Στουρνάρας: «Η κυβέρνηση θα διαφυλάξει σαν τις Θερμοπύλες τα μέχρι τώρα επιτεύγματα – Ορισμένες διορθώσεις στην οικονομική πολιτική είναι αναμενόμενο να γίνουν»
Δήλωνε ανέκαθεν πως καταλαβαίνει τη δύσκολη θέση της Ελλάδας. Όχι τυχαία έτσι, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είχε πάρει την προσωνυμία «Griechenland-Versteher» (κατανοητής των Ελλήνων). Από σήμερα, στην κατανόηση προστέθηκε και ο θαυμασμός. «Αν τηρούσαν και οι άλλες χώρες τις συμφωνίες, όπως η Ελλάδα, η Ευρώπη θα είχε προχωρήσει σήμερα πολύ περισσότερο» δήλωσε ο ίδιος τη νύχτα της Τετάρτης στο Βερολίνο. Και από τον τρόπο που το είπε ήταν ξεκάθαρο, ότι δεν εγκωμίαζε απλώς, αλλά αναγνώριζε ειλικρινά τις «επιδόσεις» της ελληνικής κυβέρνησης.
Η δήλωση έγινε σε εορταστικό πλαίσιο, στη σειρά των εκδηλώσεων του γερμανικού υπουργείου οικονομικών «Έτσι ηχεί η Ευρώπη». Κάθε μια από αυτές, που συνοδεύεται από πλούσιο μουσικό πρόγραμμα, γίνεται στο τέλος της προεδρίας μιας χώρας – φέτος είχε έτσι τη σειρά της η Ελλάδα. Την τελευταία εκπροσώπησε πολιτικά ο μέχρι πρότινος υπουργός οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας, και καλλιτεχνικά η μουσικοσυνθέτης Ελένη Καραϊνδρου, η τραγουδίστρια Σαβίνα Γιαννάτου και ο λυράρης Σωκράτης Σινόπουλος με το συγκρότημά του.
Είχε προηγηθεί σύντομη συνέντευξη τύπου των κ.Σόιμπλε και Στουρνάρα, κατά την οποία έγινε αναφορά στις τρέχουσες εξελίξεις στην Ελλάδα. Η σημαντικότερη εκ μέρους του κ.Στουρνάρα ήταν ότι η κυβέρνηση θα διαφυλάξει σαν τις Θερμοπύλες τα μέχρι τώρα επιτεύγματα. «Βεβαίως ορισμένες διορθώσεις στην οικονομική πολιτική είναι αναμενόμενο να γίνουν, διότι μέχρι τώρα πήραμε μέτρα κάτω από ασφυκτικές συνθήκες χρηματοδοτικών περιορισμών» είπε. Μιλώντας αργότερα με δημοσιογράφους αρνήθηκε ωστόσο να προσδιορίσει τις διορθώσεις.
«Ας μείνουμε σε αυτό» είπε. Εξάλλου, πρόσθεσε, δεν μιλά πλέον ως μέλος της κυβέρνησης, αλλά ως οικονομολόγος.
Αίσθηση προκάλεσε και η δήλωση του κ.Σόιμπλε, σχετικά με το «μήνυμα» που έλαβε από τον κυβερνητικό ανασχηματισμό στην Αθήνα: «Ο νέος υπουργός οικονομικών δήλωσε στην Αθήνα, και για αυτό με διαβεβαίωσε και ο κ. Στουρνάρας, ότι η αλλαγή προσώπου στη θέση του Υπουργού Οικονομικών δεν συνεπάγεται καμία αλλαγή πολιτικής» είπε.
Σχετικά με τη σύγχυση που προκάλεσαν οι πρόσφατες δηλώσεις του στο περιοδικό «Focus» (σχετικά με ενδεχόμενο νέο πακέτο βοήθειας), και που είχαν προκαλέσει την αρνητική αντίδραση της Αθήνας, η απάντησή του ήταν: «Δεν υπάρχει καμία διαφορά σε όλα λέει η ελληνική κυβέρνηση, ο Γιάννης Στουρνάρας και η γερμανική κυβέρνηση». Όλοι συμφωνούν στο ότι εάν μέχρι το φθινόπωρο η Ελλάδα έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, τότε μπορεί στο Eurogroup να γίνει λόγος για «τη λήψη πρόσθετων μέτρων βοήθειας» – όποια και αν είναι αυτά.
