Έπειτα από 91 χρόνια μετά από την επανάσταση του ΄21 και ύστερα από σκληρούς αγώνες τα Γρεβενά κατάφεραν ν’ απελευθερωθούν. Μέρα χαράς και ελπίδας για το αύριο.Η πολυπόθητη ένωση με την Ελλάδα άργησε περίπου έναν αιώνα, όλα όμως έδειχναν ότι τα Γρεβενά είχαν ένα κομβικό ρόλο για την εξέλιξη της ιστορικής μας διαδρομής σε συνάρτηση με τα γεγονότα της εθνικής μας ανεξαρτησίας. Είχαν προηγηθεί πολλές εξεγέρσεις από οπλαρχηγούς που γέννησε αυτός ο τόπος, όπως του Γιαννούλα και Θεόδωρου Ζιάκα, του Παπαγιώργη ή Ντελή παπά και μετέπειτα τους Καπετάν Λούκα Κόκκινο, Διαμαντή Μάνο (Κόκκινος ή Ντίμπρας), Γεώργιο Τσιουκαντάνα, Ζήση Βέρρο κ.ά. και φυσικά όσοι βρέθηκαν από παντού δίπλα μας για τη λευτεριά μας (Παύλος Μελάς, άτακτα ένοπλα σώματα Κρητικών εθελοντών, με αρχηγούς τους Μανώλη Νικολούδη και Ιωάννη Μαυρογένη κά.). Άνθρωποι πληγωμένοι αλλά χαρούμενοι, που έγραψαν με χρυσά γράμματα τα ονόματά τους στο πάνθεο των τοπικών και εθνικών ηρώων μας.Εξίσου σημαντικός και ο ρόλος του Χριστιανισμού και της Ορθοδοξίας, από αιώνες πριν, όπου λειτούργησε σύμφωνα με τα τεκταινόμενα ιστορικά γεγονότα ως συστατικό στοιχείο της τοπικής και εθνικής ταυτότητάς μας. Για παράδειγμα μέσα από βυζαντινά χειρόγραφα κατά τον 10ο αιώνα, ο Επίσκοπος Γρεβενών τοποθετείται 6ος στη σειρά ή τάξη, σε σύνολο 16 Επισκόπων της Αρχιεπισκοπής Αχριδών, δείγμα της υπεροχής κοινωνικής, πολιτικής και πληθυσμιακής. Το 13ο αιώνα ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιωάννης Απόπαυκος, σε τμήμα της αλληλογραφίας του περιγράφει ως εξής την πόλη: «Γρεβενά, πόλις αξιόλογος, έχουσα κλήρον ευπαίδευτον και πάν ό,τι ηδύνατο να θέλγει την ψυχήν». Επίσης η ″προεργασία″ όλων των μετέπειτα εξελίξεων που μας συνοδεύουν έως και σήμερα ίσως και της μελλοντικής εδαφικής υπόστασης των Γρεβενών, γίνεται από τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό με το πέρασμά του. Μέσα από ένα τέτοιο δυνατό υπόβαθρο ο Εθνοϊερομάρτυρας Αιμιλιανός Μητροπολίτης Γρεβενών, ένα χρόνο πριν την απελευθέρωση (30 Σεπτεμβρίου 1911), αφήνει το σώμα του και την ψυχή του εδώ, μιας περιόδου ανδρείας, αυτοθυσίας και αγωνιστικότητας.Όλοι παρών λοιπόν, απλοί άνθρωποι και ιερείς με μια ψυχή και ένα σώμα, όπου το πνεύμα όλων αυτών των αγωνιστών της πίστης και της πατρίδας, οδήγησε τους απογόνους τους και στο δεύτερο (για το έθνος μας) νικηφόρο παγκόσμιο πόλεμο του 1940.Η εξύμνηση του τόπου μας και όλων αυτών που έκαναν το χρέος τους για την απελευθέρωση, μέσω των χειρόγραφων που έχουν διασωθεί, έφτασε στο υψηλότερο σημείο.Γι΄αυτό λοιπόν, το αίμα των εκατομμυρίων μαρτύρων της πίστης μας για πνευματική ελευθερία και τα ιερά κόκαλα των προγόνων μας για την εθνική ελευθερία, μας υποχρεώνουν να φυλάσσουμε ως πολύτιμο θησαυρό αυτή την διπλή ελευθερία και να την υπερασπιζόμαστε με όλη την δύναμη της ψυχής μας και του σώματός μας, κάθε φορά που την πολεμούν λυσσαλέα, εκτός και εντός των τειχών μας, εχθροί και καταφρονητές της.
Δημήτριος Γ. Μπέης
Δάσκαλος
Πρόεδρος του Συλλόγου Δασκάλων και Νηπιαγωγών Νομού Γρεβενών