Συνεπώς, οι συμβουλές των ειδικών ώστε να μη βαρυστομαχιάσουμε την Κυριακή του Πάσχα, αποφεύγοντας τις κραιπάλες χωρίς σημαντικές στερήσεις, αποτελούν έναν σημαντικό σύμμαχο.
Ενα από τα πλέον συχνά διλήμματα που αφορούν το τραπέζι της Λαμπρής είναι «αρνί ή κατσίκι;». Οι διατροφολόγοι υποστηρίζουν ότι η απάντηση κρίνεται στις λεπτομέρειες, καθώς η θρεπτική τους αξία είναι σχεδόν ίδια.
Στη μάχη των θερμίδων, όμως, κερδίζει το κατσίκι. Ειδικότερα, τα 100 γραμμάρια κατσικιού έχουν 217 θερμίδες. Η αντίστοιχη ποσότητα αρνιού τροφοδοτεί τον οργανισμό με 100 θερμίδες επιπλέον, ενώ μια αναλυτικότερη σύγκριση δείχνει και διαφορά λίπους: του αρνιού αγγίζει τα 15 γρ. ενώ το κατσικιού δεν ξεπερνά τα 4,2 γρ.
Πάντως, και οι δύο «πρωταγωνιστές» του πασχαλινού τραπεζιού αποτελούν πλούσιες πηγές – όχι μόνο λίπους και νατρίου – αλλά και θρεπτικών συστατικών. Ειδικότερα, ο παραδοσιακός οβελίας έχει υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, βιταμίνες του συμπλέγματος Β και σίδηρο, ενώ το… εναλλακτικό κατσίκι είναι πολύ καλή πηγή νιασίνης, ριβοφλαβίνης, θειαμίνης και βιταμίνης Β12.
Σε κάθε περίπτωση, ένα έξυπνο tip για εκείνους που επιθυμούν να αποφύγουν το έξτρα λίπος είναι να δώσουν σημασία στην ηλικία του αρνιού ή του κατσικιού. Και αυτό διότι όσο μεγαλύτερο χρόνο ζωής είχαν πριν από τη σφαγή τους τόσο πιο αυξημένη θα είναι η περιεκτικότητά τους σε λίπος.
Ενας ακόμη τρόπος για να απολαύσει κανείς ένα πιο ελαφρύ πασχαλινό τραπέζι, σύμφωνα με τη διαιτολόγο – διατροφολόγο με μεταπτυχιακό (MSc) στην Κλινική Διατροφή Αστερία Σταματάκη, είναι να αφήσει στην άκρη του πιάτου την πέτσα από το κρέας, γιατί ανεβάζει το θερμιδικό περιεχόμενο, αλλά και τα κορεσμένα λιπαρά οξέα.
Και καθώς η ποικιλία αποτελεί ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ελληνικού εορταστικού τραπεζίου, εάν «υπάρχουν μπροστά σας και άλλοι πειρασμοί σε ό,τι αφορά τα κρεατικά, προτιμήστε αντί τα τηγανητά συκωτάκια το ψητό κοκορέτσι – μια μερίδα έχει γύρω στις 180 θερμίδες.
Η ποσότητα, εντούτοις, πρέπει να είναι περιορισμένη καθώς έχει πολλή χοληστερόλη (400-450 mg ανά 100 γρ.). Ως συνοδευτικό προτιμήστε τη σαλάτα που βοηθά στην αποβολή της» προσθέτει η Αστερία Σταματάκη.
Για όσους, δε, παρέμειναν και φέτος πιστοί στη θρησκευτική παράδοση, είναι προτιμότερο το Μεγάλο Σάββατο να «σπάσουν» τη νηστεία με μαγειρίτσα ή με κάποια άλλη σούπα, δεδομένου ότι έτσι προετοιμάζουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το στομάχι τους να δεχθεί και πάλι τις ζωικές τροφές. Για να επιτευχθεί ωστόσο αυτή η μετάβαση, θα πρέπει να περιοριστεί κανείς σε μία μερίδα μαγειρίτσας, συνοδευόμενη αποκλειστικά και μόνο από σαλάτα.
Στο πλαίσιο αυτό, η Αστερία Σταματάκη δίνει συμβουλές για μια πιο ελαφριά εκδοχή της μαγειρίτσας, εξίσου γευστική αλλά με λιγότερες θερμίδες και λιπαρά. «Η συνταγή μπορεί να υλοποιηθεί με λιγότερα αβγά ή με περισσότερα ασπράδια και λιγότερους κρόκους. Επιπλέον, είναι σημαντικό να περιέχει μεγάλη ποσότητα λαχανικών, διότι οι φυτικές ίνες διευκολύνουν την αποβολή του λίπους».
