Της Κλεοπάτρας Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου, medlabnews.gr
Τα κουνούπια που μας κάνουμε να υποφέρουμε την θερινή, κυρίως περίοδο είναι τα
θηλυκά. Αυτό σημαίνει πως τα κουνούπια δεν μας τσιμπούν απλά και μόνο για να τραφούν (αν ήταν έτσι θα μας τσιμπούσαν και τα αρσενικά), αλλά χρειάζονται το ανθρώπινο αίμα για να γεννήσουν εύφορα αυγά. Και φυσικά όχι όποιο και όποιο αίμα!
Ποιόν αγαπούν περισσότερο τα κουνούπια; Είναι τα κουνούπια τελικά τόσο εκλεκτικά;
Έχουμε όλοι μας παρατηρήσει πως τα συγκεκριμένα αιμοβόρα έντομα δείχνουν μια προτίμηση όσον αφορά τον “στόχο” που θα επιτεθούν π.χ. σε έναν χώρο που βρίσκονται 10 άτομα, ένα ή δύο από αυτά θα αποτελέσουν τον ιδανικό στόχο!
Υπάρχουν σε εξέλιξη πολλές διεθνείς έρευνες για την απομόνωση εκείνων των χημικών ουσιών από τις χιλιάδες που εκκρίνει το ανθρώπινο δέρμα, που έλκουν ή που απωθούν τα κουνούπια.
Είναι διαπιστωμένο, ότι τα έλκει το γαλακτικό οξύ που περιέχει ο ιδρώτας και το διοξείδιο του άνθρακα που εκπνέουμε. Αυτό το τελευταίο τα αποπλανεί σε τόσο μεγάλο βαθμό, ώστε ο ξηρός πάγος, δηλαδή οι παγίδες με κατεψυγμένο διοξείδιο του άνθρακα είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές εναντίον τους.
Επιβεβαίωσαν επίσης ότι τα κουνούπια προτιμούν εκείνους, που το δέρμα τους αποβάλλει μεγαλύτερη του μέσου όρου ποσότητα στεροειδών και χοληστερίνης.
Τα κουνούπια τα έλκει η γλυκιά οσμή, που μπορεί να είναι κολόνια, λακ μαλλιών ή αποσμητικό.
Απέδειξαν επίσης ότι βρίσκουν πιο ελκυστικές τις έγκυες γυναίκες. Το κάτω μέρος του σώματος των εγκύων γυναικών έχει κατά 0,7 βαθμούς Κελσίου ψηλότερη θερμοκρασία από τις μη έγκυες: έτσι είναι πιο ελκυστικές αφ’ ενός λόγω της θερμοκρασίας, αφ’ ετέρου τις αυξημένες εκκρίσεις του δέρματος τους.
Τα κουνούπια λατρεύουν επίσης τους ανθρώπους που παράγουν υπερβολικά ποσά ορισμένων οξέων, όπως για παράδειγμα το ουρικό οξύ. Αυτές οι ουσίες προκαλούν τις οσφρητικές αισθήσεις των κουνουπιών με αποτέλεσμα να “προσγειώνονται” πάνω στα ανυποψίαστα θύματά τους. Αλλά η διαδικασία της έλξης αρχίζει πολύ πριν από την προσγείωση.
Επίσης ο κινούμενος άνθρωπος είναι πιο ελκυστικός, καθ’ ότι αυξάνεται ο ρυθμός της αναπνοής του, κι έτσι η εκπνοή μεγαλύτερης ποσότητας διοξειδίου του άνθρακα. Τα κουνούπια μπορούν να μυρίσουν το γεύμα τους από μια εντυπωσιακή απόσταση μέχρι 50 χιλιομέτρων, ιδιαίτερα αν υποψιαστούν πως σε αυτή την ακτίνα εντοπίζεται και διοξείδιο του άνθρακα. Οι ενήλικες (και οι έγκυες) εκπέμπουν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα, οπότε γίνονται καλύτερος στόχος απ’ ότι τα μικρά παιδιά.
