Η Επανάσταση του 1821 είναι το πιο σπουδαίο γεγονός στην Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας και η αφετηρία της δημιουργίας και της αναγεννήσεως του Ελληνικού Κρότους. Παράλληλα, είναι ένα γεγονός παγκόσμιας σημασίας, γιατί υπήρξε η πρώτη Εθνική Επανάσταση, για την ανεξαρτησία ενός υπόδουλου ‘Έθνους, που παραδειγμάτισε και άλλους σκλαβωμένους λαούς.
Οι σύγχρονοι ‘Έλληνες δεν πρέπει να λησμονούμε, ότι οφείλουμε την ελευθερία, την εθνική υπόστασή μας και υπερηφάνεια, την πρόοδο και την ευημερία μας στους αγώνες και στις θυσίες των ηρώων του Εικοσιένα.
Χάρη στη ζωτικότητα της φυλής, ο .Ελληνικός Λαός διατήρησε την εθνική του συνείδηση περί κοινής καταγωγής και γλώσσας και την πίστη του στη χριστιανική θρησκεία, στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας
Οι πρόγονοί μας του 1821 άρχισαν την Επανάσταση ολιγάριθμοι και σχεδόν άοπλοι, χωρίς οργανωμένο και πειθαρχημένο Στρατό. ‘Ηταν υποχρεωμένοι να πολεμήσουν εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που διέθετε πολυάριθμο και άρτια εξοπλισμένο Στρατό. Η ιδέα του χρέους όμως τους εμψύχωσε και τους δυνάμωσε, ώστε να υπερισχύσουν των Τούρκων, όπως άλλοτε στην αρχαιότητα οι Μαραθωνομάχοι και οι Σαλαμινομόχοι αντιμετώπισαν και νικήσαν τους Πέρσες.
Ο αγώνας του 1821 ήταν καθολικός. ‘Ηταν έργο όλων των Ελλήνων. ‘Ηταν αγώνας ιερός και δίκαιος, αγώνας «υπέρ βωμών και εστιών», αγώνας για το «ποθούμενο».Οι ιδέες της ελευθερίας του ‘Έθνους, της αντιπροσωπευτικής διακυβερνήσεως και των δημοκρατικών δικαιωμάτων ενέπνεαν τους αγωνιστές του Εικοσιένα, τους ένωσαν οι θρησκευτικές πεποιθήσεις, οι παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμό τους.
Οι δάσκαλοι του γένους και οι απλοί μορφωμένοι, από τον Δ. Σολωμό ,τον Αγ. Κοσμά τον Αιτωλό, μέχρι τον απλό Παπά του χωριού και τον Καλόγερο, που δίδαξαν τα Ελληνικά γράμματα και το Ευαγγέλιο στο Κρυφό σχολειό, τόνωσαν το Εθνικό φρόνημα και προτρέπανε το λαό να επαναστατήσει για να διώξει τον ξένο δυνάστη.
«Ως πότε παλληκάρια, να ζούμεν στα στενά
μονάχοι σαν λιοντάρια στις ράχες στα βουνά
σπηλιές να κατοικούμεν, να βλέπωμεν κλαδιά,
να φεύγωμ’ απ’ τον κόσμον, για την πικρήν σκλαβιά,
να χάνωμεν αδέλφια, Πατρίδα και γονείς, τους φίλους,
τα παιδιά μας κι’ όλους τους συγγενείς
Καλλιό ’ ναι μιάς ώρας ελεύθερη ζωή
Παρά σαράντα χρόνια, σκλαβιά και φυλακή»
Και ο λαός ξεσηκωνόταν σε κάθε ευκαιρία. Τέτοιες εξεγέρσεις μικρές και μεγάλες έγιναν πολλές. Ξεπέρασαν τις 150, χωρίς όμως να φέρουν το ” ποθούμενο”. Έτσι οι Έλληνες συνέχισαν για 368 χρόνια να δοκιμάσουν την καταπίεση και τη σκληρότητα του Ασιάτη κατακτητή, που εκδήλωναν με σφαγές, αρπαγές και καταστροφές περιουσιακών, με βίαιο εξοπλισμό, παιδομάζωμα, φορολογίες και άλλες βίαιες πράξεις.