Πεπτικά προβλήματα
και διαταραχές
Η νηστεία και έπειτα ο «βομβαρδισμός» λιπαρών την Κυριακή του Πάσχα δημιουργούν έναν επικίνδυνο συνδυασμό, με αποτέλεσμα τις ημέρες αυτές να είναι παραδοσιακά αυξημένη η κίνηση των ασθενών στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων.
Τι συμβαίνει όμως στον οργανισμό με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι γαστρεντερικές διαταραχές; Οι επιστήμονες επιμένουν ότι ο εγκέφαλος παίζει… παιχνίδια – ιδίως όταν έχει στερηθεί για αρκετές ημέρες το φαγητό που ορέγεται -, με αποτέλεσμα όταν απλώνεται μπροστά του ένα τραπέζι γεμάτο πειρασμούς να παρακάμπτει τα μηνύματα του κορεσμού.
Σύμφωνα με σχετικές μετρήσεις που έχουν γίνει, υπολογίζεται ότι χρειάζονται περίπου 20 λεπτά από τη στιγμή που αρχίζουμε να χρησιμοποιούμε το πιρούνι έως ότου να φτάσει το μήνυμα του κορεσμού στον εγκέφαλο.
Ετσι, εάν στο μεσοδιάστημα καταναλώσει κανείς πολλά λίπη, τότε η πέψη μετατρέπεται σε δύσκολη υπόθεση. Οι ποσότητες του φαγητού εγκλωβίζονται στο στομάχι, προκαλώντας δυσπεψία και φουσκώματα. Εν τω μεταξύ, μελέτη που διεξήχθη στο Ιατρικό Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας έχει δείξει ότι η λαιμαργία αυξάνει κατά 50% τον κίνδυνο γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, το ρίσκο αυξάνεται όταν καταναλώνει κανείς 690 θερμίδες σε μόλις 5 λεπτά αντί για μισή ώρα που υπολογίζεται ότι θα χρειαζόταν.
Πώς να καταπολεμήσετε
τη δυσφορία
Αποφύγετε τη σόδα και τα ανθρακούχα ποτά. Παρότι οι περισσότεροι πιστεύουμε ότι βοηθούν στη διαδικασία της χώνεψης, στην πράξη καθυστερούν την πέψη καθώς αραιώνουν τα γαστρικά υγρά στο στομάχι.
Η φυσική άσκηση βοηθάει. Η έντονη γυμναστική δεν ενδείκνυται μετά το πασχαλινό φαγοπότι, όμως το περπάτημα θα κάνει τη διαφορά.
Αποφύγετε το κρεβάτι. Το φαγητό φέρνει υπνηλία, όμως στην περίπτωση που νιώθετε δυσφορία η οριζόντια στάση θα εντείνει το πρόβλημα. Αντίθετα, η όρθια στάση βοηθά την πέψη.
Μασήστε μαστίχα Χίου. Μελέτες έχουν δείξει ότι η μαστίχα συμβάλλει στη θεραπεία του πεπτικού έλκους, που οφείλεται στο ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, λόγω της αντιμικροβιακής της δράσης. Επίσης, η μάσηση μαστίχας προκαλεί την έκκριση σάλιου και γαστρικού υγρού που είναι απαραίτητα για την πέψη.
Το άδειο στομάχι δεν βοηθάει. Μπορεί να ακούγεται οξύμωρο, αλλά η επιστροφή στη νηστεία για το υπόλοιποι της ημέρας πιθανόν να φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Κάνετε μικρά γεύματα προτιμώντας τα λαχανικά και τα τρόφιμα ολικής αλέσεως.
Συμβουλές για τους καταναλωτές
Η σωστή επιλογή τους και η προσεκτική διαχείριση στο σπίτι (μαγείρεμα και συντήρηση) «βοηθούν στη διατήρηση των πλεονεκτημάτων της παραδοσιακής μας διατροφής, καθώς και στην αποφυγή των αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία και στα οικονομικά συμφέροντα του καταναλωτή».
Την παραπάνω σύσταση κάνουν οι ειδικοί του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ), οι οποίοι εξέδωσαν μια λίστα συμβουλών και βασικών οδηγιών για τις αγορές που θα πραγματοποιηθούν ενόψει των εορτών.
