Με πρωτοβουλία της γ.γ. Αντεγκληματικής Πολιτικής Σοφίας Νικολάου νομιμοποιούνται για πρώτη φορά οι φυλακές Κορυδαλλού και άλλα 25 σωφρονιστικά καταστήματα
Η δίκη έχει ολοκληρωθεί. Το δικαστήριο αποφασίζει ότι ο κατηγορούμενος είναι ένοχος και πρέπει να οδηγηθεί στις φυλακές. Ακολουθείται η σχετική διαδικασία και μεταφέρεται στο σωφρονιστικό κατάστημα που έχει αποφασιστεί. Η φυλακή είναι μια «κυψέλη» ανθρώπων. Ενας χώρος στον οποίο βρίσκονται εκτός από φυλακισμένοι και δεκάδες εργαζόμενοι όπως διοικητικοί, σωφρονιστικοί υπάλληλοι και μέλη της εξωτερικής φρουράς.
Οι φυλακές ανά διαστήματα βρίσκονται στην επικαιρότητα, μεταξύ άλλων, για τα επονομαζόμενα κελιά «πολυτελείας», για εφόδους της Ομάδας Αντιμετώπισης Εκνομων Ενεργειών, για απεργίες πείνας κρατουμένων και για εξεγέρσεις.
Ολα αυτά είναι η μια – η γνωστή στο ευρύ κοινό – πλευρά των ελληνικών φυλακών. Κάθε νόμισμα όμως έχει δυο όψεις. Ετσι και το «νόμισμα» με τα καταστήματα κράτησης.
Η άλλη, άγνωστη για πολλούς, πλευρά είναι πως αρκετά κτίρια που στεγάζονται φυλακές σε όλη τη χώρα είναι… αυθαίρετα. Μια κατάσταση ντροπής που αντί να λυνόταν διαιωνιζόταν. Αν και τα στελέχη των αρμόδιων υπηρεσιών γνώριζαν επί χρόνια ότι τα κτίρια ήταν αυθαίρετα αδιαφορούσαν και δεν προχωρούσαν σε σχετική ρύθμιση. Το αποτέλεσμα ήταν να μην είναι εφικτό να γίνει αναβάθμιση των σωφρονιστικών υποδομών επειδή ακριβώς είναι αυθαίρετα και δεν μπορούσαν να βγάλουν άδειες εργασιών.
Σύμφωνα με πληροφορίες από τα συνολικά 34 καταστήματα κράτησης και το ΙΑΑΑ. Βόλου (Ιδρυμα Αγωγής Ανήλικων Αρρένων), τα 26 είναι αυθαίρετα!
Ακόμα και οι φυλακές Κορυδαλλού θεωρούνται αυθαίρετη κατασκευή. Ενδεικτικά, τα οκτώ νόμιμα καταστήματα κράτησης είναι στο Μαλανδρίνο που λειτούργησε τον Ιούλιο του 2001, στα Τρίκαλα που άνοιξε τις πύλες του τον Ιούλιο του 2006, στον Δομοκό με έτος λειτουργίας το 2007, οι γυναικείες φυλακές στον Ελεώνα Θήβας που ξεκίνησαν τον Μάιο του 2008, στα Γρεβενά που λειτούργησαν τον Ιούνιο του ίδιου έτους. Επίσης στις νόμιμες – ως κτίρια – φυλακές συμπεριλαμβάνονται το Κέντρο Κράτησης Νιγρίτας (πρώην Κ.Κ. Κεντρική Μακεδονία ΙΙ) που λειτούργησε τον Οκτώβριο του 2010, το Κέντρο Κράτησης Χανίων (πρώην Κ.Κ. Κρήτη Ι) που ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2012 και η νέα πτέρυγα στο Κέντρο Κράτησης Λάρισας που ξεκίνησε να λειτουργεί μεταξύ 2010 και 2011.
Σχέδιο νόμου
Το παραπάνω, ήταν ένα από τα σοβαρά θέματα που «κληρονόμησε» η γενική γραμματέας Αντεγκληματικής Πολιτικής Σοφία Νικολάου, η οποία αποφάσισε να δώσει οριστική λύση.