Με την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, στις 29 Μαΐου 1453, η μαύρη νύχτα της σκλαβιάς κάλυψε τον εθνικό ορίζοντα και το όνομα της Ελλάδας έσβησε από το χάρτη της Υδρογείου.
Επί 400 περίπου χρόνια οι ‘Έλληνες δοκίμασαν την καταπίεση και τη σκληρότητα του δυνάστη, που εκδηλωνόταν με σφαγές Και διώξεις, αρπαγές και καταστροφές της περιούσιας, με βίαιο εξισλαμισμό και παιδομάζωμα, με φορολογία και άλλες βίαιες πράξεις. Η ελπίδα όμως και η πίστη, για την ελευθερία, δεν έσβησαν από τις καρδιές των Ελλήνων. ‘Έγιναν τραγούδι και ύμνος, που τον έψελναν κρυφά και σιγανά στο κρυφό σχολειό και απλωνόταν στα χωριά και τις πόλεις, στους κάμπους και στα βουνά και γινόταν δύναμη όλων των σκλαβωμένων Ελλήνων εναντίον του Ασιάτη κατακτητή .
Η έλλειψη μορφωμένων Οθωμανών, υποχρέωσε τους Τούρκους να χρησιμοποιούν τους υπόδουλους ‘Έλληνες, ως διοικητικούς υπαλλήλους – ακόμη και ηγεμόνες -, γιατρούς, διερμηνείς και σε άλλες ανώτερες θέσεις του κρατικού μηχανισμού. Παράλληλα, όσοι ακολουθούσαν το επάγγελμα του εμπόρου ή του ναυτικού, δημιουργούσαν μεγάλες περιουσίες και στόλους εμπορικών πλοίων, που αποτελούσαν ισχυρή δύναμη στα χέρια τους. Αρκετοί επίσης ‘Ελληνες μορφωμένοι και πλούσιοι, διέπρεπαν σε διάφορες ξένες χώρες.
‘Όλοι αυτοί, πλούσιοι και μορφωμένοι, καταπιεζόμενοι στην υπόδουλη Ελλάδα ή επιφανείς στο εξωτερικό, μαζί με τον απλό χωρικό, που δεχόταν τη μεγαλύτερη καταπίεση, καλλιεργούσαν στη σκέψη τους την Επανάσταση και οργάνωσαν την αντίσταση και τον πόλεμο εναντίον του Τούρκου κατακτητή. Οι «Κλέφτες» και οι «Αρματωλοί» αποτελούσαν το μαχόμενο στρατό και έκαναν τον ένοπλο αγώνα. Οι μορφωμένοι γενικά και οι κληρικοί δίδασκαν τα ελληνικά γράμματα στα Ελληνόπουλα, τόνωσαν το εθνικό φρόνημα και προέτρεπαν το λαό, να επαναστατήσει, για να διώξει τον Οθωμανό δυνάστη.
Ένα μέρος από τις αποτυχίες ήταν αποτέλεσμα της εγκαταλείψεως των ξένων και ισχυρών της εποχής εκείνης. Οι ‘Ελληνες πίστευαν στις υποσχέσεις τους, τις οποίες όμως οι ξένοι λησμονούσαν, όταν δεν ικανοποιούνταν τα συμφέροντά τους, και, έπειτα από τις πρώτες αποτυχίες, εγκατέλειπαν κάθε βοήθεια. ‘Ύστερα από πολλές τέτοιες δοκιμασίες, αποφάσισαν να στηριχθούν στις δυνάμεις τους, για την ελευθερία της πατρίδας. Εμπνευσμένοι ‘Ελληνες – ο Αθανάσιος Τσακάλωφ και ο Νικόλαος Σκουφάς από την ‘Ήπειρο και ο Εμμανουήλ Ξανθός από την Πάτμο -, ως πρωτεργάτες, ίδρυσαν τη «Φιλική Εταιρεία» και οργάνωσαν το ‘Έθνος για την εξέγερση και την τελική αναμέτρηση. Η «Φιλική Εταιρεία» δίκαια θεωρείται ο πρωτοπόρος της Επαναστάσεως του 1821.
