Πώς θα γεμίσει το καλάθι της νοικοκυράς με λιγότερα χρήματα
Με το πετρέλαιο θέρμανσης και το φυσικό αέριο να «καίνε» τα νοικοκυριά από τον προσεχή Οκτώβριο, την κιλοβατώρα στα… ύψη και τον ΦΠΑ να αυξάνεται και να καθιστά ακριβότερη τη διατροφή από τον Σεπτέμβριο, οι καταναλωτές θα βρεθούν αντιμέτωποι με δυσβάσταχτους λογαριασμούς. Οι τιμές τραβούν την ανηφόρα και με το βάρος του Μεσοπρόθεσμου να πιέζει οδυνηρά τον οικογενειακό προϋπολογισμότο εφετινό φθινόπωρο και ειδικά ο χειμώνας που ακολουθεί προβληματίζουν ήδη τους Ελληνες. Ακόμη και μέσα στην οικονομική κρίσηόμως υπάρχουν εναλλακτικές και φθηνές λύσεις για περικοπή των δαπανών. «Το Βήμα» επιχειρεί σήμερα, σε συνεργασία με ειδικούς, να φτιάξει έναν οδηγό επιβίωσης, «συνοδηγό» στην ιλιγγιώδη…κούρσα των τιμών.
Η στροφή προς μια πιο λιτή διατροφή μπορεί να αποδειχθεί ευεργετική όχι μόνο για την τσέπη μας, αλλά και για την υγεία μας. Ωστόσο υπάρχουν οικονομικές λύσεις για όσους δεν θέλουν να κάνουν εκπτώσεις στις γαστρονομικές τους ανησυχίες, αλλά ούτε και στην ποιότητα.
Ολοι οι ειδικοί επισημαίνουν ότι δεν πρέπει να πηγαίνουμε για ψώνια χωρίς μια λίστα με τα προϊόντα που είναι απαραίτητα για την οικογένεια, ώστε να μην παρασυρόμαστε από τις… Σειρήνες του σουπερμάρκετ. Ετσι αποφεύγουμε περιττές δαπάνες για τρόφιμα τα οποία τελικά θα σαπίσουν στα ράφια του ψυγείου. «Κάνουμε πάντα έναν κατάλογο με τα προϊόντα και τις ποσότητες που χρειαζόμαστε. Αυτός είναι βασικός κανόνας στην οικιακή οικονομία» λέει η γενική γραμματέας του Κέντρου Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ) κυρία Ευαγγελία Κεκελέκη. Στο σουπερμάρκετ ακολουθούμε πιστά τη λίστα και επιλέγουμε τα προϊόντα με τη μεγαλύτερη ημερομηνία λήξης. «Για κάθε προϊόν που αγοράζουμε σημειώνουμε δίπλα στη λίστα την τιμή. Την επόμενη φορά που θα πάμε για ψώνια σημειώνουμε δίπλα στη νέα λίστα τις τιμές που είχαμε αγοράσει τα προϊόντα. Αν τα βρούμε ακριβότερα, επιλέγουμε άλλη μάρκα» επισημαίνει η ίδια.
Μια τετραμελής οικογένεια στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι πετάει κάθε χρόνο περίπου 700 κιλά οργανικά σκουπίδια, κυρίως αποφάγια και ληγμένα τρόφιμα. «Από αυτά το 40%, δηλαδή περί τα 140 κιλά, θα μπορούσε να εξοικονομηθεί με λίγη προσοχή από τους καταναλωτές» λέει ο πρόεδρος της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης κ. Φίλιππος Κυρκίτσος.
«Εχει αποδειχθεί από έρευνες ότι ψωνίζουμε με τα μάτια και αυτό το εκμεταλλεύονται τα σουπερμάρκετ και οι εταιρείες.
Γι΄ αυτό και δίνουν μεγάλη σημασία στην τοποθέτηση των προϊόντων. Εμείς πρέπει να “κλείνουμε” τα μάτια και να ψάχνουμε αυτό που πραγματικά χρειαζόμαστε. Μάλιστα, αν έχουμε σύνδεση στο Ιnternet μπορούμε να κάνουμε χρήση του Παρατηρητηρίου Τιμών (www.e-prices. gr) του υπουργείου Οικονομικών, το οποίο τελευταία έχει βελτιωθεί πολύ» τονίζει η κυρία Κεκελέκη.
