Πώς ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες μπορούν να ολοκληρώσουν έως και επτά χρόνια νωρίτερα την επαγγελματική τους σταδιοδρομία
Νωρίτερα στη σύνταξη έως και επτά χρόνια μπορούν να βγουν από το επόμενο έτος ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες με μειωμένο κόστος εξαγοράς πλασματικών ετών. Από την 1η Ιανουαρίου 2019 μειώνεται το κόστος εξαγοράς πλασματικών ετών μετά τη μείωση του ασφαλίστρου για κύρια σύνταξη υπέρ ΕΦΚΑ από το 20% στο 13,33%.
Πρόκειται για το κόστος εξαγοράς πλασματικών χρόνων ασφάλισης που αφορούν το στρατιωτικό, τις σπουδές ή την ανατροφή παιδιών και μπορούν να αναγνωριστούν από μη μισθωτούς (ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες).
Ετσι, ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες μπορεί να οδηγηθούν έως και επτά χρόνια νωρίτερα στη σύνταξη, αν αξιοποιήσουν έξι κατηγορίες πλασματικών ετών ασφάλισης.
Ειδικότερα, για αιτήσεις από 1/1/2019 και μετά, για κάθε μήνα πλασματικού χρόνου ασφάλισης που αναγνωρίζεται, το κόστος θα υπολογίζεται στο 13,33% (αντί του 20%) του μηνιαίου εισοδήματος του ασφαλισμένου κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης. Το μηνιαίο εισόδημα προκύπτει από το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα συν τις εισφορές του προηγούμενου έτους.
Το συνολικό ποσό της εξαγοράς καταβάλλεται σε τόσες μηνιαίες δόσεις όσοι είναι και οι μήνες που αναγνωρίζονται. Εναλλακτικά καταβάλλεται εφάπαξ μέσα σε τρεις μήνες από την κοινοποίηση της απόφασης αναγνώρισης, οπότε παρέχεται έκπτωση 2% για κάθε έτος εξαγοράς. Εξαγορά χρόνου που υπολείπεται του ενός έτους δεν τυγχάνει έκπτωσης. Για παράδειγμα:
– Για εξαγορά 10 μηνών (π.χ. κενό χρονικό διάστημα) δεν προβλέπεται έκπτωση σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής.
– Για εξαγορά 1 έτους και 6 μηνών (π.χ. σπουδών) παρέχεται έκπτωση 2% σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής.
– Για εξαγορά 3 ετών και 9 μηνών (π. χ. σπουδών) παρέχεται έκπτωση 6% σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής.
Σε περίπτωση θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή προσαύξησης του ποσού της σύνταξης, μπορεί να παρακρατείται κάθε μήνα από τη σύνταξη και μέχρι την εξόφληση του κόστους εξαγοράς ποσό ίσο με το 1/4 του ποσού της σύνταξης.
Επισημαίνεται ότι πλασματικοί χρόνοι που αναγνωρίζονται με εξαγορά συνυπολογίζονται τόσο για την αύξηση της ανταποδοτικής σύνταξης, καθώς επηρεάζουν τα ποσοστά αναπλήρωσης αλλά και το ύψος των συντάξιμων αποδοχών, όσο και για τη διαμόρφωση της εθνικής (σε περίπτωση που αφορούν έτη ασφάλισης μεταξύ 15 και 20 ετών).
Αντίθετα, πλασματικοί χρόνοι που αναγνωρίζονται χωρίς εξαγορά χρησιμοποιούνται μόνο για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και λαμβάνονται υπόψη μόνο για τη διαμόρφωση της εθνικής σύνταξης (μεταξύ 15ετίας και 20ετίας).
Σημειώνεται ότι για να μπορέσει κανείς να αναγνωρίσει πλασματικά έτη πρέπει να έχει πραγματοποιήσει τουλάχιστον 3.600 ημέρες ή 12 έτη πραγματικής ή/και προαιρετικής ασφάλισης.
Οι κατηγορίες πλασματικών χρόνων ασφάλισης, τους οποίους μπορούν να αξιοποιήσουν οι ασφαλισμένοι μη μισθωτοί, είναι:
– Ο χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας.
