Από την Ρωσάνα Παναγιώτου*
Το 2018 φθάνει στο τέλος του και ο μήνας που διανύουμε συνδέεται φυσικά με την καταβολή του δώρου των Χριστουγέννων. Οι διατάξεις του θεσμικού πλαισίου για τα δώρα εορτών είναι δημοσίας τάξεως, με συνέπεια να μην επιτρέπεται και να είναι άκυρη κάθε αντίθετη ρητή ή σιωπηρή συμφωνία, καθώς και η παραίτηση του εργαζομένου από την αξίωση καταβολής τους.
Η λήψη του δώρου Χριστουγέννων εν προκειμένω, αποτελεί δικαίωμα κάθε εργαζομένου με σχέση εξαρτημένης εργασίας, ανεξάρτητα εάν αυτός απασχολείται με μερική ή πλήρη απασχόληση, ορισμένου ή αορίστου χρόνου.
Το δώρο ισούται με ένα μισθό ή με 25 ημερομίσθια, αναλόγως του τρόπου με τον οποίο αμείβεται ο μισθωτός και η καταβολή αυτού ολόκληρου ή μη εξαρτάται από τον χρόνο της απασχόλησης.
Πιο συγκεκριμένα, ολόκληρο το δώρο δικαιούται ο μισθωτός που η σχέση εργασίας του με τον εργοδότη διήρκησε κατά το χρονικό διάστημα από 01/05 έως 31/12, ενώ στην αντίθετη περίπτωση λιγότερων ημερών εργασίας, ο μισθωτός δικαιούται αναλογία δώρου, ήτοι τα 2/25 του μηνιαίου μισθού ή 2 ημερομίσθια ανάλογα με το πώς αμείβεται για κάθε 19 ημερολογιακές ημέρες διάρκειας της εργασιακής σχέσης. Ακόμα και οι μισθωτοί που εργάστηκαν χρονικό διάστημα μικρότερο των 19 ημερών δικαιούνται ανάλογο κλάσμα του δώρου. Βάση υπολογισμού του δώρου αποτελούν οι καταβαλλόμενες αποδοχές που πραγματικά καταβάλλονται στους μισθωτούς κατά την 10η Δεκεμβρίου.
Σε περίπτωση λύσεως της εργασιακής σχέσης πριν από τις παραπάνω ημερομηνίες, το δώρο Χριστουγέννων θα υπολογισθεί με βάση τις αποδοχές που καταβάλλονταν την ημέρα που λύθηκε η εργασιακή σχέση. Καταβαλλόμενος μισθός ή ημερομίσθιο είναι το σύνολο των τακτικών αποδοχών στην έννοια των οποίων περιλαμβάνονται ο μισθός ή το ημερομίσθιο, καθώς και κάθε άλλη παροχή (είτε σε χρήμα είτε σε είδος) εφ’ όσον καταβάλλεται από τον εργοδότη σαν αντάλλαγμα της παρεχόμενης από τον μισθωτό εργασίας, τακτικά κάθε μήνα, ή κατ’ επανάληψη, περιοδικά, κατά ορισμένα διαστήματα του χρόνου.
Το δώρο υποχρεούται ο εργοδότης να το καταβάλλει μόνον σε χρήμα και ουχί σε είδος μέχρι και την 21η Δεκεμβρίου. Η 31η Δεκεμβρίου αποτελεί το απώτερο χρονικό σημείο καταβολής του (δήλη ημέρα), σημείο από το οποίο εκκινεί η πενταετής παραγραφή της αξίωσης, ενώ τέλος να επισημανθεί ότι η μη εμπρόθεσμη καταβολή του συνεπάγεται ποινικές κυρώσεις για τον εργοδότη, αφού ο μισθωτός δικαιούται να προβεί ενώπιον της αρμόδιας Επιθεώρησης Εργασίας, ώστε να υποβάλει μηνυτήρια αναφορά, η οποία εν συνεχεία θα διαβιβαστεί στον Εισαγγελέα και στις Αστυνομικές Αρχές, ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία της ποινικής δίωξης και του αυτοφώρου.
*Η κα Ρωσάνα Παναγιώτου είναι Δικηγόρος, LLM Εργατικού Δικαίου.
