Κλιμακωτές θα είναι οι μειώσεις στο εφάπαξ από 1.1.2014 – Μείωση των εργοδοτικών βαρών κατά 3,9 μονάδες – Το μέτρο ξεκινά από ΔΕΗ – ΟΤΕ – τράπεζες
Ενιαίες εισφορές για το σύνολο των ασφαλισμένων – ανά Ταμείο – είτε απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα είτε σε ΔΕΚΟ, τράπεζα ή σε επιχειρήσεις του δημοσίου τομέα. Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών του ΙΚΑ (μη μισθολογικό κόστος) κατά 3,9%, σταδιακά από σήμερα ως και το 2016. Κλιμακωτές μειώσεις του εφάπαξ από 1.1.2014, ώστε να αποφευχθούν οι δραματικές περικοπές του βοηθήματος σε όσους συνταξιοδοτηθούν τα αμέσως επόμενα χρόνια.
Τα τρία αυτά μέτρα που αποτελούν δεσμεύσεις της χώρας απέναντι στους δανειστές επεξεργάζεται το υπουργείο Εργασίας και αναμένεται να θέσει σε εφαρμογή ως το τέλος του έτους. Τα θέματα αυτά συζητήθηκαν κατά την προχθεσινή συνάντηση του υπουργού Εργασίας κ. Γ. Βρούτση με αντιπροσωπεία του τομέα Απασχόλησης και Κοινωνικής Ασφάλισης του ΠαΣοΚ αποτελούμενη από τους κκ. Γ. Κουτρουμάνη, Χ. Πρωτόπαπα και Γ. Κουτσούκο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο ετοιμάζει τα εξής:
1. Ενιαίες εισφορές που θα αφορούν το σύνολο των ασφαλισμένων. Δηλαδή θα καταργηθούν οι ειδικές διατάξεις που διατηρούνταν μετά την ένταξη – παραδείγματος χάριν – των ειδικών Ταμείων (ΔΕΗ, ΟΤΕ, τράπεζες) στο ΙΚΑ και οι οποίες προέβλεπαν διαφορετικές εισφορές και διαφορετικές παροχές. Οι ενιαίες εισφορές θα ισχύουν για όλους τους ασφαλισμένους ανά ταμείο κύριας ασφάλισης. Οι προσαρμογές-μειώσεις εισφορών με το νέο καθεστώς ενδέχεται να γίνουν σταδιακά. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η καθιέρωση ενιαίων εισφορών αφορά τους ασφαλισμένους προ της 1ης Ιανουαρίου 1993, καθώς για τους ασφαλισμένους μετά την ημερομηνία αυτή ισχύουν ήδη οι ενιαίες εισφορές.
2. Μείωση μη μισθολογικού κόστους – εισφορών. Σταδιακή μείωση των ήδη ισχυουσών εισφορών του ΙΚΑ κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες επεξεργάζεται το υπουργείο Εργασίας. Η μείωση θα ολοκληρωθεί σε βάθος χρόνου τριών ετών (2014, 2015 και 2016). Το ποσοστό αυτό (3,9%) είναι πέραν της μείωσης του 1,1% που ήδη ισχύει μετά την κατάργηση της εργοδοτικής εισφοράς υπέρ του ΟΕΚ και της Εργατικής Εστίας. Σύμφωνα με παλαιότερες δηλώσεις του υπουργού Εργασίας, η νέα μείωση θα προέλθει από την επανεξέταση και αναμόρφωση των εισφορών υπέρ ΟΑΕΔ, που αφορούν «αδρανείς δραστηριότητες ή παροχές που μπορούν να συρρικνωθούν». Πάντως πηγές του υπουργείου Εργασίας σημειώνουν ότι η μείωση των εισφορών αυτών θα προκαλέσει απώλειες εσόδων ύψους 1 δισ. ευρώ ετησίως για τα ασφαλιστικά ταμεία και ως εκ τούτου θα πρέπει να αναζητηθούν τρόποι αναπλήρωσης των πόρων αυτών προτού εφαρμοστεί το μέτρο.