Η μετακίνηση και η θερμότητα προσελκύουν επίσης τα κουνούπια. Συνεπώς αν θέλετε να αποφύγετε μια πιθανή επίθεση κουνουπιών αποφύγετε τα νυχτερινά αθλήματα σε υπαίθρια γήπεδα, αφού το λαχάνιασμα από το τρέξιμο αλλά και το γαλακτικό οξύ που αναπόφευκτα θα εκκριθεί από τους ιδρωτοποιούς αδένες σας θα είναι μιας πρώτης τάξεως “πρόσκληση” για τα κουνούπια!
Από τα οπτικά ερεθίσματα επιβεβαίωσαν ότι τα σκούρα ρούχα, που απορροφούν το φως, έλκουν περισσότερο τα κουνούπια από τα λευκά ρούχα. Βέβαια, όταν χιλιάδες κουνούπια βουίζουν γύρω μας, δεν έχει την παραμικρή σημασία το χρώμα των ρούχων που φοράμε.
Βλέπουμε ότι ένα σύνολο παραγόντων δημιουργούν στο κάθε άτομο διάφορες φυσικές χημικές ενώσεις που ευθύνονται ή όχι, για ένα ελκυστικό περιβάλλον, για τα κουνούπια.
Μερικοί είναι τυχεροί, διότι έχουν ουσίες που καλύπτουν οτιδήποτε είναι ελκυστικό για τα κουνούπια και έτσι δεν τα προσελκύουν.
Γιατί προκαλεί φαγούρα το τσίμπημα των κουνουπιών;
Μόνο τα θηλυκά κουνούπια ζουν με το αίμα. Αφού ανοίγουν μια μικρή πληγή στο θύμα τους, την ψεκάζουν με μια σταγόνα του σάλιου τους εμποδίζοντας έτσι την πήξη του αίματος. Έπειτα την ρουφάνε έως ότου γεμίσουν το στομάχι τους και αποχωρούν πετώντας αθόρυβα. Το ανοσοποιητικό μας σύστημα αναγνωρίζει τις ξένες πρωτεΐνες που περιέχει το σάλιο του κουνουπιού και ακολουθεί μια ονομαζόμενη πρώτου τύπου αντίδραση ή άμεση αντίδραση υπερευαισθησίας. Η ουσία αυτής της αντίδρασης είναι η εξάλειψη της «εισβάλλουσας», δηλαδή της ξένης πρωτεΐνης. Σ’ αυτό πρωταγωνιστεί η ισταμίνη που απελευθερώνεται από τους ιστούς των λιποκυττάρων. Η ισταμίνη προωθεί την διαστολή των αγγείων και την εμφάνιση των λεμφοκυττάρων στην περιοχή του τσιμπήματος (τρύπημα) έτσι βοηθάει την ταχύτερη απομάκρυνση της ξένης πρωτεΐνης. Συνάμα η ισταμίνη έχει και μια ισχυρή ερεθιστική επίδραση στους ιστούς, λόγω το ότι αυξάνεται η διαπερατότητα των τοιχωμάτων των αγγείων θα έχουμε διαρροή υγρού στο σημείο του τσιμπήματος που θα προκαλέσει ένα εξόγκωμα και ο ερεθισμός των νεύρων του δέρματος θα έχει σαν αποτέλεσμα την φαγούρα. Για το κοκκίνισμα του δέρματος υπεύθυνη είναι η διαστολή των γύρω αγγείων, που προκαλείται από την ισταμίνη.
Τι πρέπει να κάνει κανείς σε τσιμπήματα κουνουπιών;
Όσο περισσότερο ξύνομε τα τσιμπήματα τόσο αυξάνεται η πιθανότητα τραυματισμού της επιδερμίδας, της βακτηριδιακής επιμόλυνσης, να γίνουν πυώδη πληγές.
