Σεμινάρια – και όχι τιμωρία – με το πρωτοποριακό πρόγραμμα «Ερμής» του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς»
Ευάλωτα είναι τα παιδιά και οι νέοι σε περισσότερους κινδύνους που έχουν να κάνουν με την ασφάλεια και την προστασία τους, όπως η κακοποίηση, η παραμέληση ή η εγκατάλειψη, ειδικά στη συγκυρία αυτή. Υπάρχει όμως μια θλιβερή πρωτιά για την οποία δεν ευθύνεται η κρίση. Η χώρα μας ήταν και παραμένει, όπως δείχνουν τα στοιχεία, πρώτη στα τροχαία ατυχήματα στην Ευρώπη, τα οποία και αποτελούν – δυστυχώς – την κύρια αιτία θανάτου για τους νέους. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, ο δείκτης θνησιμότητας ανά 100.000 κατοίκους από ατυχήματα σε μεταφορές/μετακινήσεις για νέους 15-19 ετών ήταν στο 17,8 το 2010, ενώ ο μέσος όρος των χωρών-μελών της ΕΕ ήταν μόλις 9,2. Ακόμη και σε μικρότερες ηλικίες, έως 15 ετών, οι θάνατοι ελληνόπουλων που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία αναλογούν στο 5,6% του συνόλου, ενώ στις χώρες της ευρωζώνης στο 2,8%. Στοιχεία τα οποία δείχνουν παγίωση μιας λανθασμένης οδηγικής νοοτροπίας στο σύνολο του πληθυσμού, η οποία οφείλεται στην έλλειψη οδηγικής παιδείας.
Η ανατροπή αυτής της θλιβερής πραγματικότητας δεν είναι ζητούμενο, όπως φαίνεται, μόνο της κοινωνίας, αλλά και των δικαστικών αρχών που χειρίζονται θέματα ανήλικων παραβατών του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ). Σύμφωνα με στοιχεία της Υπηρεσίας Επιμελητών Ανηλίκων Αθήνας, από τις 5.411 περιπτώσεις παραβατών ανηλίκων το 2010, οι 3.259 εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία. Ετσι, έπειτα από πρότασή τους, το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς» σχεδίασε και υλοποιεί ένα πρωτοποριακό για τα ελληνικά δεδομένα πρόγραμμα κυκλοφοριακής αγωγής.
Στόχος του προγράμματος «Ερμής» είναι μέσα από τη θεωρητική κατάρτιση αλλά και τη βιωματική εκπαίδευση στο πλαίσιο ενός δημιουργικού σεμιναρίου να εκπαιδεύσει και να ευαισθητοποιήσει τους νέους χρήστες του δρόμου για την αποφυγή τροχαίων ατυχημάτων. «Οι ανήλικοι έρχονται κοντά μας με δικαστικές αποφάσεις ως αναμορφωτικό μέτρο. Δεν είμαστε εδώ για να τους τιμωρήσουμε, αλλά για να τους μυήσουμε στη σωστή οδική συμπεριφορά. Ας μην ξεχνάμε ότι για κάποιους από αυτούς το ατύχημα είναι ένα γεγονός που θα κουβαλάνε σε όλη τους τη ζωή» λέει στο «Helios Plus» η κυρία Βασιλική Δανέλλη-Μυλωνά, πρόεδρος του ινστιτούτου.
Προσομοιωτές, εργαστήρια και workshops με θύματα τροχαίων
Στον έναν χρόνο υλοποίησης του προγράμματος έχουν πραγματοποιηθεί επτά μονοήμερα σεμινάρια, τα οποία παρακολούθησαν περίπου 200 νέοι 15-25 ετών (υπήρχαν και περιπτώσεις κατά τις οποίες η δικαστική απόφαση εκδόθηκε μετά την ενηλικίωση των παραβατών του ΚΟΚ). «Το ενθαρρυντικό είναι ότι όλα τα παιδιά αξιολογούν θετικά το πρόγραμμα και πολλά από αυτά έρχονται ξανά μαζί με φίλους τους ή προτείνουν στους γονείς τους να το παρακολουθήσουν» επισημαίνει η κυρία Μυλωνά. Η δομή του σεμιναρίου είναι τέτοια ώστε να κερδίσει και τους πλέον προκατειλημμένους νέους, ακόμη κι αν έχουν φθάσει εκεί μόνο και μόνο επειδή τους έστειλε το δικαστήριο.
Στην αρχή γίνεται μια σύντομη θεωρητική προσέγγιση από την ίδια την πρόεδρο του ινστιτούτου και κάποιον ειδικό στο θέμα της οδικής ασφάλειας, οι οποίοι αναλαμβάνουν να παρουσιάσουν την κατάσταση σχετικά με τα τροχαία ατυχήματα και τα θύματά τους στην Ελλάδα και στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια. Στη συνέχεια ακολουθεί το δημιουργικό μέρος του προγράμματος. Αυτό περιλαμβάνει προσομοιωτές πρόσκρουσης σε κατάσταση μέθης, προσομοιωτές ανατροπής οχήματος, βιωματικό σεμινάριο ασφαλούς οδήγησης μοτοσικλέτας, αλλά και εργαστήρια αυτογνωσίας με ειδικούς ψυχολόγους. Οι νέοι έχουν επίσης την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή και με την ανθρώπινη διάσταση του προβλήματος, συναντώντας θύματα τροχαίων ατυχημάτων που μοιράζονται τη δυσάρεστη αυτή εμπειρία, αλλά και τις δυσκολίες που έφερε στη ζωή των ίδιων και των οικογενειών τους.
Η εφηβεία και ο ρόλος της οικογένειας
«Η παραβατική συμπεριφορά των ανηλίκων οφείλεται συνήθως σε παραμέληση από την ίδια την οικογένεια, σε γονείς που δεν ασχολούνται ή δεν αποτελούν πρότυπα σωστής οδηγικής συμπεριφοράς για τα παιδιά τους» σχολιάζει η κυρία Μυλωνά, συμπληρώνοντας ότι συχνά τα ίδια παιδιά είναι επιθετικά. Δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε φυσικά και την περίοδο της εφηβείας, οπότε οι νέοι αναζητούν δυνατές συγκινήσεις υιοθετώντας ριψοκίνδυνες συμπεριφορές, όπως το να πάρουν το αυτοκίνητο εν αγνοία των γονέων τους.
Ακόμη και αυτό αποτελεί φυσικά θέμα εκπαίδευσης μέσα στην οικογένεια, αλλά και στο σχολείο. Το Ινστιτούτο «Πάνος Μυλωνάς» υλοποιεί προγράμματα κυκλοφοριακής αγωγής σε συνεργασία με σχολεία και Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης τα οποία έχουν παρακολουθήσει ως σήμερα 55.000 παιδιά σε όλη την Ελλάδα. Η ζήτηση για το πρόγραμμα «Ερμής» είναι μεγάλη από δήμους όλης της χώρας, όμως η οικονομική κατάσταση δυσχεραίνει τη μεταφορά του απαραίτητου εξοπλισμού. Για την ώρα το σεμινάριο φθάνει για πρώτη φορά στον Δήμο Πειραιά το Σάββατο 1η Ιουνίου 2013 σε συνεργασία με το Δικαστήριο Ανηλίκων και την Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων Πειραιά.
