Παράλληλα, αποκαλύπτει ότι σύντομα θα προωθηθούν για ψήφιση στη Βουλή νέες ρυθμίσεις που θα προβλέπουν τη δυνατότητα συμψηφισμού απαιτήσεων των πολιτών από όλο το δημόσιο τομέα με οφειλές τους προς όλο το δημόσιο τομέα (Γενική Κυβέρνηση). Αυτό σημαίνει ότι θα είναι δυνατό να συμψηφίζονται πάσης φύσεως απαιτήσεις φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων από υπουργεία, ασφαλιστικά ταμεία, νοσοκομεία, Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και δήμους με οφειλές φόρων και ασφαλιστικών εισφορών!

Σύντομα, εξάλλου, σύμφωνα με όσα αναφέρει ο υφυπουργός, θα τεθούν σε ισχύ οι νέες ευνοϊκότερες ρυθμίσεις για την αύξηση του ακατάσχετου ορίου των μισθών και των συντάξεων από τα 1.000 στα 1.500 ευρώ το μήνα και την κατάργηση του μέτρου των κατασχέσεων περιουσιακών στοιχείων για οφειλές προς το Δημόσιο μέχρι 500 ευρώ, ενώ ταυτόχρονα θα αναμορφωθούν οι ποινικές διατάξεις για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, “έτσι ώστε να αντιμετωπίζεται η ουσιαστική φοροδιαφυγή”.

Πρόσφατα, υιοθετήθηκε ο νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος με τον οποίο άλλαξαν φορολογικές πρακτικές δεκαετιών. Ποιες είναι όμως οι ουσιαστικότερες αλλαγές που φέρνει στη ζωή εκατομμυρίων φορολογουμένων;

Ο νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος επιχειρεί να προστατεύσει τον πολίτη από φορολογικές παγίδες, στρεβλώσεις και παρερμηνείες και ταυτόχρονα να θωρακίσει το φορολογικό σύστημα από τη φοροδιαφυγή και τη φοροαποφυγή. Παράλληλα, στο διάστημα που μεσολάβησε από την ψήφιση μέχρι την εφαρμογή του, συμπληρώσαμε τα όποια κενά εντοπίσθηκαν και βελτιώθηκαν ορισμένες διατάξεις.

Για παράδειγμα, διευκρινίσθηκε ρητά, για την άρση παρερμηνειών και την προσέλκυση επενδύσεων, ότι ο κανόνας σύμφωνα με τον οποίο τρεις ομοειδείς συναλλαγές που λαμβάνουν χώρα εντός εξαμήνου θεωρούνται επιχειρηματική συναλλαγή δεν εφαρμόζεται για τους τίτλους που αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε οργανωμένη αγορά, συμπεριλαμβανομένης και της Εναλλακτικής Αγοράς του Χρηματιστηρίου Αθηνών, ή που εκδίδονται από εισηγμένες εταιρίες, καθώς και για τα κρατικά ομόλογα, εκτός από τις περιπτώσεις όπου ο φορολογούμενος ασχολείται κατ’ επάγγελμα με τις ανωτέρω συναλλαγές.

Την ίδια στιγμή, για να αποφευχθούν υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση και άδικες καταστάσεις κατά την εφαρμογή των διατάξεων για το φόρο υπεραξίας από τη μεταβίβαση τίτλων, ελήφθη μέριμνα για τον καθορισμό του τρόπου υπολογισμού της τιμής κτήσης, στις περιπτώσεις που οι μεταβιβαζόμενοι τίτλοι έχουν αποκτηθεί πριν από την 29η Σεπτεμβρίου 1999 με αναγωγή στην ημερομηνία αυτή. Για την προσέλκυση αλλοδαπών επενδυτών προβλέφθηκε επίσης ρητά απαλλαγή από το φόρο του εισοδήματος που αποκτούν φυσικά πρόσωπα που είναι φορολογικοί κάτοικοι σε κράτη με τα οποία η Ελλάδα έχει συνάψει σύμβαση αποφυγής διπλής φορολογίας και που προκύπτει από υπεραξία μεταβίβασης των τίτλων. Τροποποιήθηκαν ακόμη οι διατάξεις για την αναγνώριση των δαπανών τόκων ως εκπιπτόμενων επιχειρηματικών δαπανών, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαίτερων συνθηκών της ελληνικής οικονομίας και των ελληνικών επιχειρήσεων και των μεγάλων επιτοκίων δανεισμού.

