Μπήκαμε πρώτοι απ’ όλους στην περιπέτεια των Μνημονίων, βγαίνουμε τελευταίοι και καταϊδρωμένοι, θα είμαστε οι πρώτοι που θα «γευθούμε» το «φάρμακο» της «ενισχυμένης εποπτείας» αλλά και το «φαρμάκι» των αδυσώπητων αγορών.
Υπό άλλες συνθήκες, μια χώρα που απαλλάσσεται από το βάρος των μνημονιακών υποχρεώσεων και διαδικασιών- όπως η Πορτογαλία, η Κύπρος, η Ιρλανδία- θα ήταν έτοιμη να γυρίσει σελίδα με αισιοδοξία και περισσότερη σιγουριά για το μέλλον. Ωστόσο, αυτό δεν μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι ισχύει στην περίπτωση της Ελλάδας, παρά τις ομολογουμένως φιλότιμες προσπάθειες των Ευρωπαίων- όχι όλων- αξιωματούχων, να πείσουν (και ενδεχομένως να πειστούν) ότι η χώρα μας αποτελεί επιτέλους success story.
«Η Ελλάδα ανακτά τη δημοσιονομική και οικονομική της αυτονομία» είναι το επιχείρημα που ακούγεται για το τυπικό τέλος των Μνημονίων. Είναι, όμως, έτσι; Μάλλον όχι. Όποιος ανατρέξει στα επίσημα κείμενα της Κομισιόν, θα διαπιστώσει ότι πίσω από τα ωραία λόγια, η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται ως ειδική περίπτωση, λόγω του υπέρογκου Χρέους της, των δανείων 278 δις ευρώ που έχει πάρει από το 2010 και των μέτρων ελάφρυνσης που έχουν αποφασιστεί, κρατώντας την δέσμια για τα επόμενα 40 χρόνια.
Τι σημαίνει «ενισχυμένη εποπτεία»
Από την Τρίτη κιόλας, μετά από την τυπική ολοκλήρωση του 3ου χρηματοδοτικού προγράμματος, Ευρωπαίοι και ΔΝΤ ενεργοποιούν τις διαδικασίες της «ενισχυμένης εποπτείας». Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Αξιολογήσεις ανά 3μηνο- έλεγχος για το αν η Ελλάδα τηρεί τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει. Υπάρχουν «τιμωρητικές» διαδικασίες; Φυσικά. Αν οι αξιολογήσεις δεν είναι θετικές, δεν θα γίνονται οι εκταμιεύσεις/επιστροφές από τα κέρδη του Ευρωσυστήματος (διακράτηση ελληνικών ομολόγων) ανά 6μηνο, που συνολικά υπολογίζονται σε 5,8 δις ευρώ, θυμίζοντας έτσι το μαρτύριο της σταγόνας με τις εκταμιεύσεις δόσεων τα προηγούμενα μνημονιακά χρόνια. «Δεν τα έχουμε ανάγκη», απαντούν κάποιοι μάλλον με αφέλεια, παραγνωρίζοντας ότι ενδεχόμενες αρνητικές αξιολογήσεις δεν θα συνεπάγονται μόνο απώλεια ANFA-SMP αλλά κυρίως την εχθρική στάση των αγορών, που μας περιμένουν στη γωνία.
Σφυροκόπημα στα ελληνικά ομόλογα
Το κατά πόσο «ισχυρή» μπορεί να αισθάνεται η Ελλάδα βγαίνοντας από τα χρηματοδοτικά προγράμματα, απαντάται αυτές τις ημέρες στα ταμπλό της αγοράς ομολόγων, όπου τα ελληνικά χαρτιά χτυπιούνται με μοναδική ευκολία επ’ ευκαιρία της τουρκικής κρίσης, μαρτυρώντας πόσο «ευαίσθητη» ακόμα και σε εξωγενείς κινδύνους είναι η Ελλάδα. Μόνο τυχαίο δεν είναι, άλλωστε, ότι πληθαίνουν οι φωνές εντός κι εκτός Ελλάδας, που καλούν την κυβέρνηση να μην σκέπτεται καν το ενδεχόμενο αναστροφής μεταρρυθμίσεων και υπαναχώρησης από δεσμεύσεις.