Στη γιορταστική εκδήλωση, ο τόνος ήταν βέβαια διαφορετικός. Στο διάλογο των δυο αντρών, που προηγήθηκε του μουσικού προγράμματος, ο λόγος δεν ήταν για τις πολιτικές και οικονομικές τους απόψεις, αλλά για τα πολιτιστικά τους ενδιαφέροντα.
«Τι μουσική προτιμάτε;» ρώτησε ο παρουσιαστής Στέφαν-Αντρέας Κάστορφ, που παρουσίασε τον κ.Στουρνάρα ως «υπουργό οικονομικών χθες, πρόεδρο της Κεντρικής Τράπεζας της Ελλάδας σήμερα, και αύριο ίσως πρόεδρο της δημοκρατίας».
«Πολλές μουσικές αγγίζουν την ψυχή μου» ήταν η απάντηση του έλληνα επισκέπτη: η κλασσική, η λαϊκή και το ρόκ. «Την κλασική την ακούω τα Σαββατοκύριακα, όταν δουλεύω στο σπίτι, τη λαϊκή τα βράδια με τους φίλους, το ρόκ στα πάρτι».
Ο κ.Σόιμπλε δήλωσε, με τη σειρά του, οπαδός της κλασικής μουσικής και του ροκ (στα νιάτα του τουλάχιστον). «Πάντως όχι του πανκ» διευκρίνισε.
«Ποιος αρχιμουσικός θα θέλατε να είστε, αν είχατε τη δυνατότητα» συνέχισε την «ανάκριση» ο κ.Κάστορφ.
Γ.Στουρνάρας: «Ο Κάραγιαν!».
Β.Σόιμπλε: «Ο Αμπάντο. Είχε κάτι το εντελώς ασυνήθιστο!».
«Και πιο μουσικό όργανο προτιμάτε;»
Γ.Στουρνάρας: «Το πιάνο με έργα του Ραχμάνινοφ, του Σοπέν και του Μπετόβεν. Και το μπουζούκι , που είναι παρεξηγημένο όργανο».
Β.Σόιμπλε: «Το πιάνο, επειδή είναι πολύπλευρο».
Οι δυο άντρες συμφώνησαν ότι η Ευρώπη είναι πολύ περισσότερο από ευρώ, χρέη και δημοσιονομική σταθερότητα.
Η κουλτούρα, τόνισε ο κ.Σόιμπλε, είναι τελικά σημαντικότερη από την οικονομία και θύμισε με την ευκαιρία θύμισε αυτό που έλεγε ένας εκ των «πατέρων της Ευρώπης» του Ζαν Μονέ: Ότι αν μπορούσε να ξανακάνει την ενωμένη Ευρώπη, θα άρχιζε με την πολιτιστική, και όχι με τη νομισματική ενοποίηση.
Οι 400 περίπου προσκεκλημένοι (διπλωμάτες, καλλιτέχνες, ανώτεροι υπάλληλοι) πήραν χειροπιαστές αποδείξεις γι αυτό: τη φωνή της Γιαννάτου, τις συνθέσεις της Καραϊνδρου, και την εκτέλεσή ενός ποικίλου προγράμματος από τους δέκα περίπου μουσικούς.
Το πλήρες κείμενο των δηλώσεων Στουρνάρα-Σόιμπλε
Εισαγωγική δήλωση Σόιμπλε
Kυρίες και Κύριοι,
Είχα τη χαρά να συναντηθώ με τον μέχρι πρότινος Έλληνα συνάδελφό μου Γιάννη Στουρνάρα και να συνομιλήσω μαζί του. Με χαροποιεί η παρουσία του στην εκδήλωση που οργανώνουμε και η οποία αποτελεί ήδη παράδοση στο Υπουργείο, η οργάνωση μιας εκδήλωσης με την οποία αναδεικνύουμε τον πολιτιστικό πλούτο της χώρας που έχει την Προεδρία της ΕΕ. Με αυτές τις εκδηλώσεις δείχνουμε ότι η Ευρώπη είναι κάτι περισσότερο από χρήματα και χρέη, χρηματαγορές και όλα αυτά τα σημαντικά και απαραίτητα θέματα για την Ευρώπη. Κυρίως η Ευρώπη είναι πάνω από όλα πολιτισμός. Με αυτή την ευκαιρία ο κ. Στουρνάρας παρίσταται σήμερα εδώ. Σήμερα έρχεται ως ο μελλοντικός Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, απόφαση που έχει ήδη ληφθεί. Τον ζηλεύω για αυτό και τον συγχαίρω.