Γενικές οδηγίες
Αγοράστε από επίσημα και ελεγχόμενα σημεία της αγοράς.
Αγοράστε κρέας που είναι τοποθετημένο μέσα σε ψυγεία ή ψυχόμενες προθήκες και όχι εκτός ψυγείου ή εκτεθειμένο σε σκόνη, έντομα και μικρόβια.
Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στις συνθήκες υγιεινής του προσωπικού και στην καθαριότητα του εξοπλισμού και του χώρου από όπου προμηθεύεστε τρόφιμα.
Εξετάστε προσεκτικά την επισήμανση των προϊόντων και τις ενδεικτικές πινακίδες πώλησης.
Μυστικά για
την αγορά κρέατος
Για όλα τα αμνοερίφια εγχώριας παραγωγής η σφραγίδα καταλληλότητας έχει χρώμα τιρκουάζ («λαμπρό κυανούν») και ωοειδές σχήμα.
Τα αμνοερίφια εισαγωγής από τρίτες χώρες φέρουν την ωοειδή σφραγίδα καταλληλότητας σε χρώμα καστανό.
Κάθε σφάγιο πρέπει υποχρεωτικά να φέρει σφραγίδες και στα δύο ημιμόριά του.
Τα σπλάγχνα δεν πρέπει να φέρουν οζίδια και κύστεις, ούτε να παρουσιάζουν μεταβολές του χρωματισμού και να μην είναι εκτεθειμένα στο περιβάλλον.
Επιπλέον, στα κατεψυγμένα πρέπει να εξετάζεται η ημερομηνία κατάψυξης και λήξης του προϊόντος.
Τι να προσέχουμε
κατά την αγορά αβγών…
Τις προβλεπόμενες ενδείξεις στη συσκευασία, όπως η ημερομηνία ωοτοκίας, η ημερομηνία συσκευασίας ή ωοσκόπησης, η ημερομηνία λήξης.
Για την καλή συντήρηση διατηρήστε τα αβγά σε δροσερό χώρο.
…και σοκολατένιων
Για την αγορά σοκολατένιων αβγών που προσφέρονται κυρίως σε παιδιά ισχύουν οι γενικοί κανόνες υγιεινής κατά τη συντήρηση, την έκθεση και τη διάθεση από σταθερά και επώνυμα σημεία πώλησης τροφίμων.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται από τους γονείς στο περιεχόμενο των σοκολατένιων αβγών, όπως παιχνίδια μικρών διαστάσεων (μπορεί να προκληθεί πνιγμός) και στην υποχρεωτική αναγραφή της σύνθεσης (σοκολάτα γάλακτος, υγείας) και της ημερομηνίας ανάλωσης.
Γλυκές και αλμυρές παγίδες
Η μάχη των κόκκινων αβγών είναι ακόμη ένα έθιμο που δίνει μια επιπλέον νότα χαράς στο εορταστικό τραπέζι, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει έπειτα να καταναλωθούν όλα την ίδια ημέρα. «Κάθε αβγό παρέχει 75-80 θερμίδες, 5 γραμμάρια λίπους και 215-230 mg χοληστερίνης. Η σύσταση είναι συνεπώς να μην υπερβαίνουμε τα τέσσερα την εβδομάδα» σημειώνει η διαιτολόγος – διατροφολόγος με μεταπτυχιακό (MSc) στην Κλινική Διατροφή Αστερία Σταματάκη. Την τιμητική τους περίοδο διανύουν, όμως, τις ημέρες αυτές και τα σοκολατένια αβγά. «Περιέχουν όμως πολλή ζάχαρη, κορεσμένα λιπαρά και μπόλικες θερμίδες. Αρκεί κανείς να αναλογιστεί ότι ένα σοκολατένιο αβγό μεσαίου μεγέθους παρέχει στον οργανισμό γύρω στις 530 θερμίδες».
Υπό τα δεδομένα αυτά μία φέτα τσουρέκι αποτελεί καλύτερη επιλογή, με την ειδικό να συστήνει την κατανάλωσή του ως πρωινού, μαζί με ένα ποτήρι χυμό ή άπαχο γάλα. Ειδικότερα, τα 70 γρ. τσουρέκι έχουν έως και 200 θερμίδες, ενώ το παραδοσιακό κουλουράκι περίπου 180-220 θερμίδες (ανάλογα με τα υλικά και το μέγεθος).