3. Εφάπαξ βοήθημα. Μεικτό σύστημα υπολογισμού του εφάπαξ βοηθήματος από το 2014 και μετά επεξεργάζεται το υπουργείο Εργασίας κατόπιν σχετικής πρότασης των εκπροσώπων του ΠαΣοΚ. Η πρόταση προβλέπει τα έτη ασφάλισης που ο συνταξιούχος διήνυσε ως τις 31.12.2013 να υπολογίζονται με το ισχύον σύστημα και το διάστημα μετά την 1.1.2014 με το νέο σύστημα υπολογισμού. Με τον τρόπο αυτόν οι μειώσεις στο εφάπαξ που προβλέπονται στο μνημόνιο θα εφαρμοστούν σταδιακά και θα αποφευχθούν αδικίες και κοινωνικές εντάσεις.
Ενιαίες παροχές για όλους από όλα τα Ταμεία
Ξεκινούν σταδιακές προσαρμογές του Ασφαλιστικού, αρχής γενομένης από τα νομοθετημένα μέτρα
Αλλαγές «βήμα προς βήμα» στο Ασφαλιστικό προκρίνει η κυβέρνηση και πρόκειται να εφαρμόσει το υπουργείο Εργασίας φοβούμενη τις κοινωνικές αντιδράσεις λόγω των συνεχών ανατροπών που επιβάλλονται στο ασφαλιστικό σύστημα από το 2010 και εντεύθεν.
Η κυβέρνηση, μετά το δημοσίευμα του «Βήματος της Κυριακής» ( 8.9.2013) που αναφερόταν στην πρόθεσή της για νέες ανατροπές στο Ασφαλιστικό, προκρίνει τις σταδιακές προσαρμογές του συστήματος, ξεκινώντας από τα νομοθετημένα μέτρα που δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί και απομένει η υλοποίησή τους. Μεταξύ αυτών είναι και οι ανατροπές στις επικουρικές συντάξεις και στα εφάπαξ βοηθήματα.
Ωστόσο η κατάρρευση των οικονομικών στοιχείων των ασφαλιστικών ταμείων αλλά και οι πιέσεις της τρόικας για έλεγχο των δραματικών ελλειμμάτων του συστήματος αναμένεται να επισπεύσουν τις ευρύτερες αλλαγές στο Ασφαλιστικό.
Πάντως ο υπουργός Εργασίας κ. Γ. Βρούτσης έχει ταχθεί υπέρ της «εκ θεμελίων αλλαγής του Ασφαλιστικού» και έχει ήδη ανακοινώσει τη σύσταση «επιτροπής εμπειρογνωμόνων» η οποία θα προετοιμάσει τις αλλαγές.
Ανατροπές στις παροχές των Ταμείων αναμένουν και οι εργαζόμενοι, οι οποίοι διαπιστώνουν δραματικές αλλαγές στα οικονομικά των ασφαλιστικών οργανισμών. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσαν στη δημοσιότητα, τα έσοδα υποχωρούν, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές αυξάνονται κατακόρυφα και τα ελλείμματα, ιδιαίτερα των επικουρικών ταμείων, διογκώνονται ανεξέλεγκτα.
Ιδιαίτερα στο μεγαλύτερο Ταμείο της χώρας, το ΙΚΑ, η κατάσταση είναι τραγική καθώς καταγράφονται αύξηση των οφειλών προς το Ταμείο κατά 65% την περίοδο 2010-2013 και μείωση των εσόδων κατά 30%-35%.
Ως εκ τούτου οι εργαζόμενοι εκτιμούν ότι σύντομα θα υπάρξουν νέες μειώσεις κατά 10% στις κύριες συντάξεις, κατά 30% στις επικουρικές και σταδιακή κατάργηση του εφάπαξ βοηθήματος.
