Τι αποκαλύπτει στον Guardian ο Ευάγγελος Βενιζέλος για τη δραματική σύνοδο των Καννών τον Νοέμβριο του 2011
“Ήταν ένα γεύμα στο οποίο κανείς δεν έφαγε και μόνο τέσσερις από τους 14 συμμετέχοντες μίλησαν”, σχολιάζει σε δραματικό ύφος ο Guardian, αναφερόμενος στη σύνοδο των Καννών τον Νοέμβριο του 2011. “Η Άνγκελα Μέρκελ και ο Νικολά Σαρκοζί κοίταζαν τους δύο άνδρες στην απέναντι πλευρά του τραπεζιού, τους κ.κ. Παπανδρέου και Βενιζέλο, και το έκτακτο δείπνο είχε ξαφνικά μετατραπεί σε καθοριστική στιγμή που μπορούσε να σώσει ή να διαλύσει την ευρωζώνη, αναφέρει το δημοσίευμα υπό τον τίτλο “Πώς η Ελλάδα τραβήχτηκε από τα πρόθυρα της βύθισης της Ευρώπης στο χάος”.
“Ποτέ πριν δεν είχα δει τόσο μη διπλωματική συμπεριφορά”, αναφέρει στην εφημερίδα ο Ευάγγελος Βενιζέλος, τότε υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Παπανδρέου.
“Το κλίμα ήταν εξαιρετικά βαρύ, απολύτως τραγικό. Και πολύ πολύ επιθετικό”, προσθέτει.
“Η δραματική κατάσταση στις Κάννες ήταν η αντίδραση στην ανακοίνωση του Γιώργου Παπανδρέου περί δημοψηφίσματος, το οποίο πολλοί φοβούνταν ότι θα οδηγούσε σε πλήρες χάος, την ώρα που η πνιγμένη από τα χρέη Ιταλία φαινόταν να ακολουθεί στο δρόμο προβλημάτων της Ελλάδας”, αναφέρει η συντάκτρια του άρθρου Έλενα Σμιθ.
“Ο Σαρκοζί ήταν εξαιρετικά εκνευρισμένος με την ανακοίνωση Παπανδρέου”, λέει ο κ. Βενιζέλος και συμπληρώνει: “Κανείς δεν μπορούσε να μιλήσει, καθώς μιλούσε εκείνος συνεχώς. Η Μέρκελ ήταν πιο ήρεμη, αλλά το μήνυμά της ήταν ξεκάθαρο: είτε ακυρώνετε το δημοψήφισμα ή διεξάγετε ένα, αμέσως, που θα ρωτά: “ναι ή όχι στο ευρώ”. Και μετά από αυτό θα δούμε αν θα προχωρήσουμε με την επόμενη δόση της βοήθειας, το πρόγραμμα διάσωσης, το κούρεμα”.
“Το τελεσίγραφο έθεσε ένα ανυπόφορο δίλημμα”, σχολιάζει η συντάκτρια και ο κ. Βενιζέλος σημειώνει: “Φανταστείτε την αντίδραση των αγορών. Σε τρεις ημέρες θα είχαμε καταρρεύσει. Δε θα είχαμε φτάσει ποτέ στο δημοψήφισμα επειδή θα είχε σημειωθεί μαζική ανάληψη καταθέσεων από τις τράπεζες”.
Φοβούμενη τα χειρότερα, η Μέρκελ πρότεινε να παραμείνει ο Βενιζέλος για να εξετάσει όλα τα πιθανά σενάρια εξόδου από την ευρωζώνη μαζί με τον τότε επικεφαλής του Eurogroup Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και τους υπουργούς Οικονομικών Γερμανίας και Γαλλίας, διότι το αποτέλεσμα [του δημοψηφίσματος θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ‘όχι’. Τόσο ο Γιούνκερ, “γνωστός για τη συμπάθειά του προς την Ελλάδα”, όπως γράφει η εφημερίδα, όσο και ο Βενιζέλος αρνήθηκαν να παραμείνουν.
Μέχρι τώρα κανείς δεν είχε μιλήσει δημοσίως για εκείνη τη συνάντηση, πλην του τότε υπουργού Οικονομικών της Γαλλίας Φρανσουά Μπαρουάν που έχει γράψει περί “ψυχολογικού πολέμου”, σημειώνει το δημοσίευμα, ενώ μεταξύ άλλων αναφέρει πως σύμφωνα με την προσωπική εξιστόρηση της κρίσης σε βιβλίο του πρώην Ισπανού πρωθυπουργού Θαπατέρο, ο Σαρκοζί ήταν τόσο εξοργισμένος που πήδηξε στο τραπέζι φωνάζοντας στον Έλληνα πρωθυπουργό “είσαι ένας γαμ… ψυχοπαθής!”.
Φτάνοντας στο σήμερα, το δημοσίευμα αναφέρει πως την περασμένη εβδομάδα ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε παρά τις διαψεύσεις από το Βερολίνο είχε υποστηρίξει την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, όπως ισχυρίζονταν οι Financial Times.
Η εφημερίδα είχε στην κατοχή της έγγραφα που δείχνουν πως η ελληνική αντιπροσωπεία ταξίδεψε για τις Κάννες υπήρχαν ήδη σχέδια για την αντιμετώπιση του ενδεχομένου ενός Grexit.