«Επειδή η αίσθηση της φαγούρας παρουσιάζεται ιδιαίτερα στη ζέστη του κρεβατιού και κατά τη διάρκεια της νύχτας ελέγχουμε λιγότερο τις πράξεις μας, είναι συχνό φαινόμενο ότι μέχρι το πρωί έχουμε ματώσει με το ξύσιμο τα τσιμπήματα»
Να φροντίζουμε τα τσιμπήματα!
Τις περισσότερες φορές δεν χρειάζεται καμία αγωγή. Πρακτικές οδηγίες για την ανακούφιση από τον κνησμό είναι επάλειψη με μαγειρική σόδα (3 κουταλιές σόδας σε μία κουταλιά νερό) ή τρίψιμο της περιοχής του τσιμπήματος με ένα δισκίο ασπιρίνης. Ορισμένα άτομα εμφανίζουν μεγαλύτερη ευαισθησία στο τσίμπημα κουνουπιών και μπορεί να σχηματισθεί μικρή φυσαλίδα, μεγαλύτερο από το σύνηθες ερύθημα (κοκκινίλα) και εντονότερο πρήξιμο. Σε αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται επάλειψη τοπικά με κορτιζονούχο κρέμα και εάν απαιτηθεί λήψη αντιϊσταμινικών. Τα αντιϊσταμινικά είναι ορθότερο να λαμβάνονται από το στόμα (σε χάπια ή σιρόπι ή σταγόνες) και όχι σε τοπική εφαρμογή με τη μορφή γέλης (ζελέ) ή κρέμας.
Σπάνια μπορεί να απαιτηθεί κορτιζόνη από του στόματος, ιδιαίτερα εάν πρόκειται για τσίμπημα από μεγάλη μύγα (τάβανος) επειδή εκεί η δερματική τοπική αντίδραση μπορεί να επιμείνει για μερικές ημέρες. Εάν σχηματισθεί φυσαλίδα με υγρό, καλό είναι να μην την πειράζουμε και σπάσει διότι υπάρχει κίνδυνος επιμόλυνσης και τότε μόνο μπορεί να χρειασθούν αντιβιοτικά.
Σπανίως έχουν αναφερθεί περιπτώσεις αλλεργικού shock από τσίμπημα κουνουπιών. Εάν ένα άτομο αντιδρά υπερβολικά στο τσίμπημα κουνουπιών, δηλαδή με σχηματισμό μεγάλων φυσαλίδων κλπ, τότε πρέπει να ελεγχθεί για ενδεχόμενη διαταραχή του ανοσιακού του συστήματος.
Αποφύγετε τις επαλείψεις στο παιδικό δέρμα με χημικά εντομοαπωθητικά όπως και με αρώματα, λοσιόν ή άλλα καλλυντικά προϊόντα διότι τα κουνούπια έλκονται από τις ευχάριστες οσμές όπως και τα έντονα χρώματα και τον ιδρώτα.
Μην αλείφουμε με εντομοαπωθητικό μωρά κάτω των 3 μηνών. Τα μωρά κάτω των 3 μηνών καλύτερα να τα προστατεύσουμε με κουνουπιέρα, με τούλι ή με ρουχισμό
Για πολλούς ίσως είναι άβολη η σκέψη, αλλά με τα σκευάσματα αξίζει να αλείψουμε και το πρόσωπο, ακριβέστερα κάθε τετραγωνικό εκατοστό της εκτεθειμένης περιοχής, διότι τα κουνούπια μας την έχουν στημένη, και αρέσκονται στα τσιμπήματα πίσω απ’ τα αφτιά, στους λοβούς των αφτιών, στα βλέφαρα, επίσης και σε κάθε εσοχή του σώματος.
Μέσα στο διαμέρισμα μόνο στην εσχάτη περίπτωση να κάνουμε χρήση του σπρέι!
