Η Δεσκάτη σύντομα προβλέπεται ότι θα έχει την δική της φυλή γίδας, στο πάνθεο των εγχώριων ελληνικών φυλών παραγωγικών ζώων.
Δεν είναι άλλη από την γνωστή σε όλους μας Αίγα του Αγίου Νικάνορα – Ζάβορδας ,στα όρια του Δήμου Δεσκάτης στην ΔΕ Παναγιάς ή αλλιώς κόκκινη γίδα ή Ρούσα στο ομώνυμο Μοναστήρι της περιοχής μας , όπως διαμορφώθηκε κατά τους τελευταίους 5 αιώνες της ταυτόχρονης ύπαρξης της με την Μονή. Πρόκειται για ένα θαυμάσιο και μεγαλοπρεπές ζώο που κατέχει όλα τα πλεονεκτήματα των εγχώριων φυλών,όπως αυτά της ανθεκτικότητας, του λιτοδίαιτου, της μακροβιότητας, της εξαιρετικής ποιότητας των παραγομένων προϊόντων,με έντονο ταπεραμέντο και χαρακτήρα.
Με την έλευση της νέας Αδελφότητας στην Μονή πριν από 5 χρόνια , έγινε αναγέννηση της Μονής σε όλους τους τομείς, και το ίδιο έγινε και στα γίδια ,όπου ανακαινίστηκαν οι κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις ,τοποθετήθηκε σύγχρονο αρμεκτήριο, έγινε σύγχρονο τυροκομείο σε μορφή οικοτεχνίας όπου παράγονται εξαιρετικής ποιότητας τυροκομικάπροϊόντα από το παραγόμενο γάλα των αιγών της Μονής, τα οποία και διατίθενται στους πιστούς.Παράλληλα τα δύο τελευταία χρόνια γίνεται συστηματική επιστημονική μελέτη και παρακολούθηση της γίδας του Αγίου,σε στενή συνεργασία με την Κτηνιατρική Υπηρεσία της Δεσκάτης με σκοπό την σωστή διαχείριση τους και την γενετική τους βελτίωση. Διαπιστώθηκε ότι τα γίδια του Αγίου Νικάνορα στοιχειωδώς οικονομικά και σωστά διατρεφόμενα,σχεδόν κατά το πρότυπο της ελληνορθόδοξης διατροφής, προσφέρουν εξαιρετικές αποδόσεις ποιοτικών προϊόντων τόσο σε κρέας όσο και σε γάλα.
Η αποκάλυψη των παραγωγικών δυνατοτήτων της Αιγός ,πάντα λαμβάνοντας υπόψην την σχέση δαπάνης – παραγωγής, πέραν από τις προσπάθειες των τελευταίων ετών, οφείλεται και στην γενετική βελτίωση που επί αιώνες έγινε στα ζώα με τα τάματα, φαινόμενο μοναδικό στην παγκόσμια ζωοτεχνική ιστορία καθώς έχομε γενετική βελτίωση για χάρη ενός Αγίου. Παράλληλα μελετήθηκε συστηματικά η μορφολογία και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ζώου, διατηρούνται βιβλία γενεαλογίου όπου καταγράφονται τα ζώα, και κατέστη δυνατή η σύνταξη του προτύπου της φυλής, το οποίο και δημοσιεύεται για πρώτη φορά παρακάτω,στην τοπική εφημερίδα της Δεσκάτης.
Θερμά συγχαρητήρια και ευχαριστίες αξίζουν στην Αδελφότητα της Μονής για τον ζήλο και την Αγάπη που επιδεικνύει προς τα Γίδια του Αγίου, με ευχές για ολοκλήρωση της προσπάθειας που θα ωφελήσει μακροπρόθεσμα ποικιλοτρόπως την κτηνοτροφία και τον λαό του Δήμου Δεσκάτης αλλά και όλης της Δυτικής Μακεδονίας.
