκληση της οικοδομικής άδειας για οποιονδήποτε λόγο.