Η βεβαιότητα κυβερνητικών στελεχών, ακόμη και υψηλόβαθμων, ότι η νέα μείωση των συντάξεων θα αποφευχθεί εξακολουθεί να έρχεται σε ευθεία σύγκρουση με την επιμονή αξιωματούχων από τις Βρυξέλλες ότι τίποτα δεν έχει κριθεί ακόμη και σε κάθε περίπτωση το ζήτημα είναι πολυπαραγοντικό. Μάλιστα οι πιο αυστηροί και απόλυτοι δεν αφήνουν καν περιθώριο συζήτησης μιλώντας για μέτρο που έχει συμφωνηθεί και ψηφιστεί.

Σήμα όμως ότι μάλλον πρέπει να κρατήσουν πιο μετριοπαθή στάση και να προσέχουν περισσότερο τι λένε και τι τάζουν, στέλνει σε υπουργούς και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και το οικονομικό επιτελείο με τη στάση του, σε επίπεδο δηλώσεων και σε επίπεδο πράξεων.

Ευκλείδης Τσακαλώτος και Γιώργος Χουλιαράκης αποφεύγουν τις δηλώσεις, ενώ στέλνουν σαφές μήνυμα ότι τα δημόσια οικονομικά δεν πρέπει να ξεφύγουν από τον σχεδιασμό.

Προσέχοντας προφανώς να μην εκτεθούν και στους θεσμούς με τους οποίους βρίσκονται σε επικοινωνία η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, εξακολουθεί στον προϋπολογισμό που καταρτίζει για το 2019 να υπολογίζει τη νέα μείωση των συντάξεων, παραπέμποντας για τις τελικές αποφάσεις τον Νοέμβριο, όπου θα υπάρχουν διαθέσιμα όλα τα αναγκαία προς εξέταση δημοσιονομικά μεγέθη.

Ιδιαίτερη σημασία έχουν στο πλαίσιο αυτό οι ανακοινώσεις αύριο, Δευτέρα, της ΕΛΣΤΑΤ  για την πορεία του ΑΕΠ στο δεύτερο τρίμηνο του 2018.

Δηλαδή, στο προσχέδιο του προϋπολογισμού που θα παρουσιαστεί την 1η Οκτωβρίου και θα υποβληθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς έγκριση στις 16 Οκτωβρίου θα υπάρχουν οι εξοικονομήσεις από την περικοπή των συντάξεων, καθώς οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν το Νοέμβριο εν όψει της κατάρτισης του τελικού σχεδίου του προϋπολογισμού.

«Η Ελλάδα δεν έχει υποβάλλει καμία πρόταση για αναστολή των περικοπών στις συντάξεις, ούτε πρόκειται να τεθεί τέτοιο ζήτημα στο προσεχές Eurogroup στις 7 Σεπτεμβρίου» δηλώνει εμφατικά αξιωματούχος της ευρωζώνης.

Η όποια συζήτηση πριν την επόμενη αποστολή των θεσμών στην Αθήνα θα ήταν «πρόωρη» συμπληρώνει ο ίδιος στέλνοντας ίσως ένα σήμα και στα κυβερνητικά στελέχη που έχουν επιδοθεί σε μια ακατάσχετη παροχολογία, ότι μπορεί όλο αυτό τελικά να βλάψει τη χώρα.

Άλλωστε όταν το μήνυμα από το σύνολο των θεσμών και τις αγορές είναι «ότι τα συμφωνηθέντα πρέπει να τηρούνται» και ότι μόνο έτσι η Ελλάδα θα ανακτήσει την αξιοπιστία της σε εταίρους και αγορές, το να βροντοφωνάζεις την επιθυμία σου για αλλαγή πλάνων δεν αποτελεί έξυπνη επιλογή, ακόμη και αν έχεις φροντίσει τα πάντα, ώστε αυτό να είναι εφικτό.

Πόσο μάλλον όταν στους ελεγκτές της μεταμνημονιακής πορείας της χώρας έχει παραμείνει το ΔΝΤ, για το οποίο οι περικοπές σε μισθούς και συντάξεις αποτελεί «ευαγγέλιο».

Χαρακτηριστική η επισήμανση του καθηγητή Οικονομικών Παναγιώτη Λιαργκόβα, ότι «είναι νωρίς ακόμα για να πούμε αν θα κοπούν οι συντάξεις […] «Xρειαζονται προσεκτικά βήματα· αν είναι να γίνει κάτι με τις συντάξεις να το δούμε, να το υλοποιήσουμε χωρίς να το συζητάμε, γιατί όταν το συζητάμε μας ακούν οι αγορές, μας αξιολογούν, κρίνουν τι έχουμε πει πριν και μετά και είναι εκδικητικές, ανεβάζουν τα επιτόκια».