Παράλληλα, επί των ημερών σας, θεσπίστηκε και ο Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας. Ποιες στρεβλώσεις έρχεται να καλύψει το συγκεκριμένο νομοθέτημα;

Ο συγκεκριμένος κώδικας θεσπίστηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας και επιχειρεί να ενοποιήσει και να συγκεντρώσει όλες τις φορολογικές διαδικασίες που ήταν μέχρι σήμερα διάσπαρτες και αποσπασματικές σε ένα ενιαίο, λειτουργικό και εύχρηστο νομοθέτημα. Μάλιστα, με δεδομένες τις παρατηρήσεις των υπηρεσιών, έγιναν νομοτεχνικές βελτιώσεις και προστέθηκε σειρά μεταβατικών διατάξεων, προκειμένου να αποσαφηνισθεί η μετάβαση στο νέο καθεστώς. Για παράδειγμα, προβλέφθηκε για πρώτη φορά ίδιος χρόνος παραγραφής της αξίωσης του φορολογουμένου για επιστροφή φόρου, ο οποίος καταβλήθηκε αχρεώστητα, και του δικαιώματος της Φορολογικής Διοίκησης για έκδοση πράξης προσδιορισμού φόρου, αναφορικά με την αντίστοιχη φορολογική υποχρέωση από την οποία πηγάζει η αξίωση προς επιστροφή. Εξειδικεύτηκε ο ορισμός της φοροδιαφυγής με την προσθήκη αντικειμενικών κριτηρίων, έτσι ώστε ως μη απόδοση, ανακριβής απόδοση, συμψηφισμός, έκπτωση ή διακράτηση φόρου να θεωρούνται η μη απόδοση, ανακριβής απόδοση, συμψηφισμός, έκπτωση ή διακράτηση για κάθε φορολογικό έτος ή διαχειριστική περίοδο και για καθεμία φορολογία ποσού τουλάχιστον 10.000 ευρώ, εφόσον πρόκειται για φυσικά πρόσωπα ή υπόχρεους τήρησης απλογραφικών βιβλίων και ποσού τουλάχιστον 60.000 ευρώ εφόσον πρόκειται για υπόχρεους τήρησης διπλογραφικών βιβλίων. Παρατάθηκε για δύο χρόνια ακόμη η υποχρέωση έκδοσης φορολογικού πιστοποιητικού από ανώνυμες εταιρίες, εταιρίες περιορισμένης ευθύνης και υποκαταστήματα αλλοδαπών επιχειρήσεων. Προκειμένου όμως να αποφευχθούν δυσανάλογες συνέπειες για τη μη τήρηση της υποχρέωσης αυτής, τα προβλεπόμενα πρόστιμα που κυμαίνονταν μεταξύ 10.000-100.000 ευρώ μειώθηκαν σημαντικά και ανέρχονται πλέον σε 5.000-40.000 ευρώ.

Η κυβέρνηση έχει δεχτεί σφοδρή κριτική για την αποτελεσματικότητά της σε ό,τι αφορά την πάταξη της φοροδιαφυγής. Ποιες ενέργειες έχουν αναληφθεί προκειμένου οι πολίτες να αισθανθούν κάποια στιγμή ότι επικρατεί φορολογική δικαιοσύνη στη χώρα;