Η ανταρσία του Αλή Πασά, εναντίον του Σουλτάνου, θεωρήθηκε η κατάλληλη ευκαιρία. ‘Έτσι, στις 25 Μαρτίου 1821, ο Μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός με τους οπλαρχηγούς Ανδρέα Λόντο και Ανδρέα Ζαίμη, στη Μονή της Αγίας Λαύρας, κοντό στα Καλάβρυτα, κήρυξαν την Επανάσταση. Από τις 23 του μηνός οι Μανιάτες και οι Μεσσήνιοι, με οπλαρχηγούς τον Θεόδώρο Κολοκοτρώνη και τον Πέτρο Μαυρομιχάλη, είχαν ελευθερώσει την Καλαμάτα. Εκεί, στις 28 Μαρτίου, σχηματίσθηκε προσωρινή Κυβέρνηση.
Από την Πελοπόννησο διαδόθηκε σε όλη την υπόδουλη Ελλάδα. Η Στερεό και η Εύβοια, η Θεσσαλία, η ‘Ήπειρος και η Μακεδονία, η Κρήτη και τα άλλα νησιά εξεγέρθηκαν και αγωνίζονταν με το σύνθημα «Ελευθερία ή Θάνατος». Δύο μήνες αργότερα, αν και ο Υψηλάντης ηττήθηκε στο Δραγατσάνι, οι ‘Έλληνες δεν πτοήθηκαν, άλλα συνέχισαν τον «υπέρ πόντων αγώνα» με ιερό πείσμα και πνεύμα αυτοθυσίας.
Η θυσία του Αθανασίου Διάκου στις 22 Απριλίου, το Χάνι της Γραβιάς στις 8 Μαΐου, η κατάληψη της Τριπόλεως στις 23 Σεπτεμβρίου 1821 και η καταστροφή της Στρατιάς του Δράμαλη στις 26 Ιουλίου 1822 στα Δερβενάκια αποτέλεσαν γεγονότα, που εδραίωσαν την πίστη των Ελλήνων και χαλύβδωσαν τη θέλησή τους, για την κατάκτηση της Ελευθερίας.
Στην Επανάσταση συμμετείχαν με ενθουσιασμό και οι Επτανήσιοι, αν και βρίσκονταν υπό Αγγλική κατοχή. Πολλοί ήταν αυτοί που έφθασαν στην Πελοπόννησο, στο τέλος Μαρτίου, για να βοηθήσουν στον αγώνα.
Εκτός όμως από τις επιτυχίες υπήρξαν μεγάλες καταστροφές και αρκετές αποτυχίες. Η καταστροφή της Χίου στις 31 Μαρτίου 1822, η συντριβή των Ελλήνων στη μάχη του Πέτα της Ηπείρου στι 4 Ιουλίου 1822, η δυσμενής εξέλιξη της Επαναστάσεως στη Μακεδονία, έπειτα από τις πρώτες επιτυχίες, και άλλες περιπτώσεις στην ξηρό και στη θάλασσα αποτελούν χαρακτηριστικό παραδείγματα.
Από τις αποτυχίες και τις καταστροφές αυτές, αρκετές οφείλονταν στη συντριπτική υπεροχή του εχθρού και μερικές στα σφάλματα και στη διένεξη μεταξύ των Ελλήνων, που δυστυχώς εκδηλωνόταν σε κάθε απομάκρυνση του εχθρικού κινδύνου.