Δράττομαι της ευκαιρίας να τον ευχαριστήσω για τη συνεργασία μας. Συνεργαστήκαμε φιλικά σε κλίμα εμπιστοσύνης σε θέματα δύσκολα. Η κατάσταση ήταν για τον κ. Στουρνάρα πιο δύσκολη από ότι για εμένα, αλλά κατάφερε να πετύχει πολλά για τη χώρα του. Από κοινού έχουμε σημειώσει μεγάλες επιτυχίες όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά επίσης και για την Ευρώπη και για αυτό το λόγο χαίρομαι ιδιαίτερα που μπορώ εδώ να τον ευχαριστήσω όχι μόνο για τη συνεργασία μας αλλά και για τις μεγάλες επιτυχίες για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρώπη και τη Γερμανία.
Εισαγωγική δήλωση Στουρνάρα
Σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση κατ’ αρχήν και για την ανοιχτή συνομιλία που είχαμε για όλα τα θέματα, όπως είχαμε και όλα αυτά τα χρόνια στο Eurogroup. Πράγματι η Ελλάδα έκανε μεγάλες θυσίες τα τελευταία χρόνια, αλλά αρχίζει και έχει αποτελέσματα. Ως αποτέλεσμα αυτών των σημαντικών θυσιών μπορώ να σας πω ότι οι μισθοί και τα διαθέσιμα εισοδήματα έχουν μειωθεί πάνω από 30% περίπου. Είχαμε 6 χρόνια ύφεσης, φέτος θα είναι η πρώτη χρονιά που φαίνεται καθαρά ότι θα έχουμε ανάκαμψη και το βασικότερο όλων είναι ότι ξαναγυρίσαμε σε πρωτογενή δημοσιονομικά πλεονάσματα, τα οποία σας διαβεβαιώ και από την νέα μου ιδιότητα – αλλά και επειδή είμαι εξουσιοδοτημένος από τον Πρωθυπουργό να το πω – ότι θα τα διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού. Θα διαφυλάξουμε τις Θερμοπύλες, τα επιτεύγματα που έχουμε πετύχει μέχρι τώρα.
Βεβαίως ορισμένες διορθώσεις στην οικονομική πολιτική είναι αναμενόμενο να γίνουν, διότι μέχρι τώρα πήραμε μέτρα κάτω από ασφυκτικές συνθήκες χρηματοδοτικών περιορισμών. Τώρα φαίνεται τουλάχιστον, από ότι φάνηκε την προηγούμενη χρονιά, ότι τα δημοσιονομικά πήγαν αρκετά καλύτερο από ότι περιμέναμε. Και φέτος για το πρώτο τετράμηνο φαίνεται πως οδεύουμε στην ίδια κατεύθυνση. Επίσης συνεχίζουμε τον δρόμο των μεταρρυθμίσεων , μεταρρυθμίσεις που βελτιώνουν τις συνθήκες εργασίες, που βελτιώνουν το εισόδημα, αυξάνουν το ΑΕΠ, ανοίγουν οι αγορές.
Θα σας δώσω ένα παράδειγμα, το καμποτάζ στον τομέα του τουρισμού. Ένας από τους λόγους που ο τουρισμός πηγαίνει τόσο καλά στην Ελλάδα είναι γιατί απελευθερώθηκε το καμποτάζ και τώρα τα κρουαζιερόπλοια μπορούν να κάνουν home porting σε ελληνικά λιμάνια. Θυμάστε πόσες αντιδράσεις είχαμε για αυτό τα προηγούμενα χρόνια στην Ελλάδα, αλλά και πόσα χρήματα κερδίζει τώρα η Ελλάδα από αυτή την πολύ σημαντική μεταρρύθμιση. Συνεχίζουμε λοιπόν το δρόμο των μεταρρυθμίσεων που είναι ο μόνος δρόμος που θα μπορέσει να ξαναφέρει στην Ελλάδα υψηλή οικονομική ανάπτυξη και ευημερία. Βέβαια υπάρχει ένας σημαντικός περιορισμός που ονομάζεται ρευστότητα. Τα μέτρα που ελήφθησαν πριν από μερικές ημέρες από την ΕΚΤ θεωρούμε πως είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, ιδιαίτερα αυτά που σχετίζονται με την παροχή ρευστότητας προς τις τράπεζες ώστε να μπορούν να δανείζουν επιχειρήσεις. Στην Ελλάδα ακόμη και πολύ καλές επιχειρήσεις δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ρευστότητα ακόμη και για να εξάγουν. Αυτός είναι επομένως ένας περιορισμός που προσπαθούμε να άρουμε με κάθε τρόπο είτε μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων είτε μέσω ενός καινούριου θεσμού που έχουμε κάνει και ονομάζεται Ινστιτούτο για την Ανάπτυξη (Institute for Growth) στο οποίο συμμετέχει μάλιστα και η γερμανική KfW.
Τελειώνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Wolfgang για τη συμπαράστασή του τα δύο αυτά δύσκολα χρόνια στο eurogroup όπου η Ελλάδα βρέθηκε από μια πολύ δύσκολη θέση σε μια πολύ καλύτερη θέση τώρα. Σε κρίσιμες στιγμές η βοήθεια του Wolfgang ήταν αμέριστη και μπορέσαμε έτσι – και κυρίως με τις θυσίες του ελληνικού λαού – και γυρίσαμε το πλοίο και βρισκόμαστε τώρα σε ρότα οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας. Τον ευχαριστώ επίσης για τη σημερινή πρόσκληση και την πολύ ευγενική πρωτοβουλία που είχε να διοργανώσει μια ελληνική βραδιά στο Βερολίνο. Θα μεταφέρω στον διάδοχό μου κ. Χαρδούβελη τη συζήτηση που είχαμε και νομίζω ότι σύντομα θα συναντηθεί και μαζί του για να συζητήσουν τα κρίσιμα θέματα που πρέπει να συζητηθούν στο eurogroup τους επόμενους μήνες.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Ερωτήσεις
Ερώτηση 1.
Κύριε υπουργέ, ποιο μήνυμα λάβατε μετά την αλλαγή στη σύνθεση της ελληνικής κυβέρνησης; […]
Απάντηση Schäuble
Ο νέος υπουργός οικονομικών δήλωσε στην Αθήνα, και για αυτό με διαβεβαίωσε και ο κ. Στουρνάρας, ότι η αλλαγή προσώπου στη θέση του Υπουργού Οικονομικών δεν συνεπάγεται καμία αλλαγή πολιτικής. Δεν γνωρίζω προσωπικά τον νέο Υπουργό Οικονομικών, αλλά χαίρομαι ήδη για τη γνωριμία μας και είμαι αισιόδοξος ότι θα έχουμε την ίδια καλή συνεργασία που είχαμε και με τον κ. Στουρνάρα. Αλλά ως προς την πολιτική δεν υπάρχει καμία αλλαγή όταν αλλάζουν τα πρόσωπα.
Ερώτηση 2
Κύριε Στουρνάρα, αναφερθήκατε τις τεράστιες θυσίες του ελληνικού λαού, λόγω των μεγάλων περικοπών στα δημόσια έξοδα, αλλά το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν το 2010 γύρω στο 148% ενώ σήμερα είναι υψηλότερο του 175% του ΑΕΠ. Επομένως, άξιζε να γίνουν όλες αυτές οι θυσίες και στο τέλος να έχετε υψηλότερο ποσοστό χρέους ως προς το ΑΕΠ;
Απάντηση Στουρνάρα:
Θα απαντήσω όχι ως υπουργός οικονομικών αλλά ως οικονομολόγος. Το σημαντικό είναι ότι εξαλείψαμε τις αιτίες δημιουργίας χρέους που ήταν το τεράστιο διπλό έλλειμμα: πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα και έλλειμμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Τώρα τα ελλείμματα αυτά έχουν μετατραπεί σε πλεονάσματα.
Επομένως, ναι, άξιζε τον κόπο να ακολουθήσουμε αυτή την πορεία. Διότι αυτά ανήκουν στο παρελθόν. Τώρα το μέλλον είναι μπροστά μας.
Το υψηλό χρέος, το ποσοστό του οποίου αναφέρατε σωστά μειώνεται ραγδαία λόγω των πλεονασμάτων και των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης.