Το πακέτο

Το πακέτο των ψηφισμένων μειώσεων από αρχές Ιανουαρίου του 2019 το οποίο θα αποτελέσει αντικείμενο έντονων διαβουλεύσεων ως το Νοέμβριο προβλέπει περικοπές στις συντάξεις:

• Δημόσιο (ένστολοι, πανεπιστημιακοί): Μείωση 15% ως 18%
• Πρώην ΤΕΒΕ: Μείωση 18%
• Πρώην Ταμείο Εμπόρων: Περικοπή 18%
• Πρώην ΙΚΑ: Μεικτή εικόνα με αυξήσεις λίγων ευρώ στις χαμηλές συντάξεις και περικοπές ως 18% πάνω από 1.200 ευρώ
• Ταμείο Νομικών: Μειώσεις 10% ως 18%
• ΤΣΑΥ – ΤΣΜΕΔΕ: Περικοπές 10% ως 18%

Η αντιπαράθεση ΔΝΤ – Γερμανίας και ΕΕ

Η διαφοροποίηση και οι εσωτερικές συγκρούσεις εντός της τρόικας παραμένουν και μεταμνημονιακά, με τους θεσμούς, για άλλη μια φορά, να μην βρίσκονται όλοι στην ίδια γραμμή σε ό,τι αφορά το θέμα των συντάξεων που καίει την κυβέρνηση. Η διχογνωμία αυτή καθιστά ακόμη πιο αμφίβολο το αποτέλεσμα και προμηνύει σκληρή μάχη για το θέμα εντός του φθινοπώρου.

Το ΔΝΤ να επιμένει στη θέση του ότι οι περικοπές πρέπει να γίνουν κανονικά από 1/1/2019, εμμένοντας στη θέση ότι πρόκειται για διαρθρωτική αλλαγή και θέτοντας και ζήτημα αξιοπιστίας της Ελλάδας σε ότι αφορά την τήρηση των συμφωνηθέντων. Στη γραμμή αυτή τάσσεται και η Γερμανία, κατ’ επέκταση και οι χώρες δορυφόροι της που είναι αρκετά μέλη του Eurogroup.

Αντίθετα, η Κομισιόν, φαίνεται να στηρίζει το αίτημα της ελληνικής πλευράς και τα επιχειρήματά της ότι δεν χρειάζεται νέα περικοπή των συντάξεων για την επίτευξη των συμφωνηθέντων δημοσιονομικών στόχων.

Δηλώσεις προς αυτήν την κατεύθυνση έχει ήδη κάνει ο εκπρόσωπος της Κομισιόν στους θεσμούς, Ντέκλαν Κοστέλο, ο οποίος φέρεται να έχει λάβει εντολή από τον Ευρωπαίο Επίτροπο Πιέρ Μοσκοβισί, για να επεξεργαστεί  και σενάρια για την άμβλυνση των επιπτώσεων από το μέτρο μέσω της σταδιακής εφαρμογής του.

Σε κάθε περίπτωση το θέμα, σύμφωνα με τις επίσημες δηλώσεις, θα συζητηθεί από τις 10 Σεπτεμβρίου στις συναντήσεις κυβέρνησης-τρόικας στην Αθήνα και αναμένεται να ξεκαθαρίσει το αργότερο ως το Eurogroup της 10ης Νοεμβρίου.

Θυσιάζουν τα αντίμετρα;

Σε περίπτωση πάντως που οι θεσμοί αποδεχθούν να ανασταλεί η εφαρμογή του νόμου για νέα περικοπή συντάξεων από 1/1/2019, προφανώς η κυβέρνηση θα πρέπει να διαλέξει ποια αντίμετρα από αυτά που θα συνόδευαν την μείωση των συντάξεων θα «θυσιάσει».

Υπενθυμίζεται ότι στα αντίμετρα αυτά περιλαμβάνονταν πέρα από τις φοροελαφρύνσεις για τις επιχειρήσεις, η επέκταση του προγράμματος σχολικών γευμάτων, η δημιουργία νέων παιδικών σταθμών, ο ανασχεδιασμός και η αύξηση των οικογενειακών επιδομάτων, τα μέτρα αύξησης της απασχόλησης, η μείωση της συμμετοχής των ασφαλισμένων στα φάρμακα.

Το ιδανικό θα ήταν το υπερπλεόνασμα να ξεπεράσει τους στόχους σε τέτοιο βαθμό που η κυβέρνηση να μπορεί και να ακυρώσει τη μείωση των συντάξεων και να υλοποιήσει και όλα τα παραπάνω που είχαν προβλεφθεί ως «αντίμετρα». Αν όμως δεν συμβεί αυτό, ποιο από τα παραπάνω μέτρα θα χαρίσει στους πιστωτές -ελεγκτές;

Μπορεί το ζήτημα των συντάξεων να έχει αναχθεί σε μείζον ζήτημα, δεδομένου ότι επηρεάζει (άμεσα και έμμεσα) μεγάλο αριθμό πολιτών, αλλά και η στήριξη χαμηλών εισοδηματικά στρωμάτων, η μείωση της φορολογίας, η αύξηση της απασχόλησης και τα μέτρα που θα προωθήσουν την ανάπτυξη είναι εξίσου καίριας σημασίας για την ελληνική κοινωνία.

in