25η Μαρτίου 1821. Η μέρα που γιορτάζουμε την Ανάσταση του Γένους μας. Μέρα ξεχωριστή, μέρα διπλής εορτής. Πανανθρώπινη η μια, εθνική η άλλη.Μαζί με τη θρησκεία ευαγγελίζεται και η πατρίδα. Πανηγυρίζουμε το θεϊκό ευαγγελισμό. Τιμούμε τους ηρωικούς νεκρούς. Μια τέτοια μέρα άγγελος Θεού είπε το «Χαίρε κεχαριτωμένη Μαρία ο Κύριος μετά Σου», ενώ το ’21, που δίκαια ονομάστηκε «Το θαύμα του κόσμου», παραμένει η μέγιστη ώρα του λαού μας, είναι το μεγαλύτερο εθνικό μας γεγονός, είναι το θαύμα του 19ου αιώνα.Η Επανάσταση του 1821, αποτελεί το μεγαλύτερο ιστορικό γεγονός της Νεώτερης Ελληνικής Ιστορίας, θεμελιώνοντας ουσιαστικά το ελληνικό κράτος, αφού έδωσε υπέροχα δείγματα αρετής και προσήλωσης στις πανανθρώπινες αξίες της αξιοπρέπειας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας. Μιας ελευθερίας που δεν είναι τίποτα άλλο από τη μνήμη μας. Η μνήμη όμως όπου και να την αγγίξεις πονεί. Αλλοίμονο, αν στερηθούμε τη μνήμη μας. «Πάνω σ΄ αυτή σα σε τεντωμένο σχοινί ισορροπούμε και υπάρχουμε». «Χωρίς τη μνήμη είμαστε σκιάχτρα ζωής, κίβδηλα όντα, υβρίδια της Βαλκανικής, της Ανατολής, της Ευρώπης» και της παγκοσμιοποίησης. «Χωρίς τη μνήμη δεν υπάρχει τίποτε. Μόνον όταν θυμάσαι, υπάρχεις στ΄ αλήθεια. Και μόνον όταν υπάρχεις στ΄ αλήθεια, είσαι στ΄ αλήθεια ελεύθερος» (Οδ. Ελύτης). Αυτό έκαναν λοιπόν οι πρόγονοί μας στηρίχτηκαν πάνω στη μνήμη για να τους δώσει το επιθυμητό αποτέλεσμα, την ελευθερία.Ο αδούλωτος ελληνικός λαός στα χρόνια της σκλαβιάς προσπάθησε πολλές φορές να αποτινάξει τον Τουρκικό ζυγό, όμως οι εξεγέρσεις ήταν ανοργάνωτες και μοιραία καταπνίγονταν από τους δυνάστες.Καταστροφή κι ερήμωση σκέπαζαν κάθε ελληνική γωνιά. Οι εκκλησίες έγιναν τζαμιά, τα αρχαία μνημεία ερειπώθηκαν και κλάπηκαν. Τα σπίτια γυμνώθηκαν και τα σχολεία έκλεισαν. Ο δυνάστης κατακτητής πίστευε πως με τις διώξεις,τα μαρτύρια, τις σφαγές, τις λεηλασίες, το παιδομάζωμα, τους δυσβάσταχτους φόρους, την εξαθλίωση και την αγραμματοσύνη θα κατάφερνε και ψυχικά να σκλαβώσει το λαό και να του αφανίσει κάθε ελπίδα για ξεσηκωμό. Όμως δεν κατάφερε τίποτε απ’ ότι υπολόγιζε, γιατί ο Έλληνας είναι γεννημένος να ζει ελεύθερα και ξέρει να υπερασπίζεται τα ιδανικά του κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Ο Έλληνας ποτέ δεν έχασε το ψυχικό του σθένος, δεν λησμόνησε ποτέ τα κατορθώματα των προγόνων του και το κυριότερο, δεν έπαψε να περιμένει τη μέρα της απολύτρωσης και γι’ αυτό το συναίσθημα της μαζικής εθνικής ενότητας μεγάλωνε.Τα ψηλά βουνά γίνονται οι δέκτες των κλεφτών που μη μπορώντας να αντέξουν τη σκλαβιά βρήκαν καταφύγιο σ’ αυτά και γίνονται οι φορείς του μεγάλου ξεσηκωμού.Η συμβολή του κλήρου και της εκκλησίας στο μεγάλο αγώνα είναι ξεχωριστή και πρωτοποριακή. Η μορφή του Πατριάρχη Γρηγορίου είναι ένα από τα σεπτότερα και αγιότερα κειμήλια που μας θυμίζει τον αγώνα του 1821. Η εκκλησία δεμένη με τον ορθόδοξο λαό, σαν μάνα με το παιδί, αγωνίστηκε για το τόσο απαραίτητο εφόδιο, τη μόρφωση. Ο Κοσμάς ο Αιτωλός, oΆνθιμος Γαζής, ο Αδαμάντιος Κοραής, ο Ευγένιος Βούλγαρης,ο Πλήθων Γεμιστός, ο Γεώργιος Γεννάδιος και τόσοι άλλοι στάθηκαν οι φωτοδότες μιας αδιάλειπτης ελπίδας του γένους στη σκοτεινή νύχτα της σκλαβιάς. Με την επιμονή τους κατόρθωσαν να δώσουν μία κατεύθυνση σκέψεως στον δοκιμαζόμενο ραγιά. Να του δώσουν να καταλάβει, ότι είναι ο φορέας ενός υπέρτατου πολιτισμού, που πρέπει να αναστηθεί, διότι τούτο είναι θεία ανάγκη, που επιτάσσεται από την καταγεγραμμένη ιστορία.Έτσι λοιπόν το πρωινό εκείνο που γιόρταζε η Παναγιά, στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας το ολιγάνθρωπο Γένος των Ελλήνων καταθέτει τη ζωή του, ως ενέχυρο της ελευθερίας. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, υψώνει το λάβαρο της επανάστασης και όλοι, οπλαρχηγοί, αρματολοί, κλέφτες και λαός ορκίζονται«Τούρκος μη μείνει στο Μοριά μήτε στον κόσμο όλο». Το σύνθημα του αγώνα σκορπίστηκε σ’ ολόκληρη τη σκλαβωμένη Ελλάδα. Και τότε όλοι, άντρες, γυναίκες, γέροντες και παιδιά έλαβαν μέρος στη μεγάλη εξέγερση για λευτεριά με απίστευτο ηρωισμό. Οι χτεσινοί ραγιάδες έγιναν μεμιάς ήρωες. Τα όνειρα και οι πόθοι τεσσάρων αιώνων (και σε κάποιες περιοχές όπως εδώ στα Γρεβενά, πέντε αιώνων) αλήθεψαν την ώρα εκείνη. Μεγάλες αρετές καθαγίασαν τον αγώνα τούτο: η πίστη στο θεό πρώτα. Όταν ο Γέρος του Μοριά βεβαιώνει πως ο θεός υπέγραψε για τη λευτεριά της Ελλάδας, ξέρει πολύ καλά πως αυτό είναι αλήθεια. Ξέρει καλά πως στα εργαστήρια της λευτεριάς, τα Κρυφά Σχολειά η Εκκλησία έχει φυτέψει βαθιά στη συνείδηση των «Ελεύθερων Πολιορκημένων» το σπέρμα της συμμετοχής του θεού στον κοινό αγώνα, ξέρει πολύ καλά πως ο κάθε Έλληνας είναι κατοικητήριο πίστης στο θεό, στο θεό, που αν θέλετε, έχει από αιώνες τώρα πολιτογραφηθεί πολίτης αυτής της γαλανής χώρας.Ας δουλέψει η μνήμη μας αυτή τη στιγμή και να μαςυπενθυμίσει, ότι είμαστε οι κληρονόμοι ενός μεγαλείου και μιας αφάνταστης δόξας, οι συνεχιστές μιας λαμπρής και ολοζώντανης ιστορίας. Το Δραγατσάνι, το Βαλτέτσι, το Μανιάκι, τα Δερβενάκια, η Αλαμάνα, το Σούλι δεν υπήρξαν μόνο κοιτίδες της ελληνικής δόξας, αλλά μετέωρα φωτεινά που φώτισαν τα σκοτάδια της ανθρώπινης ψυχής. Ο Κολοκοτρώνης, ο Μπότσαρης, ο Καραϊσκάκης, ο Παπαφλέσσας, η Μπουμπουλίνα, η Μαντώ Μαυρογένους, οι δικοί μας (στα Γρεβενά) Θόδωρος και Γιαννούλας Ζιάκας και τόσοι άλλοι, σκόρπισαν στεφάνια λευτεριάς.Ας δουλέψει η μνήμη μας αυτή τη στιγμή και να μας υπενθυμίσει, ότι κάποιοι από αυτούς τους ήρωες δεν ευτύχησαν να δουν ελεύθερη, όπως ποθούσαν, την Ελλάδα, τη Μακεδονία και τις ιδιαίτερες πατρίδες τους, για τις οποίες αφιέρωσαν ολόκληρη τη ζωή τους, αφού πέθαναν εντελώς μόνοι, χωρίς να απολαύσουν τους κόπους από τους αγώνες τους.