Το βασικό σχέδιο
O κωδικός «νέα ΕΛ.ΑΣ.» έρχεται στο κυβερνητικό προσκήνιο και διαπερνά τον ευρύτερο σχεδιασμό – και πρόκληση – του Μαξίμου να κερδίσει το στοίχημα της καθημερινότητας των πολιτών με ένα νέο πολιτικό αλλά και επιχειρησιακό «δόγμα» για την ασφάλεια.
Ηδη λαμβάνουν… χαρτί προτεραιότητας «σπαστές», διαδοχικές δηλαδή, πρωτοβουλίες από το αρμόδιο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη μετά το τέλος του Ιανουαρίου σε ό,τι αφορά είτε δομικές αλλαγές είτε νέες ρυθμίσεις για την αστυνομική εκπαίδευση και τις επιχειρήσεις στο πεδίο.
Είναι σαφές ότι το κεφάλαιο της ασφάλειας, που υπήρξε «σημαία» της κυβέρνησης και προσωπικά του Κυριάκου Μητσοτάκη προς τους πολίτες, μαζί με εκείνο της παιδείας εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται από το Μαξίμου ως αυτόνομα και κορυφαίας σημασίας. Είναι άλλωστε αυτά που πυροδοτούν τη σφοδρότερη ιδεολογικοπολιτική αντιπαράθεση μεταξύ κυβέρνησης και αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αυτό πιστοποιεί και το συγκρουσιακό περιβάλλον της εβδομάδας, μετά τις ανακοινώσεις από τους συναρμόδιους υπουργούς Νίκη Κεραμέως και Μιχάλη Χρυσοχοΐδη για τα πανεπιστήμια.
Οπως όλα δείχνουν, η κυβερνητική απόφαση για το ειδικά εκπαιδευμένο σώμα πανεπιστημιακής αστυνομίας, υπό το Αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ., αποτελεί ουσιαστικά το σημείο εκκίνησης για τις επόμενες αλλαγές που θέλει η κυβέρνηση να προωθήσει γρήγορα, καθώς προσδοκά να συνδέσει το φως στο τούνελ της υγειονομικής κρίσης με μείζονες αλλαγές: το ολικό «λίφτινγκ» στην ΕΛ.ΑΣ., τη «λευκή βίβλο» εσωτερικής ασφάλειας, την αναβάθμιση της αστυνομικής εκπαίδευσης και ένα νέο επιχειρησιακό πλάνο για τις «μάχες» της πρώτης γραμμής.
Η προετοιμασία εξελίσσεται στο παρασκήνιο του αρμόδιου υπουργείου, ενώ ενημερωμένες πηγές τοποθετούσαν χρονικά τις δράσεις μέσα στο πρώτο μισό του 2021, παρότι οι δυνάμεις της Αστυνομίας θα εξακολουθούν να εμπλέκονται σε πτυχές της υγειονομικής κρίσης (τήρηση μέτρων κ.ά.) και της εμβολιαστικής επιχείρησης «Ελευθερία».
1. Ριζική αναδιάρθρωση
Ως κυρίαρχη μεταρρύθμιση αντιμετωπίζεται από τα «κεντρικά» η ριζική αναδιάρθρωση της ΕΛ.ΑΣ., τέσσερα χρόνια μετά την ανασυγκρότηση των υπηρεσιών που είχε αποφασίσει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Υπό επεξεργασία, όπως λένε αρμόδιες πηγές, και ήδη στα σκαριά βρίσκεται νέο σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος στην κατεύθυνση για μια «πιο επιτελική» δομή, χωρίς σκορπισμένες υπηρεσίες αλλά με στοχευμένη διαχείριση του προσωπικού. Για «συνεκτικό σχέδιο αλλαγής της λειτουργίας της Ελληνικής Αστυνομίας» μιλούν αρμόδια στελέχη, τα οποία περιμένουν πάντως να βρεθούν προσεχώς απέναντι σε πιθανές ενστάσεις ή και αντιπροτάσεις από συνδικαλιστές. Πιέσεις άλλωστε και αιτήματα για ενίσχυση σε προσωπικό και εξοπλισμό διατυπώνονται ήδη. Πάντως, πίσω από την «αφαιρετική» φράση τους περί «αλλαγής φιλοσοφίας» κρύβονται, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, σχέδια για καταργήσεις τμημάτων και συγχωνεύσεις αφού ως στόχοι της κυβέρνησης καθορίζονται η «ευελιξία» και ο «συντονισμός». Εξού και είναι σε εξέλιξη η ακτινογραφία όλης της ιεραρχίας και κάθε υπηρεσίας ξεχωριστά (από τα ΑΤ μέχρι τις ευέλικτες ομάδες αστυνόμευσης, την ΟΠΚΕ, τα ΤΑΕ – Τμήματα Αστυνομικών Επιχειρήσεων κ.ο.κ.) προκειμένου να εντοπιστούν τοπικές αρρυθμίες, ανενεργά πόστα και επικαλύψεις αρμοδιοτήτων. Επιπλέον με άλλο ΠΔ αναμένεται να δημιουργηθεί ακόμα μία δομή, αυτή που θα αναλάβει αποκλειστικά τα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) μεταναστών ως ειδικά αστυνομικά τμήματα υπό τον έλεγχο της εκάστοτε αστυνομικής διεύθυνσης στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου (Λέσβος, Σάμος, Χίος κ.ά.).