Ειδικά για τα ομοειδή απορρυπαντικά διαφορετικής μάρκας, όπως αναφέρει η γενική γραμματέας του ΚΕΠΚΑ, κάνουμε σύγκριση στις τιμές ανά μεζούρα ή ανά δόσεις και όχι ανά συσκευασία. «Οι εταιρείες είναι υποχρεωμένες να αναγράφουν την τιμή μονάδας.Οπότε έτσι μπορούμε να κάνουμε σωστή σύγκριση τιμών. Διότι μπορεί μια μικρή συσκευασία να δίνει τη δυνατότητα για περισσότερες πλύσεις» σημειώνει η κυρία Κεκελέκη, επισημαίνοντας ότι δεν πρέπει να παρασυρόμαστε από τις προσφορές. «Και μόνο η αναγραφή μιας προσφοράς μάς κάνει ευάλωτους. Θεωρούμε δεδομένο ότι είναι αληθινή, ωστόσο δεν είναι. Γι΄ αυτό πάντα οφείλουμε να ελέγχουμε αν μεμονωμένα τα προϊόντα που δίνονται σε προσφορά έχουν μεγαλύτερη τιμή από ό,τι στην προσφορά. Ή όταν στα δύο πακέτα μακαρόνια δίνουν δώρο και έναν τρίφτη, πρέπει να σκεφτούμε αν πραγματικά τον έχουμε ανάγκη» λέει.
Η καλύτερη ώρα για να ψωνίσει κανείς στη λαϊκή αγορά είναι νωρίς το πρωί. Τα προϊόντα είναι φρέσκα και δεν έχει συνωστισμό. Είναι όμως ακριβότερα, ενώ το μεσημέρι οι παραγωγοί προτιμούν να ρίξουν τις τιμές ακόμη και στο μισό παρά να τα πάρουν πίσω στην αποθήκη. Τότε είναι καλή ευκαιρία να αγοράσουμε πολλά φρούτα, ακόμη και αν είναι ώριμα ή και λίγο στραπατσαρισμένα. Με αυτά μπορούμε να παρασκευάσουμε μαρμελάδες, σάλτσες ντομάτας οι οποίες διατηρούνται στην κατάψυξη, ακόμη και τουρσιά.
Οσον αφορά το τι θα αγοράσουμε, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η ποικιλία χρωμάτων εξασφαλίζει και ένα υγιεινό διαιτολόγιο. Διαλέξτε λοιπόν λαχανικά και φρούτα ανάλογα με την εποχή, σε όλα τα χρώματα: κόκκινες ντομάτες, κίτρινη κολοκύθα, πράσινες πιπεριές, μοβ μελιτζάνες. Αν μάλιστα είναι και βιολογικά, ακόμη καλύτερα. Ωστόσο, επειδή τα βιολογικά προϊόντα είναι αρκετά ακριβότερα, θα πρέπει να ζητάτε από τον πωλητή το χαρτί της πιστοποίησης. Προϊόντα που πωλούνται στους πάγκους ως «οικολογικά» ή «πράσινα» δεν σημαίνει ότι είναι απαλλαγμένα από φυτοφάρμακα και χημικά λιπάσματα.
Στη λαϊκή αγορά, όμως, εκτός από τρόφιμα, πωλούνται και διάφορα άλλα χρήσιμα και ιδιαιτέρως φθηνά προϊόντα. Από κουρτίνες, τις οποίες μάλιστα οι έμποροι προθυμοποιούνται να σας τις ράψουν και να σας τις παραδώσουν έτοιμες αντί μικρής αμοιβής, ως ρούχα, παπούτσια, αλλά και είδη κουζίνας.
Στο δίλημμα σουπερμάρκετ ή λαϊκή αγορά, οι ειδικοί απαντούν ότι οι προδιαγραφές υγιεινής είναι αυστηρότερες στα σουπερμάρκετ. Εν τούτοις στη λαϊκή αγορά ο καταναλωτής διατηρεί προσωπική επαφή με τον παραγωγό χωρίς μεσάζοντες, ενώ… σηκώνει και πολύ παζάρι.
Οι λαϊκές αγορές συνήθως λειτουργούν 07.00-14.00.
Η ευελιξία και ο αυτοσχεδιασμός στη μαγειρική εξοικονομούν χρήματα. Αν μαγειρεύετε και σας λείπει ένα υλικό, δεν χρειάζεται να τρέξετε στο σουπερμάρκετ: αντικαταστήστε το ή παραλείψτε το. Ωστόσο αυτό δεν μπορεί να γίνει στη ζαχαροπλαστική όπου οι συνταγές συνήθως απαιτούν απόλυτη ακρίβεια και μαεστρία.
Προϊόντα κοντά στην ημερομηνία λήξης συχνά πωλούνται σε προσφορές. Αν τα εντοπίσετε, μπορείτε να τα αγοράσετε αλλά μόνο στην περίπτωση που μπορούν να διατηρηθούν με άλλο τρόπο. Για παράδειγμα, συσκευασμένο νωπό κρέας, κιμάς ή κοτόπουλο τα οποία λήγουν σε δύο ημέρες μπορούν να καταψυχθούν. Ακόμη και το γάλα μπορεί να διατηρηθεί στην κατάψυξη στη δική του συσκευασία. Ωστόσο πρέπει να αφαιρεθεί μια ποσότητα ώστε όταν παγώσει να μην ξεχειλίσει. Για να ξαναχρησιμοποιηθεί πρέπει να αποψυχθεί στη συντήρηση και να το ανακινήσετε καλά πριν από τη χρήση.