Ας δουλέψει η μνήμη μας αυτή τη στιγμή (μιας κι έχουμε τον άπλετο χρόνο) εν μέσω της δοκιμασίας που περνάμε αυτό το χρονικό διάστημα με την πρόκληση στα σύνορα μας από ένα παρακμιακό σύστημα (στο οποίο ανήκουν οι άμυαλοι γείτονές μας) και ενός αόρατου φονικούεχθρού (παγκόσμιος ιός)και ας ενδοσκοπήσουμε τον εαυτό μας. Εμείς, οι οποίοι είμαστε συνεπαρμένοι από την καθημερινότητά μας. Εμείς που νομίζουμε, ότι ελέγχουμε την πορεία μας, αλλά με τρόπο τελείως εσφαλμένο, διότι δεν συνειδητοποιούμε, ότι είμαστε μισοβυθισμένοι μέσα σε ένα τέναγος λασπώδες, όπου τα πόδια μας αδυνατούν να κινηθούν, όπως η φύση ορίζει για την προς τα εμπρός βάδισή μας. Εμείς, οι οποίοι δεχόμαστε καταιγισμούς αχρήστων ασυνήθιστων-πρωτότυπων πραγμάτων, αντιδεοντολογικών προσανατολισμών, ήσσονος αξίας συμβουλών και αντεθνικών παροτρύνσεων,ας διερωτηθούμε. Αυτή η αχαλίνωτη ελευθερία, που μας την χάρισαν οι πρόγονοί μας και εμείς οι σημερινοί Έλληνες, όχι απλά απολαμβάνουμε αλλά την εκμεταλλευόμαστε κατά τον κάκιστα ερμηνευόμενο τρόπο, είναι άραγε ικανή συνθήκη κάτω από την οποία εμείς μπορούμε να ρυθμίζουμε τις πράξεις μας και την ικανότητά μας να ελέγχουμε τις παρουσιαζόμενες καταστάσεις, ώστε να εγγυηθούμε το αύριο των επερχομένων γενεών; Ιδού το ερώτημα. Ιδού η ευθύνη μας.Ας δουλέψει η μνήμη μας αυτή τη στιγμήεπαναφέροντάς μας στην τάξη και υπενθυμίζοντάς μας όλους εμάς, πως είμαστε συνεχιστέςόλων αυτών των ηρώων και πως θα πρέπει νααντλήσουμε δύναμη από τα λόγια τους και τις πράξεις τους, ξεπερνώντας τις νέες ορατές και αόρατεςεχθρικέςαπειλέςπου δέχεται ηΠατρίδαμας. Η μαγιά μας, το λογικό μυαλό του Έλληνα και οι γνώσεις μας δεν μας επιτρέπουν να κάνουμε λάθη αυτήν την ύστατη στιγμή που βιώνουμε όλοι μας και να χαθεί το γένος μας. Όλοι (ηλικιακά) χρειαζόμαστε στη συνέχεια του Έθνους μας. Ενός Έθνους που θα μας οδηγεί με την προβολή του προσωπικού ύφους του λαού μας, που αενάως αγωνίστηκε και αγωνίζεται για την ύπαρξή του, τις εθνικές παραδόσεις και τη συνειδησιακή διατήρηση της διαδρομής του επί των πολιτισμικών πεπραγμένων και επί των ιστορικών καταγραφών.Αυτές τις χρονικές στιγμές και υπό αυτές τις συνθήκες που βιώνουμε ορατές και αόρατες εχθρικές απειλές,η 25η Μαρτίου ας είναι μια μέρα μνήμης και αγάπης. Ας αγνοήσουμε τις ανόσιες επιδράσεις και ας εστιάσουμε το πνευματικό μας βλέμμα στο παρελθόν του γένους μας, ώστε να καταστούμε ικανοί να προβαίνουμε σε εκτιμήσεις για τα μελλούμενα.Η αναμόχλευση ας χρησιμεύσει ως ένα νέο πατριωτικό αναβάπτισμα, υποσχόμενοι να διατηρήσουμε ψηλά, αμόλυντη και αγνή την ψυχή και την παράδοση που κληρονομήσαμε και να είμαστε άξιοι συνεχιστές των πράξεων και των θυσιών των προγόνων μας.«Σβήνοντας ένα κομμάτι από το παρελθόν είναι σαν να σβήνεις και ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον» (Σεφέρης)
*Δημήτριος Γ. Μπέης
Δάσκαλος
Πρόεδρος του Συλλόγου Δασκάλων και
Νηπιαγωγών του Νομού Γρεβενών