Ετσι, μετά από σχετική παρέμβασή της, στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τίτλο «Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδομικής Νομοθεσίας», νομιμοποιούνται για πρώτη φορά 26 αυθαίρετα καταστήματα κράτησης. Στόχος να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί μετά από πολλές δεκαετίες σχετικά με τις κτιριακές εγκαταστάσεις των φυλακών και να διενεργηθούν επισκευές, συντηρήσεις και τεχνικοί έλεγχοι.
Σοφία Νικολάου
Αρμόδια για την αλλαγή «προσώπου» των καταστημάτων κράτησης είναι η νέα διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της γενικής γραμματείας Αντεγκληματικής Πολιτικής. Τα στελέχη της συγκεκριμένης υπηρεσίας θα πραγματοποιήσουν όλες τις απαραίτητες τεχνικές μελέτες για τη νομιμοποίηση των αυθαίρετων σωφρονιστικών καταστημάτων σε όλη τη χώρα, με στόχο να καλυφθούν οι πολυάριθμες ανάγκες των φυλακών σχετικά με ζητήματα που ανάγονται στην εκτέλεση τεχνικών έργων, την παρακολούθηση των μελετών, καθώς και την παροχή τεχνικών συμβούλων.
Η ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας αναμένεται να γίνει εντός του πρώτου τρίμηνου του 2021.
Προβλήματα
Πηγές της γενικής γραμματείας Αντεγκληματικής Πολιτικής τονίζουν στα «ΝΕΑ», ότι για πρώτη φορά μπαίνουν οι βάσεις νομιμοποίησης των αυθαιρέτων καταστημάτων κράτησης. Κι αυτό θα γίνει γιατί για πρώτη φορά θα αντιμετωπιστούν συνολικά τα κτιριακά – τεχνικά προβλήματα μέσω της σύστασης της διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών: «Σε λίγους μήνες θα είμαστε σε θέση να λύσουμε κτιριολογικά, κι όχι μόνο, προβλήματα δεκαετιών και να μπορούμε στο εξής να παρεμβαίνουμε όπου χρειάζεται για τη βελτίωση των υποδομών, προς όφελος των κρατουμένων και των εργαζομένων».
Η διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της γενικής γραμματείας Αντεγκληματικής Πολιτικής θεωρείται κομβική υπηρεσία. Η βασική αρμοδιότητά της είναι η εκτέλεση προγραμμάτων κατασκευής, μετασκευής και επισκευών καταστημάτων κράτησης, ειδικών καταστημάτων κράτησης νέων, θεραπευτικών καταστημάτων, της κεντρικής υπηρεσίας και των άλλων περιφερειακών υπηρεσιών της.
Επίσης, ασχολείται με την παρακολούθηση της εκτέλεσης των τεχνικών εργασιών και της προμήθειας τεχνικού εξοπλισμού και υλικών, που άπτονται ηλεκτρομηχανολογικών και οικοδομικών θεμάτων, καθώς και ο συντονισμός των εμπλεκομένων υπηρεσιών και φορέων με εκτελεστικούς βραχίονες σωφρονιστικές και άλλες υπηρεσίες αρμοδιότητας της γενικής γραμματείας, βάσει της νομοθεσίας περί προμηθειών.
Σημειώνεται ότι στο Ενοποιημένο Σχέδιο Κυβερνητικής Πολιτικής 2021 για το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στους στόχους η αναμόρφωση της σωφρονιστικής πολιτικής και του σωφρονιστικού συστήματος, η ολοκλήρωση σχεδιασμού αναδιοργάνωσης και η επέκταση του δικτύου καταστημάτων κράτησης. Παράλληλα, το νέο έτος επιδιώκεται η αναβάθμιση των υποδομών των καταστημάτων κράτησης.
Τα 8 νόμιμα καταστήματα κράτησης
- Μαλανδρίνο
- Τρίκαλα
- Δομοκός
- Γρεβενά
- Οι γυναικείες φυλακές στον Ελεώνα Θήβας
- Το Κέντρο Κράτησης Νιγρίτας
- Το Κέντρο Κράτησης Χανίων
- Η νέα πτέρυγα στο Κέντρο Κράτησης Λάρισας