Το κονδύλι για τη διατροφή μειώνεται αν αγοράσουμε λαχανικά και φρούτα της εποχής ή ντόπια προϊόντα. Είναι φθηνότερα και περιέχουν και λιγότερα υπολείμματα φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων. Δεν είναι απαραίτητο να καταναλώσουμε κεράσια ή φράουλες τον χειμώνα. Αποφύγετε τις προπλυμένες σαλάτες, οι οποίες μπορεί να είναι βολικές αλλά πολύ ακριβότερες. Τσιμπημένες είναι και οι τιμές στα φιλέτα κοτόπουλου σε σύγκριση με το ολόκληρο.
Το κόστος της… κατσαρόλας μειώνεται περισσότερο αν στραφούμε στα προϊόντα ετικέτας τα οποία πωλούνται φθηνότερα, συχνά και στη μισή τιμή των επωνύμων.
Ενα τρικ για να περιορίσετε τον λογαριασμό του σουπερμάρκετ είναι να παρακολουθείτε τις εβδομαδιαίες προσφορές και να προγραμματίζετε βάσει αυτών το μενού της εβδομάδας.
Τέλος, αποφύγετε το ντελίβερι και πάρτε φαγητό από το σπίτι σε τάπερ στο γραφείο. Είναι φθηνότερο και σίγουρα πιο υγιεινό.
Ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές www.shopnsave.gr > Ο,τι βρίσκετε σε σουπερμάρκετ,εδώ το συγκρίνετε www.tsig.gr > Σύγκριση τιμών καρτοκινητών, ΑDSL και τηλεφωνίας www.emallers.com > Τιμές σε eshops, τουρισμό και υπηρεσίες www.trivago.gr > Σύγκριση τιμών από 500.000 ξενοδοχεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Παρατηρητήριο τιμών υπουργείου Οικονομίας: www.e-prices.gr
Η
ενεργειακή θωράκιση του σπιτιού αλλά και ανέξοδες αλλαγές στις καθημερινές μας συνήθειες μπορούν να συμμαζέψουν τους λογαριασμούς του μήνα. Για παράδειγμα, αν τον χειμώνα ο θερμοστάτης από τους 22 βαθμούς Κελσίου «κολλήσει» στους 19-20 βαθμούς, η εξοικονόμηση για μια τετραμελή οικογένεια που ζει στην Αθήνα σε σπίτι 90 τ.μ. θα είναι τουλάχιστον 130 ευρώ τον χρόνο. Και αυτό χωρίς κανένα κόστος. Αλλά και το κόστος μιας επένδυσης για τη μόνωση του σπιτιού, εφόσον χρειάζεται, σε λίγα χρόνια θα αποσβεστεί. Σε αυτό θα πρέπει να συνυπολογίσουμε το κέρδος από την εξοικονόμηση πετρελαίου.
Οπως αναφέρεται σε έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και του WWF Ελλάς, το 2010 για τη θερμομόνωση εξωτερικών τοίχων (έχει διάρκεια ζωής 30 έτη) το κόστος κυμαίνεται από 45 ως 50 ευρώ το τ.μ. και η αποπληρωμή γίνεται σε 18 χρόνια. Για τις επενδύσεις σε νέους, αποδοτικότερους λέβητες πετρελαίου και φυσικού αερίου (έχουν διάρκεια ζωής 25 έτη) το κόστος ξεκινά από 1.500ευρώ και φθάνει σε 2.500 ευρώ και η αποπληρωμή γίνεται σε 15 και 11 έτη αντίστοιχα. «Η θερμομόνωση τοίχων και δώματος σε ένα σπίτι 90 τ.μ.στην Αθήνα εξοικονομεί 300 ευρώ τον χρόνο» λέει ο επιστημονικός υπεύθυνος του WWF Ελλάς για θέματα ενεργειακής πολιτικής κ. Μιχάλης Προδρόμου. Με την αντικατάσταση και των κουφωμάτων με νέα, θερμοδιακοπτόμενα, με διπλούς υαλοπίνακες, το νοικοκυριό θα γλιτώσει άλλα 120 ευρώ από τον λογαριασμό της θέρμανσης.