Τους τελευταίους 18 μήνες θεσπίστηκαν αναγκαίες νομοθετικές διατάξεις για την πάταξη της φοροδιαφυγής. Η Φορολογική Διοίκηση εξοπλίστηκε έτσι με όλα τα εργαλεία για την επίτευξη μεγαλύτερης φορολογικής συμμόρφωσης από εκείνους που στο παρελθόν δεν εκπλήρωναν τις φορολογικές υποχρεώσεις τους. Στο νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος εντάχθηκαν διατάξεις για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής, που υπάρχουν και σε άλλα προηγμένα φορολογικά συστήματα, όπως είναι το κριτήριο της χώρας πραγματικής διοίκησης καθώς και διατάξεις για τις εξωχώριες εταιρίες. Στο νέο Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας περιλήφθηκε νέα διάταξη για την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής κατά το πρότυπο που έχει υιοθετήσει και συστήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην περίπτωση συναλλαγών που δεν έχουν οικονομικό σκοπό και περιεχόμενο, αλλά μόνο την εκμετάλλευση κενών της νομοθεσίας για να υπάρχουν φορολογικά οφέλη. Ολοκληρώθηκε το θεσμικό πλαίσιο και ενεργοποιείται η εφαρμογή του μητρώου τραπεζικών λογαριασμών, το οποίο θα μειώσει στο ελάχιστο τις καθυστερήσεις στη διεκπεραίωση αιτημάτων των ελεγκτικών υπηρεσιών με διασφάλιση των προσωπικών δεδομένων. Θεσπίστηκε το νομικό πλαίσιο για την εφαρμογή των διεθνώς αναγνωρισμένων έμμεσων τεχνικών ελέγχου για τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος στις περιπτώσεις αδικαιολόγητου πλουτισμού ή πραγματοποίησης δαπανών που δεν δικαιολογούνται στη βάση των περιουσιακών στοιχείων. Κατέστη δυνατή η διενέργεια προσωρινού ελέγχου σε φυσικά πρόσωπα, ο οποίος εστιάζει σε συγκεκριμένα πεδία ελέγχου, χωρίς να αποκλείεται μελλοντικός επανέλεγχος, προκειμένου να εξασφαλισθούν οι προϋποθέσεις για την επιτάχυνση της ελεγκτικής διαδικασίας, ενώ εκσυγχρονίστηκε και η νομοθεσία για τις ενδοομιλικές συναλλαγές.

Δεν χωράει αμφιβολία ότι τα φορολογικά βάρη που έχουν επωμιστεί τα τελευταία χρόνια οι Ελληνες είναι πολλά και σε αρκετές περιπτώσεις δυσβάσταχτα. Μπορούν να ελπίζουν ότι θα δουν ελάφρυνση των φορολογικών υποζυγίων στο άμεσο μέλλον;

Στο μέτρο του δυνατού προωθήθηκαν ήδη μειώσεις των φορολογικών συντελεστών, οι οποίες θα συνεχιστούν και θα επεκταθούν με την επίτευξη σταθερής δημοσιονομικής ισορροπίας. Για παράδειγμα, μειώθηκε η φορολογική επιβάρυνση για μισθωτούς και συνταξιούχους με ατομικό ετήσιο εισόδημα μέχρι 23.000 ευρώ, μειώθηκε ο ανώτατος συντελεστής μισθωτών και συνταξιούχων από 45% σε 42%, ενώ μειώθηκε και ο φόρος στα μερίσματα από 25% σε 10% με αποτέλεσμα τη μείωση της συνολικής επιβάρυνσης των εγχώριων επενδύσεων από 40% στο 33%, περίπου. Παράλληλα, μειώθηκε ο φόρος υπεραξίας κεφαλαίου από 20% σε 15% και κατά 15% το ειδικό τέλος ακινήτων με την αντικατάσταση του Εκτακτου Ειδικού Τέλους Ηλεκτροδοτούμενων Επιφανειών (ΕΕΤΗΔΕ) με το Εκτακτο Ειδικό Τέλος Ακινήτων (ΕΕΤΑ). Ακόμη, η φορολογική επιβάρυνση επί της ακίνητης περιουσίας μειώνεται ακόμη περισσότερο για μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες με την αντικατάσταση ΕΕΤΑ και ΦΑΠ με τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ). Τέλος, μειώθηκε ο ΦΠΑ στην εστίαση από 23% σε 13%. Στόχος της κυβέρνησης είναι να υπάρξουν φορολογικές ελαφρύνσεις τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους. Είναι χαρακτηριστική άλλωστε η πρόσφατη τοποθέτηση του πρωθυπουργού ότι ελάφρυνση των φορολογικών βαρών θα αρχίσει όταν πετύχουμε πρωτογενές πλεόνασμα για δεύτερη φορά.