Από τον πρώτο χρόνο της Επαναστάσεως οι Πελοποννήσιοι ίδρυσαν με ψήφισμα τους τη Γερουσία των Καλτετζών, οι Αιτωλoακαρννες τη Γερουσία της Δυτικής Ελλάδας και οι Στερεοελλαδίτες τον ‘Αρειό Πάγο της Ανατολικής Ελλάδας. Για ένα χρονικό διάστημα το 1.a23, η Ελλάδα είχε δύο Κυβερνήσεις, αντιμαχόμενες και έτοιμες να αλληλοσπαραχθούν. Παρόμοια διαμάχη το 1824 οδήγησε στη φυλάκιση του Κολοκοτρώνη, ο οποίος αποφυλακίστηκε το 1825, για να αντιμετωπίσει την απειλή του Ιμπραήμ.
Ευτυχώς όμως, «0 Θεός είχε υπογράψει την ελευθερία της Ελλάδας και δεν επήρε πίσω την υπογραφή του», όπως έλεγε ο Γέρος του Μωρία. Το σκλαβωμένο Γένος είχε πάρει την απόφασή του, «Ελευθερία ή Θάνατος» και ο αγώνας του δεν ήταν εύκολο να καταπνιγεί Παράλληλα, οι ωμότητες των Τούρκων, η καταστροφή των Ψαρών, η επιτυχία στα Δερβενάκια, η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας στη Χίο, η ηρωϊκή έξοδος του Μεσολογγίου και πολλά άλλα παρόμοια γεγονότα προκάλεσαν τη συμπάθεια των λαών της Ευρώπης και ανάγκασαν τους ηγέτες τους, να υποστηρίξουν την επαναστατημένη Ελλάδα.
Σημαντικά επηρέασε τον αγώνα του 1821 και η Γαλλική Επανάσταση. Οι ιδέες της για Δημοκρατία, Ισότητα και Δικαιοσύνη, που ήταν οι Ελληνικές ιδέες από την αρχαιότητα, ενθουσίασαν τους ‘Ελληνες.
Αυτό φαίνεται και από την ενέργεια τους να τις συμπεριλάβουν στο Σύνταγμα, που ψήφισε η Α’ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου την 1η Ιανουαρίου 1822.
Τελικά, η Ελληνική Επανάσταση του 1821 είχε ως αποτέλεσμα την Εθνική Παλιγγενεσία, την αναγέννηση της Ελλάδας. Με το πρωτόκολλο του Λονδίνου της 3ης Φεβρουαρίου 1830 η διεθνή κοινότητα αναγνώρισε την ανεξαρτησία της χώρας μας. ‘Ενα χρόνο πριν, στις 6 Ιανουαρίου 1829,ως Κυβερνήτης του νεοσύστατου Ελληνικού Κρότους, είχε αναλάβει ο Ιωάννης Καποδίστριας; ο οποίος, με τις άοκνες και συνεχείς προσπάθειες του, συνέβαλε αποφασιστικό στη θεμελίωση του νέου Ελληνικού Κρότους.
Ευλαβείς προσκυνητές λοιπόν σήμερα, κλίνουμε νοερά το γόνυ μπροστά στους τάφους των αθάνατων νεκρών μας και υψώνουμε με ευγνωμοσύνη το νου και την καρδιά μας στους ελευθερωτές , στους ήρωες και μάρτυρες των ηρωικών αγώνων του 1821. Τους ατενίζουμε με υπερηφάνεια, γιατί κρατήσαμε μέχρι τώρα αυτά που μας παράδωσαν και τους υποσχόμεθα ότι είμαστε έτοιμοι και στο μέλλον να υποστούμε κάθε θυσία για να υπερασπιστούμε τα όσια και τα ιερά της φυλής και να διατηρήσουμε κάθε σπιθαμή του Ελληνικού χώρου. Να διατηρήσουμε τις παραδόσεις και να καταπολεμήσουμε τη διχόνοια κάνοντας πράξη την ομόνοια, την ενότητα και την αδερφοσύνη, χωρίς ξένες επιρροές και επεμβάσεις. Να οδηγήσουμε την Ελλάδα στην πρόοδο και την ευημερία .
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ
