Σαν σήμερα στον 20ο αιώνα στην Ελλάδα και τον Κόσμο – Video από το αρχείο της ΕΡΤ…
1340…. Ο βασιλιάς Εδουάρδος Γ’ της Αγγλίας αυτοανακηρύσσεται βασιλιάς της Γαλλίας.
1500…. Ο ισπανός εξερευνητής Βισέντε Γιανιές Πινσόν ανακαλύπτει τη Βραζιλία.
1531…. Ισχυρός σεισμός συγκλονίζει τη Λισαβόνα της Πορτογαλίας και αφήνει πίσω του 30.000 νεκρούς.
1564…. Ολοκληρώνεται η σύνοδος του Τριδέντου, που εγκαθιστά τη διάκριση μεταξύ Ρωμαιοκαθολικισμού και Προτεσταντισμού. Αναθεματίζονται, ως αιρετικοί, ο Μαρτίνος Λούθηρος και ο Καλβίνος και θεσπίζονται πλήθος κανόνων για τα Μυστήρια της Εκκλησίας.
1699…. Υπογράφεται στην Κροατία η Συνθήκη του Κάρλοβιτς, με την οποία τερματίζεται ο Αυστρο-οθωμανικός πόλεμος. Η συνθήκη θα σημάδεψει την αρχή της Οθωμανικής παρακμής και την ανάδειξη της Αυστρίας σε κυρίαρχη δύναμη της κεντρικής Ευρώπης.
1700…. Μεγάλος σεισμός, που υπολογίζεται στα 9 Ρίχτερ, σημειώνεται στα ανοικτά των Δυτικών ακτών του Καναδά, ο πιο ισχυρός στην ιστορία της χώρας. Προκαλεί τσουνάμι, που θάβει πολλά παράκτια χωριά ιθαγενών, ενώ προκαλεί θύματα και εκτεταμένες ζημιές στην Ιαπωνία.
1785…. Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος, από τους ιδρυτές – πατέρες του αμερικανικού έθνους, σε επιστολή προς την κόρη του εκφράζει την αντίθεσή του για την επιλογή του αετού ως συμβόλου των ΗΠΑ. Ο ίδιος προτιμούσε τη γαλοπούλα.
1788…. Αρχίζει η ευρωπαϊκή αποίκηση της Αυστραλίας με την άφιξη στόλου 11 πλοίων στο λιμάνι του Σίδνεϊ. Αυτός ο πρώτος στόλος με αρχηγό τον άγγλο Άρθουρ Φίλιπ, καπετάνιο στο Βασιλικό Ναυτικό, φέρνει 1500 ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων 750 κατάδικων, στη νέα αποικία. Ο Φίλιπ και οι άνδρες του αποβιβάζονται στην ανατολική πλευρά της Αυστραλίας και ιδρύουν το Σίδνεϊ, την πρώτη μόνιμη ευρωπαϊκή αποικία λευκών στην ήπειρο. Η ημέρα αυτή εορτάζεται ως “Η Ημέρα της Αυστραλίας”.
1808…. Λαμβάνει χώρα το πρώτο και μοναδικό στρατιωτικό πραξικόπημα στην ιστορία της Αυστραλίας (Rum Rebellion).
1821…. Αρχίζει η διάσκεψη της Βοστίτσας (Αίγιο). Στο σπίτι του Αντρέα Λόντου, ο Παπαφλέσσας παρουσιάζει στους προύχοντες πληρεξούσια γράμματα του Αλέξανδρου Υψηλάντη και τους διαβάζει διαταγή να ετοιμάσουν 25.000 άνδρες. Ανακοινώνει στους προκρίτους ότι η επανάσταση εναντίον των Οθωμανών έχει οριστεί για τις 25 Μαρτίου.