2. Νέο «δόγμα εσωτερικής ασφάλειας»
Αντίστοιχα, υπό κατάρτιση είναι το νέο «δόγμα εσωτερικής ασφάλειας σε όλη τη χώρα», η εκπόνηση του οποίου είχε μπει για πρώτη φορά επί τάπητος, σύμφωνα με πληροφορίες, πέρυσι τέτοιες ημέρες σε μία από τις συναντήσεις – συσκέψεις προγραμματισμού στο Μαξίμου – ανάμεσα στον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τους εξ απορρήτων του και την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Με τα λόγια προσώπων που γνωρίζουν τις διεργασίες, αυτό το νέο δόγμα θα είναι η «θεωρία» που όμως θα δείχνει πολλά για την «πράξη». Κοινώς, ετοιμάζεται μια στρατηγικού χαρακτήρα θεσμική «βίβλος», περίπου ως άσκηση επί χάρτου της πολιτείας, με την κεντρική οδηγία «μηδενική ανοχή στο έγκλημα και στην παραβατικότητα». Το κείμενο, λένε αρμόδιες πηγές, αναμένεται να προσδιορίζει απαραίτητες συνεργασίες ανάμεσα σε υπουργεία και φορείς και θα δείχνει ουσιαστικά ανάγκες σε δομές, υποδομές ή και προσωπικό, καταγράφοντας στόχους, προκλήσεις και κάθε διαθέσιμο μέσο για την αντιμετώπισή τους.
3. Αλλαγές στην εκπαίδευση
Πιθανώς εντός του καλοκαιριού να δρομολογηθούν οι αλλαγές στην εκπαίδευση των αστυνομικών, αφού η επεξεργασία των σχετικών ρυθμίσεων έχει ήδη ξεκινήσει. Στόχος είναι η ταυτόχρονη ενίσχυση της πράξης και της θεωρίας. Αυτό δείχνει σαφώς προς την υιοθέτηση περισσότερων ασκήσεων προσομοίωσης με διάφορα σενάρια, με έμφαση και στη θεωρητική κατάρτιση των αστυνομικών.
4. «Ηπια» δράση
Για τους τρόπους αντίδρασης στο πεδίο, προαναγγελίες από τον Χρυσοχοΐδη έχουν γίνει προ μηνών, όταν ο ίδιος σκιαγραφούσε ένα «καινούργιο επιχειρησιακό δόγμα» με «πράγματα πιο ήπια», ανάμεσά τους η υποχώρηση σε ό,τι αφορά τη χρήση χημικών στη διάρκεια επεισοδίων. Ηταν επίσης στην περσινή επέτειο του Πολυτεχνείου όταν πρωτοεμφανίστηκε η ομάδα «ΟΔΟΣ», δηλαδή οι άοπλοι με τις σφυρίχτρες και τα γαλάζια τισέρτ, που θα παραμείνουν στο προσκήνιο για… ήσυχη οριοθέτηση των διαδηλωτών. Σε βάθος μηνών θα γίνει επιπλέον η συγκρότηση άλλων 18 ομάδων «ΔΡΑΣΗ» και 5 νέων ΟΠΚΕ.
Στις υπό διαμόρφωση δομές είναι επιπλέον ένα ειδικό αστυνομικό σώμα για το συγκοινωνιακό δίκτυο της Αττικής, που έχει συζητηθεί στο παρελθόν χωρίς τελικά να προχωρήσει. Η συγκρότησή του φαίνεται να επιταχύνεται, σύμφωνα με σχετικές προαναγγελίες και με διυπουργική συνεννόηση μεταξύ Μιχάλη Χρυσοχοιδη και Κώστα Καραμανλή, μετά το περιστατικό ξυλοδαρμού στο μετρό.
Μεταξύ άλλων, στο φόντο καταγγελιών αλλά και πυρών της αντιπολίτευσης για αστυνομική βία, δρομολογούνται η αξιοποίηση νέων τεχνολογικών εργαλείων (όπως οι κάμερες) και οι λεγόμενες αύρες για περισσότερη χρήση νερού και λιγότερα κλομπ και δακρυγόνα, σε συνέχεια του Νόμου 4703/2020 για τις υπαίθριες συναθροίσεις που αποτελούσε δέσμευση Μητσοτάκη στο κεφάλαιο «ασφάλεια».