Στο τέλος του χρόνου, για άλλη μία φορά, γίναμε μάρτυρες σκηνών απίστευτης ταλαιπωρίας των φορολογουμένων στις ΔΟΥ. Πότε επιτέλους θα πάψουμε να βλέπουμε τέτοιες σκηνές;

Είναι γεγονός ότι η ταλαιπωρία των φορολογουμένων σε κάποιες περιπτώσεις ήταν αποτέλεσμα των εκσυγχρονισμών. Ωστόσο, η κυβέρνηση τους τελευταίους μήνες ολοκλήρωσε σημαντικά βήματα για τη μετάβαση του φοροελεγκτικού και φοροεισπρακτικού μηχανισμού στην ψηφιακή εποχή μέσα από την καθιέρωση ηλεκτρονικών εφαρμογών που συνιστούν σημαντική διευκόλυνση για τους φορολογουμένους. Θεσπίστηκε, για παράδειγμα, η διαδικασία του ηλεκτρονικού παραβόλου, το οποίο αντικαθιστά την έντυπη μορφή παραβόλου και των σχετικών αποδεικτικών είσπραξης. Καθιερώθηκε και εφαρμόστηκε ήδη για δεύτερη χρονιά η διαδικασία ηλεκτρονικής αποστολής ειδοποιητηρίων τελών κυκλοφορίας με κατάργηση του αυτοκόλλητου σήματος. Είναι έτοιμη και ενεργοποιείται από τον Ιανουάριο του 2014 η ηλεκτρονική υποβολή στοιχείων μισθωτηρίων με ταυτόχρονη κατάργηση της υποχρέωσης θεώρησής τους στις ΔΟΥ. Λειτουργεί το σύστημα ηλεκτρονικής υποβολής αίτησης ρύθμισης οφειλών, η διαδικασία της οποίας, στις περιπτώσεις χαμηλού ποσού οφειλής, ολοκληρώνεται ηλεκτρονικά. Καθιερώθηκε η καθολική ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων φόρου εισοδήματος. Ηδη το 97% των φορολογικών δηλώσεων υποβάλλεται ηλεκτρονικά, όταν το 2009 το ποσοστό ήταν μόλις 30%. Δημιουργείται το θεσμικό πλαίσιο της ηλεκτρονικής τιμολόγησης, προκειμένου να επιτευχθούν η αποτελεσματική φορολογική παρακολούθηση των στοιχείων και η περιστολή της φοροδιαφυγής. Ολοκληρώθηκε η εγκατάσταση του νέου TAXIS στις ΔΟΥ, επιταχύνθηκαν οι επιστροφές ΦΠΑ μέσω της εφαρμογής συστήματος risk management για την πραγματοποίησή τους χωρίς έλεγχο στην πλειονότητα των περιπτώσεων, ενώ ολοκληρώθηκε η εγκατάσταση του νέου ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος τελωνείων (ICISnet). Τέλος, σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, οι συναλλαγές των φορολογουμένων θα διενεργούνται σε πιστωτικά ιδρύματα ή στα ΕΛΤΑ, καταργώντας τα γκισέ στις εφορίες, με αποτέλεσμα να αποσυμφορηθεί το σύστημα και να δίνεται στους εφοριακούς η δυνατότητα να πραγματοποιούν περισσότερες διασταυρώσεις και ελέγχους.