1825…. Υπογράφεται στο Λονδίνο από τους εκπροσώπους της ελληνικής κυβέρνησης Ιωάννη Ορλάνδο και Ανδρέα Λουριώτη και τον Οίκο Ρικάρδο, το δεύτερο δάνειο της Ανεξαρτησίας. Το ονομαστικό κεφάλαιο του δανείου είναι 2.000.000 λίρες, από τις οποίες το καθαρό ποσό περιορίζεται στις 816.000 λίρες.
1828…. Ο Ιωάννης Καποδίστριας ορκίζεται στο Μητροπολιτικό Ναό της Αίγινας, προσωρινή έδρα της κυβέρνησής του, ως ο πρώτος Κυβερνήτης του Ελεύθερου Ελληνικού Κράτους.
1837…. Το Μίσιγκαν γίνεται η 26η Πολιτεία των ΗΠΑ.
1838…. Το Τενεσί επικυρώνει τον πρώτο νόμο για την ποτοαπαγόρευση στην ιστορία των ΗΠΑ.
1841…. Το Ηνωμένο Βασίλειο καταλαμβάνει το Χονγκ Κονγκ.
1861…. Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος: Η Λουιζιάνα αποχωρεί από τις Η.Π.Α.
1870…. Η Βιρτζίνια γίνεται και πάλι πολιτεία των Η.Π.Α.
1871…. Ιδρύεται στο Λονδίνο το Rugby Football Union. Σκοπός της δημιουργίας του είναι η διαφοροποίηση του ράγκμπι από το ποδόσφαιρο.
1905…. Ανακαλύπτεται το μεγαλύτερο διαμάντι του κόσμου 3.106 καρατίων, γνωστό ως Κούλιναν, στο ορυχείο Πρεμιέρ, στην Πραιτόρια της Δυτικής Αφρικής.
1932…. Η αγροτική εξέγερση, λόγω της φτώχειας, που μαστίζει τον αγροτικό πληθυσμό, παίρνει πανελλήνιες διαστάσεις.
1936…. Το ΚΚΕ μπαίνει για πρώτη φορά στη Βουλή με το σχήμα του “Παλλαϊκού Μετώπου” και επικεφαλής το Νικόλαο Πλουμπίδη. Λαμβάνει 15 έδρες και 73.411 ψήφους. Οι Φιλελεύθεροι καταλαμβάνουν 126 έδρες και το Λαϊκό κόμμα 72.
1939…. Οι δυνάμεις του στρατηγού Φράνκο καταλαμβάνουν τη Βαρκελώνη, κατά τη διάρκεια του ισπανικού εμφύλιου πολέμου.
1941…. Αρχίζει η μάχη της Τρεμπεσίνας. Ο ελληνικός στρατός κυριεύει τις ανατολικές πλαγιές του όρους.
1942…. Η αμερικανική εκστρατευτική δύναμη στην Ευρώπη, αποτελούμενη από χιλιάδες στρατιώτες, αποβιβάζεται στη Βόρεια Ιρλανδία, για πρώτη φορά μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
1950…. Ιδρύεται η Δημοκρατία της Ινδίας, με την υπερψήφιση του νέου συντάγματός της, ύστερα από μια μεταβατική περίοδο που διαδέχτηκε την ανεξαρτησία της χώρας από τους Βρετανούς το 1947. Εκτοτε η ημερομηνία καθιερώνεται ως Ημέρα της Δημοκρατίας στην Ινδία.
1952…. “Μαύρο Σάββατο” στο Κάιρο. Οι μαζικές διαδηλώσεις των αιγυπτίων επεκτείνονται στο Κάιρο, με εκτεταμένους εμπρησμούς εκατοντάδων κτιρίων, βρετανικών κυρίως συμφερόντων. Με σύνθημα «η Αίγυπτος στους Αιγυπτίους» οι επαναστάτες καίνε ξένες τράπεζες, γραφεία εταιρειών, ξενοδοχεία, κινηματογράφους και κέντρα διασκέδασης.
1956…. Τελετή έναρξης των 7ων Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων στην Κορτίνα Ντ’ Αμπέτσο της Ιταλίας.