Σε πολλές χώρες της Βόρειας Ευρώπης οι σόμπες και οι λέβητες pellets έχουν αντικαταστήσει το πετρέλαιο θέρμανσης και το φυσικό αέριο με κέρδη τόσο για το περιβάλλον όσο και για την οικονομία. Τα pellets είναι πολύ μικρά κομμάτια συμπιεσμένου ξύλου (κατάλοιπα υλοτομίας, πριονίδια, κλαδιά κτλ.) με χαμηλό ποσοστό υγρασίας και χωρίς χημική επεξεργασία.
Και ενώ στην Ευρώπη η ανάπτυξή τους τα τελευταία χρόνια είναι μεγάλη, σε Αττική, Σαλαμίνα και Θεσσαλονίκη ισχύει απαγόρευση χρήσης λέβητα pellets παρ΄ ότι, όπως λέει ο κ. Διονύσιος Ρόρρης, ιδιοκτήτης της εταιρείας εμπορίας συστημάτων θέρμανσης pellets ΘΕΚΑΜΕΤ, «οι λέβητες και οι σόμπες pellets έχουν εκσυγχρονιστεί και δεν υπάρχει θέμα ρύπανσης».
Η τιμή των pellets στην ελληνική αγορά κυμαίνεται σήμερα σε 200-280 ευρώ ανά τόνο. Δύο κιλά pellets ισοδυναμούν με ένα λίτρο πετρελαίου. Με την αναμενόμενη τιμή του πετρελαίου για τον χειμώνα του 2011 να κυμαίνεται σε ένα ευρώ ανά λίτρο, ένα νοικοκυριό που καταναλώνει κατά μέσον όρο 3.000 λίτρα πετρελαίου για ολόκληρη τη χειμερινή περίοδο θα χρειαζόταν να δαπανήσει εφέτος 3.000 ευρώ. Αν το ίδιο νοικοκυριό χρησιμοποιήσει λέβητα pellets, η αντίστοιχη ποσότητα pellets που θα καταναλωθεί θα είναι 6.000 κιλά και το κόστος θέρμανσης θα μειωθεί στα 1.200-1.680 ευρώ. Οπότε το ετήσιο όφελος είναι τουλάχιστον 1.500 ευρώ.
Η τιμή ενός λέβητα pellets ξεκινά από 2.800 ευρώ για μια κατοικία 120 τ.μ. και μιας σόμπας που καλύπτει ως 100 τμ. από 820 ευρώ.
Τα νέα ενεργειακά τζάκια αποτελούν μια ιδιαίτερα φιλική λύση για το περιβάλλον αλλά και για το πορτοφόλι μας. Εχουν πολύ μεγάλο βαθμό απόδοσης και διαθέτουν θερμικές διόδους αέρα ή νερού συγκρατώντας ως και 75% της θερμότητας που παράγουν- ένα κοινό ανοιχτό τζάκι έχει ενεργειακή απόδοση 10%20%. Η τιμή των ενεργειακών τζακιών ξεκινά από περίπου 900 ευρώ. Η κυρία Μελίνα Μέρμηγκα έχει τοποθετήσει ένα στο σπίτι της στα Τρίκαλα. «Καλύπτει έναν ενιαίο χώρο περίπου 75 τ.μ. Τον χειμώνα τις ημέρες που χιονίζει έχουμε θερμοκρασία περίπου 24 βαθμούς Κελσίου» λέει. Και προσθέτει: «Στα υπνοδωμάτια η θερμοκρασία είναι χαμηλότερη αλλά ανεκτή. Ανοίγω για λίγο το καλοριφέρ,μόνο το βράδυ, γιατί έχω μικρό παιδί. Διαφορετικά το τζάκι θα ήταν αρκετό.Μετανιώνω που δεν έβαλα ένα μεγαλύτερο,το οποίο θα κάλυπτε όλο το σπίτι. Είναι ιδιαίτερα οικονομικό. Καίει περίπου μισό τόνο ξύλα τον μήνα, δηλαδή 130-140 ευρώ».
Οι «πράσινες» μετακινήσεις είναι και οι πιο οικονομικές. Η πεζοπορία για τις κοντινές αποστάσεις και η χρήση ποδηλάτου και μέσων μαζικής μεταφοράς εκτός από περιβαλλοντικά ορθές αποτελούν και τους πιο φθηνούς τρόπους μετακίνησης. Η ετήσια κάρτα απεριορίστων διαδρομών για όλα τα μέσα κοστίζει 450 ευρώ, ενώ ένα καλό ποδήλατο ξεκινά από 250 ευρώ και φθάνει τις 3.000 ευρώ. Υπάρχει βεβαίως και το car pooling (συλλογική χρήση ΙΧ) για όσους μένουν κοντά και έχουν κοινό προορισμό. Αλλά και το αυτοκίνητο μπορεί να κινηθεί… οικολογικά και οικονομικά.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΜΑΧΗ ΤΡΑΤΣΑ