«Αύξηση του ακατάσχετου ορίου μισθών και συντάξεων στα 1.500 ευρώ το μήνα»

Για το επόμενο διάστημα, τι άλλο σχεδιάζετε στο πλαίσιο της φορολογικής μεταρρύθμισης;

Δεχόμενοι την κριτική και αναγνωρίζοντας αφενός ότι πάντοτε οι μεταρρυθμίσεις χρειάζονται χρόνο και ενέργειες προσαρμογής και αφετέρου προσπαθώντας να ανταποκριθούμε στις ανησυχίες των πολιτών, θα συνεχίσουμε τις παρεμβάσεις όπου χρειάζεται ώστε να εκσυγχρονιστούν διαδικασίες και συστήματα, αλλά και να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που ανακύπτουν. Ολοκληρώνεται η επεξεργασία των αναγκαίων τροποποιήσεων στο θεσμικό πλαίσιο του συμψηφισμού, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά και μάλιστα όχι μόνο για το Δημόσιο, αλλά για όλους τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης. Επίσης, τροποποιείται το θεσμικό πλαίσιο των κατασχέσεων, έτσι ώστε να ενισχυθεί η προστασία από τις κατασχέσεις μισθών και συντάξεων έως 1.500 ευρώ και να αποκλειστούν κατασχέσεις για οφειλές έως 500 ευρώ, αναμορφώνονται οι ποινικές διατάξεις για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής έτσι ώστε να αντιμετωπίζεται η ουσιαστική φοροδιαφυγή, όπως επίσης εξετάζονται παρεμβάσεις στο λογιστικό δίκαιο με σκοπό την ενσωμάτωση οδηγιών της Ε.Ε. Ολοκληρώνουμε τη φορολογική μεταρρύθμιση σε όλα τα επίπεδα. Στρατηγικός στόχος μας παραμένει η φορολογική ελάφρυνση, αμέσως μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες, όπως προανέφερα.

«Υλοποιείται η πάταξη του λαθρεμπορίου καυσίμων»

Ένα καυτό ζήτημα που παραδοσιακά αναδεικνύεται τους χειμερινούς μήνες είναι το λαθρεμπόριο καυσίμων. Είναι σε θέση η κυβέρνηση να πατάξει το λαθρεμπόριο και να δώσει στα νοικοκυριά φθηνό πετρέλαιο;

Με σειρά πρωτοβουλιών καταφέραμε τους τελευταίους μήνες να ενισχυθεί το κανονιστικό πλαίσιο και να υλοποιηθούν ρυθμίσεις για την πάταξη του λαθρεμπορίου καυσίμων. Ειδικότερα, ως προς τα συστήματα εισροών-εκροών έχει ολοκληρωθεί η εγκατάσταση στα πρατήρια καυσίμων σε Αττική και Θεσσαλονίκη, έως το τέλος Φεβρουαρίου 2014 θα ολοκληρωθεί η εγκατάσταση στα πρατήρια που βρίσκονται σε Αχαΐα, Λάρισα, Μαγνησία, Ιωάννινα και Ηράκλειο, ενώ έως το τέλος Αυγούστου 2014 στην υπόλοιπη Ελλάδα. Παράλληλα, ολοκληρώθηκε από τη ΓΓΠΣ η υλοποίηση του συστήματος λήψης και επεξεργασίας των σημάτων των GPS, ενώ θα ακολουθήσει η εγκατάσταση των συστημάτων GPS στα βυτιοφόρα και τα πλωτά μέσα με χρόνο ολοκλήρωσης τους έξι μήνες. Ως προς την εμπορική σήμανση βυτιοφόρων και πλωτών μέσων έχει εκδοθεί η σχετική ΚΥΑ και έχει ξεκινήσει η εφαρμογή της, ενώ ως προς την ιχνηθέτηση έχει ξεκινήσει η αξιολόγηση των μοριακών ιχνηθετών, μέσω διεργαστηριακών δοκιμών στο Γενικό Χημείο του Κράτους.