Το οικονομικό αδιέξοδο των Ταμείων γίνεται κατανοητό αν ληφθεί υπόψη η εκτίμηση του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ σύμφωνα με την οποία οι απώλειες εσόδων για το ασφαλιστικό σύστημα το 2014 θα φθάσουν τα 8 δισ. ευρώ μόνο από την εκρηκτική αύξηση της ανεργίας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου το 2012, η αύξηση της ανεργίας και η μείωση των μισθών στέρησαν από την κοινωνική ασφάλιση πόρους της τάξεως των 10,5 δισ. ευρώ, ενώ η εισφοροδιαφυγή από την αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία, καθώς και από τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης, στέρησε 8,5 δισ. ευρώ.
Το έλλειμμα στο τέλος του έτους αναμένεται να φθάσει μόνο για το 2013 τα 2,5 δισ. ευρώ έναντι 2,3 δισ. ευρώ που είχε προϋπολογισθεί. Οι απώλειες εσόδων για τα Ταμεία μόνο από την αυξημένη ανεργία αναμένεται να αγγίξουν τα 7,5 δισ. ευρώ έναντι 6,5 δισ. ευρώ το 2012, ενώ στα περισσότερα Ταμεία οι εισφορές που καταβάλλονται δεν επαρκούν για την κάλυψη του κόστους των παροχών.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι αλλαγές που ετοιμάζονται θα έχουν «στόχο την καθιέρωση ενιαίων εισφορών και παροχών για όλους τους ασφαλισμένους». Θεωρείται βέβαιο δε ότι η «ενιαιοποίηση» όλων αυτών θα γίνει επί τα χείρω, δηλαδή με την εξομοίωση των υψηλότερων παροχών με τις χαμηλότερες.
Σε πρώτη φάση οι αλλαγές αφορούν τα επικουρικά ταμεία κυρίως των τραπεζών, τα οποία δεν μπορούν πλέον να ανταποκριθούν στο ύψος των συντάξεων που παρείχαν σε συνθήκες άνθησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Σε κατάργηση οδηγείται και το επικουρικό των ναυτικών, ενώ μέτρα αναμένεται να λάβουν και τα Ταμεία που είναι ΝΠΙΔ για να βελτιώσουν τον χρόνο βιωσιμότητάς τους. Ανάλογες αλλαγές ετοιμάζονται και στον τομέα της Υγείας με την ένταξη όλων στον ΕΟΠΥΥ.
Από το 2015 τίθεται σε εφαρμογή ο νόμος Λοβέρδου – Κουτρουμάνη σε ό,τι αφορά την καθιέρωση της βασικής και της αναλογικής σύνταξης. Η βασική σύνταξη επιδοτείται από τον προϋπολογισμό, ενώ η αναλογική θα είναι το αποτέλεσμα των εισφορών του ασφαλισμένου σε ολόκληρο τον εργασιακό βίο του. Οι συντελεστές υπολογισμού ρίχνουν τις συντάξεις στο 60%, ενώ από το 2020 οι συντάξεις μειώνονται στο 48% του βασικού μισθού..
Σε όλα τα επικουρικά ταμεία δημιουργούνται «ατομικοί λογαριασμοί» ώστε οι συντάξεις να αντιστοιχούν απολύτως στις εισφορές που έχει καταβάλει ο ασφαλισμένος κατά τη διάρκεια του εργασιακού του βίου.
Ο νέος τρόπος υπολογισμού για το εφάπαξ βοήθημα θα εφαρμοστεί ένα έτος νωρίτερα, από τον Ιανουάριο του 2014 και όχι από το 2015. Σύμφωνα με τον νέο υπολογισμό, το εφάπαξ από Δημόσιο, ΔΕΚΟ και τράπεζες μετατρέπεται σε έντοκη επιστροφή εισφορών, ενώ στις παραμέτρους που θα λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό του αναμένεται να περιλαμβάνεται και η αξία των αποθεματικών των Ταμείων στις 31.12.2012.
