Νομίζετε ότι είστε καλά με πέντε ή έξι ώρες ύπνου; Μάλλον είστε ένας από τους εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους που άθελά τους παραπλανούν τον εαυτό τους.

Μελέτες δείχνουν ότι οι περισσότεροι ενήλικοι χρειάζονται επτά ή οκτώ ώρες ύπνο κάθε βράδυ για να λειτουργούν καλά. Ο συνεχώς ανεπαρκής ύπνος μπορεί να υπονομεύσει την υγεία και μάλιστα να μειώσει τη διάρκεια της ζωής.

Από τη νηπιακή ηλικία έως τα βαθιά γηρατειά ο ανεπαρκής ύπνος μπορεί να επηρεάσει βαθιά τη μνήμη, τη μάθηση, τη δημιουργικότητα, την παραγωγικότητα και τη συναισθηματική σταθερότητα καθώς και την σωματική υγεία.

Σύμφωνα με ειδικούς στον ύπνο από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Πίτσμπουργκ και το Ιδρυμα Ψυχιατρικής Western, πολλά συστήματα του ανθρώπινου σώματος υποφέρουν από τον ανεπαρκή ύπνο.

Η καρδιά, οι πνεύμονες, οι νεφροί, η όρεξη, ο μεταβολισμός και ο έλεγχος του σωματικού βάρους, η λειτουργία του ανοσοποιητικού και η αντοχή στις λοιμώξεις, η ευαισθησία στον πόνο, η ψυχική διάθεση, οι χρόνοι αντίδρασης και η εγκεφαλική λειτουργία είναι μερικά από αυτά που επηρεάζονται.

Επιπλέον, ο ανεπαρκής ύπνος αποτελεί παράγοντα κινδύνου για κατάθλιψη και χρήση ουσιών, ιδίως μεταξύ πασχόντων από διαταραχή μετατραυματικού στρες, κατά την δρα Αν Τζερμέιν, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ.

Στην πραγματικότητα «ο ύπνος επηρεάζει σχεδόν όλους τους ιστούς του σώματός μας», λέει ο δρ Μάικλ Τζ. Τουίρι, ειδικός σε θέματα ύπνου από τα Εθνικά Ιδρύματα Υγείας (ΝΙΗ) των ΗΠΑ.

Οι μελέτες που έχουν συσχετίσει τον λιγοστό ύπνο με την αύξηση του σωματικού βάρους είναι αρκετές. Οσοι κοιμούνται λίγο όχι μόνο έχουν περισσότερες ευκαιρίες για φαγητό, ποτό και τσιμπολόγημα, αλλά διαθέτουν και χαμηλότερα επίπεδα λεπτίνης και υψηλότερα γκρελίνης.

Η λεπτίνη είναι η ορμόνη που δίνει μήνυμα στον εγκέφαλο ότι έχουμε φάει αρκετά και πρέπει να σταματήσουμε, ενώ η γκρελίνη είναι η ορμόνη που ανοίγει την όρεξη. Επιπλέον, ο μεταβολισμός επιβραδύνεται όταν διαταράσσεται το βιολογικό μας ρολόι από την έλλειψη ύπνου – και αυτή η επιβράδυνση μπορεί να μας προσθέτει 5 κιλά τον χρόνο.

Αρνητικά επηρεάζεται από τον ανεπαρκή ύπνο και η ικανότητα του οργανισμού να επεξεργάζεται τη γλυκόζη, με απώτερη συνέπεια την εκδήλωση τύπου 2 διαβήτη. Σε μια μελέτη, εθελοντές που κοιμόντουσαν μόνο 4 ώρες το βράδυ επί τρία συνεχόμενα βράδια απέκτησαν επίπεδα ινσουλίνης και σακχάρου εφάμιλλα με εκείνα των πασχόντων από προδιαβήτη.

Οσοι εξάλλου κοιμούνται λιγότερο από έξι ώρες κάθε βράδυ διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου και εγκεφαλικού, ενώ στους πάσχοντες από υπέρταση έστω και μία βραδιά ανεπαρκούς ύπνου μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνη αύξηση της αρτηριακής πίεσης.

Η έλλειψη ύπνου συσχετίζεται επίσης με τη δημιουργία αποτιτανώσεων στις στεφανιαίες αρτηρίες και αυξημένα επίπεδα φλεγμονωδών ουσιών στο αίμα – δύο συνέπειες που σχετίζονται με την καρδιοπάθεια.

Ο κίνδυνος καρκίνου επίσης μπορεί να είναι αυξημένος σε όσους δεν κοιμούνται αρκετά. Ιαπωνική μελέτη με σχεδόν 24.000 γυναίκες, ηλικίας 40-79 ετών, έδειξε πως όσες κοιμόντουσαν λιγότερο από 6 ώρες κάθε βράδυ είχαν αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού – ένα εύρημα που είχε και μελέτη του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ.

Αντίστοιχα, μελέτη του Πανεπιστημίου Case Western Reserve στο Κλίβλαντ σε 1.240 εθελοντές βρήκε συσχέτιση του ανεπαρκούς ύπνου με την ανάπτυξη δυνητικά καρκινικών πολυπόδων στο έντερο σε όσους κοιμούνταν λιγότερο από έξι ώρες κάθε βράδυ.

Και μετά, είναι η εξασθένηση του ανοσοποιητικού. Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Carnegie Mellon ανακάλυψαν πως όσοι κοιμούνται λιγότερο από επτά ώρες κάθε βράδυ είναι πιο ευάλωτοι στις ιώσεις απ’ ό,τι όσοι κοιμούνται οκτώ ή περισσότερες.

Τα παιδιά

Τα παιδιά από την πλευρά τους μπορεί να παρουσιάσουν ορμονικές διαταραχές από τον ανεπαρκή ύπνο. Η αυξητική ορμόνη, λ.χ., παράγεται στη διάρκεια του βαθέος ύπνου και είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και για τη διέγερση της μυϊκής μάζας και την επιδιόρθωση των ιστών και των κυττάρων σε παιδιά και ενηλίκους.

Πριν από λίγες ημέρες, εξάλλου, ο δρ Βάτσαλ Τζ. Θάκαρ, ένας ψυχίατρος που συνεργάζεται με το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, δημοσίευσε στοιχεία που συσχετίζουν τον ανεπαρκή ύπνο με το σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας στα παιδιά. Σε μια μελέτη, 28% των παιδιών με έλλειψη ύπνου παρουσίαζαν τα συμπτώματα του συνδρόμου, δίχως όμως να πάσχουν από αυτό.
Μερικές από τις πιο ύπουλες συνέπειες της έλλειψης ύπνου, όμως, παρατηρούνται στις νοητικές λειτουργίες, όπως η μάθηση, η μνήμη, η κρίση και η επίλυση προβλημάτων. Οσοι δεν κοιμούνται αρκετά παρουσιάζουν δυσκολίες στη μάθηση και στο να θυμηθούν νέες πληροφορίες, ενώ η σκέψη τους γίνεται πιο αργή, δυσκολεύονται να εστιάσουν κάπου την προσοχή τους και είναι ευκολότερο να πάρουν λάθος αποφάσεις.

Στο επόμενο τσεκάπ σας, λοιπόν, πείτε στον γιατρό σας πόσες ώρες και πόσο καλά κοιμάστε. Ας είμαστε ειλικρινείς: η διάρκεια και η ποιότητα του ύπνου μπορεί να είναι εξίσου σημαντικά για την υγεία με την αρτηριακή πίεση και τη χοληστερόλη.

ΤΑ ΝΕΑ