– Ο χρόνος γονικής άδειας ανατροφής παιδιών.
– Για τα παιδιά μπορεί κατά περίπτωση να αναγνωριστεί: για ένα τέκνο, πλασματικός χρόνος ασφάλισης 300 ημερών ή 1 έτους, για δύο τέκνα, πλασματικός χρόνος ασφάλισης 900 ημερών ή 3 ετών, και τέλος από τρία τέκνα και άνω, πλασματικός χρόνος ασφάλισης 1.500 ημερών ή 5 ετών.
– Ο χρόνος επιδότησης λόγω ασθένειας και μέχρι 300 ημέρες, καθώς και ο χρόνος επιδότησης λόγω τακτικής ανεργίας και μέχρι 300 ημέρες (χωρίς καταβολή εισφοράς και μόνο για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος, όχι για τον προσδιορισμό του ποσού της ανταποδοτικής σύνταξης).
– Ο χρόνος σπουδών για την απόκτηση ενός μόνο πτυχίου ανώτερης ή ανώτατης σχολής της ημεδαπής ή της αλλοδαπής ή διπλώματος επαγγελματικής κατάρτισης μεταδευτεροβάθμιου Ινστιτούτου Επαγγελματικής Κατάρτισης ή διπλώματος Σχολής Ξεναγών, καθώς και ο χρόνος σπουδών για την απόκτηση πτυχίου, μετά τη συμπλήρωση του 17ου έτους της ηλικίας, σε μέσες τεχνικές και επαγγελματικές σχολές ή σε μονάδες της δευτεροβάθμιας τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης από την έναρξη ισχύος του Ν. 576/1977 και μετά ή στο Ενιαίο Πολυκλαδικό Λύκειο, ο οποίος είναι ίσος με τον κατά τον χρόνο αποφοίτησης επίσημο χρόνο σπουδών της οικείας σχολής.
– Ο χρόνος για τον οποίο δεν έχει χωρήσει ασφάλιση σε φορείς κύριας ή επικουρικής ασφάλισης, μετά την υπαγωγή, για πρώτη φορά, στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα κύριας ή επικουρικής ασφάλισης και ο οποίος δεν μπορεί να είναι λιγότερος από έναν πλήρη ημερολογιακό μήνα σε κάθε περίπτωση κενού ασφάλισης μεταξύ περιόδων ασφάλισης.
– Ο χρόνος που μεσολαβεί από την απόκτηση του πτυχίου μέχρι και την απόκτηση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος στους ασφαλισμένους στον Τομέα Σύνταξης Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Εργων, την Ειδική Προσαύξηση και τον Τομέα Επικουρικής Ασφάλισης Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Eργων του Ενιαίου Ταμείου Ανεξάρτητα Απασχολουμένων (ΕΤΑΑ).
Ειδικά για τους αγρότες, οι οποίοι το 2018 καταβάλλουν το 18% επί του καθαρού φορολογητέου εισοδήματός τους συν τις εισφορές του προηγούμενου έτους, η νέα εισφορά κύριας ασφάλισης και κατά συνέπεια το κόστος της εξαγοράς πλασματικών ετών από την 1η Ιανουαρίου του 2019 θα υπολογίζεται επί 12%.
Οσοι, δε, μη μισθωτοί έχουν διακόψει τη δραστηριότητά τους και δεν έχουν φορολογητέο εισόδημα ή ήταν μισθωτοί το προηγούμενο έτος, μπορούν να εξαγοράσουν χρόνο με βάση υπολογισμού τον κατώτατο μισθό. Ειδικά για τους αγρότες ο υπολογισμός γίνεται επί του 70% του κατώτατου μισθού, ήτοι επί των 410 ευρώ.
Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι όσοι καταβάλλουν το ελάχιστο ασφάλιστρο των 117,2 ευρώ, καθώς δηλώνουν εισόδημα έως 586 ευρώ τον μήνα, δεν επηρεάζονται από τη μείωση στο κόστος εξαγοράς.