Το τεράστιο βάρος των θηριωδών πλεονασμάτων
Εκτός από τις διαδικασίες επιτήρησης, αυτό που θα συνεχίσει να βαραίνει στους ώμους των Ελλήνων πολιτών είναι η υποχρέωση επίτευξης θηριωδών πλεονασμάτων 3,5% ως το τέλος του 2022, με περιορισμό στο 3% το 2023, στο 2,5% το 2024 κι από εκεί και πέρα για όσο… ανατέλλει ο ήλιος πλεονάσματα 2,2%, κάτι που δεν έχει ιστορικό προηγούμενο, ειδικά από χώρες με τέτοια δομικά προβλήματα.
Τα μέτρα που έχει συμφωνήσει η κυβέρνηση για τα επόμενα χρόνια
Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο εντάσσονται οι δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η σημερινή κυβέρνηση για τα χρόνια που έρχονται και αφορούν στις νέες περικοπές των συντάξεων, στο «ψαλίδισμα» του αφορολογήτου, στην πλήρη κατάργηση του ΕΚΑΣ, στην περαιτέρω αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών, ασχέτως αν εν όψει εκλογών αναζητά τρόπους για «πάγωμα» αυτών των μέτρων. Κι εδώ αναδεικνύεται η άλλη πτυχή της μεταμνημονιακής επιτήρησης. Ενώ η κυβέρνηση επιμένει ότι δεσμεύεται μόνο από τους δημοσιονομικούς στόχους, οι Ευρωπαίοι απαντούν ότι πρέπει να τηρηθούν όσα έχουν συμφωνηθεί, για να μη χαθεί η εμπιστοσύνη των εταίρων και των αγορών.
Επιτήρηση μέχρι το 2060
Είναι προσωρινό μέτρο παρακολούθησης η «ενισχυμένη εποπτεία»; Όχι. Θα διαρκέσει ως τον Ιούνιο του 2022 και αμέσως μετά η Ελλάδα δεν θα «απελευθερωθεί» αλλά θα τεθεί σε καθεστώς «κανονικής εποπτείας» έως ότου αποπληρώσει το 75% των δανείων της, αν και ο ESM με βάση τους δικούς του κανόνες υπόσχεται να μας… συντροφεύει ως το 2060, που εκπνέουν οι τελευταίες λήξεις δανείων.
Γιατί η Ελλάδα δεν γίνεται από σήμερα μια… κανονική χώρα
Στην Απόφαση της Κομισιόν για την ενεργοποίηση της «ενισχυμένης εποπτείας», αποτυπώνονται όλα τα προβλήματα που η Ελλάδα θα συνεχίσει να κουβαλά και εκτός Μνημονίων, σε πείσμα όσων μιλάνε για επιστροφή στην… κανονικότητα. Αφήνοντας κατά μέρος το δυσθεώρητο Χρέος, που θα λειτουργεί εσαεί ως βαρίδι, η Ελλάδα θα συνεχίσει να υποφέρει για χρόνια από υψηλή ανεργία, γεγονός που σε συνδυασμό με τη φυγή των νέων και τη γήρανση του πληθυσμού, βάζουν «φωτιές» στο συνταξιοδοτικό. Επιπλέον, οι Βρυξέλλες θεωρούν ότι το επιχειρηματικό περιβάλλον απέχει πολύ από το να θεωρηθεί φιλικό, δυσχεραίνοντας έτσι την προσέλκυση ξένων επενδύσεων, ενώ το «βουνό» των «κόκκινων» δανείων απειλεί να καταπλακώσει τις προοπτικές της ανάκαμψης.
|Γιώργος Παππούς στο iefimerida.gr