ΠΡΟΤΥΠΟ ΦΥΛΗΣ ΑΙΓΑΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΑΝΟΡΑ-ΖΑΒΟΡΔΑΣ
Ονομασία:Αίγα Αγίου Νικάνορα-Ζάβορδας
Ιστορία: Δημιουργήθηκε τον 16ο αιώνα μΧ μαζί με την ομώνυμη Μονή στο όρος Καλλίστρατο του Δήμου Δεσκάτης σήμερα, στον Νομό Γρεβενών, από ομάδα κόκκινων μακρύτριχων αιγών από την περιοχή του Βόλου.Στην ακμή του το κοπάδι του Αγίου Νικάνορα έφτασε τα 5000 ζώα. Το κοπάδι αυτό διατηρείτε ανελλιπώς έως σήμερα,με αξιοσημείωτο γεγονός ,ότι ακόμη και όταν η Μονή έμεινε χωρίς καλογέρους το κοπάδι των αιγών διατηρήθηκε. Σύμφωνα με την παράδοση η εκτροφή αποκλειστικά αιγών κόκκινου χρώματος σχετίζεται με το ότι ο Άγιος Νικάνορας ήταν κοκκινογένης.
Γεωγραφική εξάπλωση:Με το πατρογονικό κοπάδι να βρίσκεται στο όρος Καλλίστρατο,εξαπλώνεται σε εκτροφές όμορων οικισμών ,όπως και σε γειτονικούς Νομούς της Π.ΔυτικήςΜακεδονίας και της Π.Θεσσαλίας.
Πληθυσμός:Εκτίμηση για 1800-2500 ζώα με κατανομή σε 5 αμιγείς εκτροφές με μεγάλο αριθμό ζώων (από 200-600), και σε πολλές σε μικρότερο αριθμό.
Μορφολογικά χαρακτηριστικάΧρωματισμός:Αποκλειστικά κόκκινος. Ομοιόμορφος σε ολόκληρο το σώμα του ζώου, κυμαινόμενος σε όλες τις διακυμάνσεις του κόκκινου ,από το πιο ανοιχτό έως το πιο σκούρο. Δεν επιτρέπονται λευκά σχήματα – σημάδια.
Τρίχωμα:Μέτριος έως μακρύς μανδύας ,καλύπτει όλο το κορμό του σώματος εκάστοτε έως και τα άκρα. Ποτέ κοντότριχο. Ιδιαίτερο επιθυμητό χαρακτηριστικό θεωρείται η έκφυση τούφας τριχών στην βάση των κεράτων , μετωπιαίως (τσουλούφι).
Κεφάλι:Κονοειδές με ευθεία γραμμή ρύγχους. Αυτιά κονοειδή, μεσαίου μεγέθους, προσθίως φερόμενα.Σε κάποια ζώα παρατηρείται ελαφρά πλάτυνση των αυτιών με την ίδια πάντα φορά.
Κέρατα:Κερασοφόρος .Μικρό ποσοστό ακέρατων ζώων. Μέτρια σε ανάπτυξη κέρατα ,με φορά προς τα πίσω,και σε μέτρια απόσταση από το κρανίο, σχηματίζουν ομοιόμορφα ημικύκλια ενώ σε κάποιο ποσοστό η ακρη του τείνει ελαφρά προς τα έξω.
Ορμός:θώρακας δυνατός και βαθύς, με εξαίρετο άπλωμα πλευρών, μακριά και ευθεία γραμμή ράχης με ελαφρά κεκλιμένη και πλατιά λεκάνη. Σχετικά κοντά άκρα ,με δυνατά οστά, παράλληλα μεταξύ τους, που καταλήγουν σε ισχυρές οπλές.
ΥΑ: Μ:75-85cmF:61-71cm
ΣΒ:M:75-85kgF:45-60kg
ΜΣ :(Μήκος Σώματος) κατά ΜΟ Μ: 87,5cmF:76cm
ΠΘ:(περίμετρος θώρακα) κατά ΜΟM:108cmF:97cm
Παραγωγικά χαρακτηριστικά: Γαλακτοπαραγωγός αίγα. Χρησιμοποιείται για την παραγωγή σε κρέας και γάλα
Γάλα:200-450 l γάλασε 220 μέρες γαλ/τικής περιόδου , με Fat: 4,80-5.50%καιPr: 3,50% στοιχειωδώς διατρεφόμενη με καθημερινή βοσκή.
Δείκτης πολυδημίας:1,5 ερίφια /αίγα μεΣΒ εριφίων κατά την γέννηση ΜΟ: 3,03kg
Κρέας:Απόδοση εριφίων γάλακτος 40 ημερών σε σφάγιο κατά ΜΟ :6.400gr
ΣΒ εριφίων κατά το απόκομα στις 60 ημέρες ΜΟ : 16,50kg
Πληροφορίες –έρευνα : Ι.Μ.ΑγίουΝικάνορος και Καγιαμπάκης Eμμανουήλ. κτηνίατρος.