Τα έγγραφα δείχνουν ότι έως τον Μάρτιο του 2012 η ΕΚΤ είχε συντάξει έναν οδικό χάρτη με έκτακτα βήματα που θα λαμβάνονταν αν το σχέδιο αναδιάρθρωσης χρέους φαινόταν απίθανο να επιτύχει. Το σενάριο καταστροφής περιελάμβανε πάγωμα των καταθέσεων, με τις αναλήψεις να περιορίζονται στα 100 ευρώ την εβδομάδα και περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων.
“Είσαι καλά; Ανακοινώνεις όλα αυτά τα πράγματα και ρωτάς τώρα;”
Μάλιστα, η συντάκτρια σχολιάζει πως όταν ο Ευάγγελος Βενιζέλος περιγράφει τα γεγονότα των Καννών ακόμα χλομιάζει.
Αναφερόμενος στην ανακοίνωση του τότε πρωθυπουργού ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης εκτιμά ότι ο κ. Παπανδρέου δεν του είχε πει για το δημοψήφισμα διότι ήξερε πως θα διαφωνούσε.
Στην αρχή ο κ. Βενιζέλος υποστήριξε την ιδέα, επειδή, όπως λέει ο ίδιος, δεν ήθελε να διαιρέσει περισσότερο τη χώρα ή το κυβερνών κόμμα. Αλλά όταν ένα email από τον Γ. Παπανδρέου τον έκανε να συνειδητοποιήσει πως ο τότε πρωθυπουργός δεν είχε ενημερώσει τους υπόλοιπους ηγέτες της ΕΕ, ο τότε υπουργός Οικονομικών ένιωσε τόσο αδιάθετος που εισήχθηκε στο νοσοκομείο με σκωληκοειδίτιδα λόγω άγχους. “Ήταν ένα πράγμα να μην ενημερώσει εμένα, αλλά εντελώς άλλο να μην το έχει πει στη Μέρκελ ή τον Σαρκοζί ή κανέναν στην ΕΕ. Όταν έλαβα εκείνο το email στη 1.30 μετά τα μεσάνυχτα που ρωτούσε “Τι θα συμβεί αν χάσουμε;” του απάντησα “Είσαι καλά; Ανακοινώνεις όλα αυτά τα πράγματα και ρωτάς τώρα; Δεν είχες σκεφτεί τίποτα από όλα αυτά πριν;” Ένιωσα τόσο αδιάθετος διαβάζοντας εκείνο το email που χρειάστηκε να πάω στο νοσοκομείο στις 4 το πρωί”, λέει ο κ. Βενιζέλος.
Στις 6.30 το πρωί, ενώ ήταν με ορό, το τηλέφωνο του κ. Βενιζέλου άρχισε να χτυπά. Πρώτος πήρε ο Σόιμπλε, μετά ο επίτροπος νομισματικών υποθέσεων Όλι Ρεν και έπειτα ο Γιούνκερ. Όλοι ήθελαν να μάθουν τι συνέβαινε. “Δεν υπήρχε άλλος τρόπος – έπρεπε να συνοδεύσει τον Παπανδρέου στις Κάννες”, σημειώνεται.
Εκεί, σύμφωνα με τον ίδιο, ο Ευάγγελος Βενιζέλος πραγματοποίησε μία “λαμπρή” εμφάνιση “υπερασπιζόμενος τον πρωθυπουργό”. Αλλά όταν είδε ότι διακυβευόταν το μέλλον της χώρας άλλαξε τακτική. “Η πτήση της επιστροφής [στην Αθήνα] ήταν η πιο δραματική που έχω κάνει ποτέ”, λέει.
Ο Γιώργος Παπανδρέου είχε εμμείνει στη θέση του και βγαίνοντας από τη συνάντηση είχε πει ότι το δημοψήφισμα θα πραγματοποιούταν. Εν τω μεταξύ, χωρίς ο Έλληνας ηγέτης να το γνωρίζει, οι Μέρκελ και Σαρκοζί είχαν δηλώσει σε κοινή συνέντευξη Τύπου ότι η Ελλάδα είχε μία επιλογή: δημοψήφισμα για παραμονή ή έξοδο από την ευρωζώνη.
“Ως υπουργός Οικονομικών έπρεπε να πω κάτι. Αν την επομένη οι Έλληνες ξυπνούσαν με το ευρωπαϊκό μέλλον της χώρας τους τόσο αβέβαιο θα είχαμε απόλυτο πανικό και μαζικές αναλήψεις. Θα είχαμε προκαλέσει μεγάλη ζημιά στην ευρωζώνη, πέρα από την αυτοκαταστροφή μας”, συνεχίζει ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Καθώς ο κ. Παπανδρέου κοιμόταν στο κάθισμά του, ο Βενιζέλος ετοίμαζε μία δήλωση που θα ήταν τελικά η αρχή του τέλους του δημοψηφίσματος.
Εντός λεπτών από την προσγείωση η οκτώ παραγράφων ανακοίνωσή του δόθηκε στη δημοσιότητα. “Η θέση της Ελλάδα εντός του ευρώ είναι μια ιστορική κατάκτηση που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Αυτό το κεκτημένο του ελληνικού λαού δεν μπορεί να εξαρτηθεί από ένα δημοψήφισμα”.
“Ήταν 4.45 το πρωί, περίπου τρεις ώρες πριν το άνοιγμα των τραπεζών και εννέα ώρες μετά την έναρξη του γεύματος στις Κάννες. Η πιο σκοτεινή ώρα της ευρωζώνης είχε περάσει”, καταλήγει το δημοσίευμα.