Όπως γνωρίζετε έχουμε πει στο eurogroup ότι εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις, οι οποίες πλέον πληρούνται, οι εταίροι μας θα εξετάσουν τρόπους για την περαιτέρω μείωσή του χρέους, τρόπους αμοιβαία επωφελείς για όλα τα κράτη μέλη.
Ερώτηση 3:
Κύριε Υπουργέ, η Ευρώπη θα αποφασίσει προφανώς το φθινόπωρο σχετικά με το ενδεχόμενο ενός νέου πακέτου βοήθειας. Υποστηρίζετε ότι προϋπόθεση είναι η εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Ελλάδας έναντι της τρόικα. Σε απάντηση του υπουργείου Οικονομικών επισημαίνεται ότι η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη περαιτέρω χρηματοδότησης και ότι η θέση της στην ευρωζώνη είναι διασφαλισμένη και αμετάκλητη. […]
Τι ισχύει τελικά; Χρειάζεται η Ελλάδα περαιτέρω βοήθεια φέτος; Έχει ληφθεί φέτος απόφαση για την Ελλάδα ….
Απάντηση Σόιμπλε:
Ισχύουν όσα ανέκαθεν λέγαμε από κοινού. Δεν υπάρχει καμία διαφορά σε όλα λέει η ελληνική κυβέρνηση, ο Γιάννης Στουρνάρας και η γερμανική κυβέρνηση. Λέγαμε, λοιπόν, ότι όταν διαπραγματευόμασταν και λάβαμε την απόφαση για το δεύτερο πακέτο βοήθειας, τα δεδομένα ήταν άλλα. Για τους οικονομολόγους ήταν ξεκάθαρο ότι τα πρώτα χρόνια θα αυξανόταν το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ σε συνθήκες ύφεσης, όπως συνέβαινε με την ελληνική οικονομία το 2012. […κακή ποιότητα ήχου]
Αλλά και ως προς τα δύο μεγέθη η Ελλάδα είχε καλύτερα αποτελέσματα σε σχέση με τους στόχους που τέθηκαν. Η Ελλάδα έχει εξαιρετικές επιδόσεις και ο Γιάννης έχει κάνει πολύ καλή δουλειά. Για αυτό έχουμε εκφράσει το σεβασμό μας προς την Ελλάδα για όσα έχει επιτύχει η Ελλάδα.
Τότε είπαμε, και το επαναλαμβάνω σε κάθε περίσταση, ότι εφόσον είναι αναγκαίο και εφόσον μέχρι τότε η Ελλάδα έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, τότε θα ήμασταν πρόθυμοι να συζητήσουμε τη λήψη πρόσθετων μέτρων βοήθειας. Όταν λοιπόν φθάσουμε σε αυτό το σημείο, θα εξετάσουμε εάν η κατάσταση είναι έτσι. Η Ελλάδα έχει εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της και εφόσον ολοκληρώσει αυτή την πορεία, και δεν έχω την παραμικρή αμφιβολία ότι βρισκόμαστε στο σωστό δρόμο. Η πρόοδος που έχει σημειωθεί αποδεικνύει αυτό ακριβώς. Δεν υπάρχει καμία διαφορά.
Απάντηση Στουρνάρα.
Εάν δείτε τη χθεσινή έκθεση του ΔΝΤ, αναφέρει ότι καλύπτονται πλήρως όλες οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας μέχρι τα μέσα του 2015. Από το 2015 μέχρι το τέλος του προγράμματος υπάρχει ένα μικρό χρηματοδοτικό κενό. Η Ελλάδα έχει τρόπους να καλύψει αυτό το κενό. Αλλά είναι ακόμη πολύ νωρίς. Για παράδειγμα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε repos, τους γενικούς φορείς της κυβέρνησης και τις μη προνομιούχες μετοχές των τραπεζών. Χθες εκδώσαμε ένα σχετικό δελτίο τύπου. Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να καλύψει τα κενά αυτά. Αλλά είναι ακόμη πολύ νωρίς.
Με χαρά άκουσα τον κ. Σόιμπλε να δηλώνει ότι είναι πρόθυμος να μας συνδράμει. Πρόκειται για μια θετική δήλωση. Δεν μπορεί να εκληφθεί ως αρνητική δήλωση.
Κοιτάμε επομένως το μέλλον με αισιοδοξία. Μην ξεχνάτε ότι η Ελλάδα έχει πλέον πρόσβαση στις αγορές. Τα spreads έχουν πέσει και αυτό είναι καλό σημάδι.