1957…. Η ηθοποιός Λιζ Τέιλορ παίρνει το δεύτερο διαζύγιό της, αυτή την φορά από τον συνάδελφό της, Μάικλ Γουάιλντινγκ.
1980…. Το Ισραήλ και η Αίγυπτος συνάπτουν διπλωματικές σχέσεις.
1992…. Ο πρόεδρος, Μπόρις Γέλτσιν, ανακοινώνει ότι η Ρωσία παύει να στοχεύει με τα πυρηνικά της όπλα πόλεις των ΗΠΑ.
…. Την ίδια μέρα, η ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου, “Το Μετέωρο Βήμα του Πελαργού”, παίρνει το πρώτο Κρατικό Βραβείο Κινηματογράφου.
1993…. Ο Βάτσλαβ Χάβελ εκλέγεται πρώτος πρόεδρος της νέας Τσεχικής Δημοκρατίας.
1995…. Ο υπουργός Εξωτερικών, Κάρολος Παπούλιας, ματαιώνει την επίσκεψή του στο Άουσβιτς, ύστερα απο την επιμονή της Πολωνίας να αναρτηθεί η σκοπιανή σημαία με τον Ήλιο της Βεργίνας, κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων για τα 50 χρόνια από την απελευθέρωση των κρατουμένων του ναζιστικού στρατοπέδου.
1998…. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον, αρνείται σε απευθείας τηλεοπτική συνέντευξη από το Λευκό Οίκο, ότι είχε οποιαδήποτε σεξουαλική σχέση με τη μαθητευόμενη υπάλληλο, Μόνικα Λεβίνσκι.
2001…. Ισχυρός σεισμός μεγέθους 7,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ ισοπεδώνει το μεγαλύτερο μέρος του ινδικού κρατίδιου Γκουχαράτ, σκοτώνοντας περί τις 20.000 άτομα.
2005…. Η Κοντολίζα Ράις γίνεται η πρώτη έγχρωμη, που αναλαμβάνει το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ.
2007…. Νέος πρόεδρος της UEFA εκλέγεται ο παλαίμαχος γάλλος ποδοσφαιριστής, Μισέλ Πλατινί.
Σαν σήμερα το 1911 γεννήθηκε ο γερμανός συνθέτης, Νόρμπερτ Σούλτζε (“Λιλί Μαρλέν”), το 1918 ο κομμουνιστής πρόεδρος της Ρουμανίας, Νικολάε Τσαουσέσκου, που εκτελέστηκε από τους επαναστάτες, μαζί με τη σύζυγό του Έλενα, το 1921 ο ιάπωνας επιχειρηματίας, Ακίο Μορίτα, συνιδρυτής της εταιρίας ηλεκτρονικών SONY, το 1925 ο βραβευμένος με Όσκαρ, αμερικανός ηθοποιός, Πολ Νιούμαν, το 1928 ο γάλλος σκηνοθέτης του κινηματογράφου, Ροζέ Βαντίμ Πλεμιάνικοφ (“Και ο Θεός έπλασε τη γυναίκα”) και το 1963 ο πορτογάλος προπονητής ποδοσφαίρου, Ζοζέ Μουρίνιο.
Την ίδια μέρα το 1895 πέθανε ο ρομαντικός ποιητής του 19ου αιώνα, Αχιλλέας Παράσχος (πραγματικό όνομα Νασάκης ή Νασίκογλου), κορυφαίος εκπρόσωπος της Α’ Αθηναϊκής Σχολής, το 1977 ο κινηματογραφικός παραγωγός και ιδρυτής της Finos Film, Φιλοποίμην Φίνος και το 1980 ο λογοτέχνης, Στρατής Τσίρκας (πραγματικό όνομα Γιάννης Χατζηαντρέας).
Σαν σήμερα στον 20ο αιώνα στην Ελλάδα κι όλο τον κόσμο, σε ένα μοναδικό βίντεο από το αρχείο της ΕΡΤ:
