Η κολπική μαρμαρυγή είναι ένας τύπος αρρυθμίας και η πιθανότητα εμφάνισής της αυξάνεται με την ηλικία.

Στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματά της δεν γίνονται εύκολα αντιληπτά, με αποτέλεσμα να χαρακτηρίζεται ως μία «σιωπηλή νόσος». Οι συνέπειές της, ωστόσο, είναι τόσο σοβαρές, που κάνουν ηχηρή την ανάγκη για πρόληψη και αντιμετώπιση του προβλήματος.

Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί τον δεύτερο σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου εκδήλωσης εγκεφαλικών, μετά την υψηλή αρτηριακή πίεση.

Τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια χαρακτηρίζονται από πολλούς ως μια παγκόσμια επιδημία με τεράστιες επιπτώσεις στην υγεία και την κοινωνία, καθώς σχετίζονται με υψηλά ποσοστά θανάτων και αναπηριών αλλά και πολύ υψηλές δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης.

Συγκεκριμένα, η κολπική μαρμαρυγή εκτιμάται ότι αυξάνει τον κίνδυνο εκδήλωσης αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων κατά 3 έως 5 φορές και ότι συνδέεται με το ένα τέταρτο περίπου των συνολικών ισχαιμικών αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων. Θα πρέπει να αναφερθεί πως τα εγκεφαλικά που σχετίζονται με την κολπική μαρμαρυγή είναι τα πιο σοβαρά, με τα υψηλότερα ποσοστά θανάτων και μόνιμων αναπηριών.

Η πιθανότητα εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής αυξάνεται με την ηλικία. Σύμφωνα με έρευνα του King’ s College London για λογαριασμό της Stroke Alliance for Europe (SAFE), λόγω της γήρανσης του πληθυσμού στην Ευρώπη και της συσχέτισης της κολπικής μαρμαρυγής με την ηλικία, ο αριθμός των ασθενών στην Ευρώπη αναμένεται να αυξηθεί από 8,8 εκατ. το 2010 σε 17,9 εκατ. το 2060. Ωστόσο, ο προσυμπτωματικός έλεγχος δεν διενεργείται ακόμη σε τακτική βάση και από τις ευρωπαϊκές μελέτες διαπιστώνονται σημαντικά ποσοστά υποδιάγνωσης.

Η «σιωπηλή νόσος»

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η κολπική μαρμαρυγή παραμένει μια «σιωπηλή» πάθηση, χωρίς συνοδό συμπτωματολογία. Πολλές φορές διαγιγνώσκεται μετά την εκδήλωση αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων ή κάποιας άλλης σοβαρής επιπλοκής, γεγονός που καθιστά την έγκαιρη διάγνωση και πρόληψη αποφασιστικής σημασίας.

Μπορεί να είναι μόνιμη ή όχι, να διαρκεί δηλαδή από λίγα λεπτά έως και μεγάλο χρονικό διάστημα, και ο φυσιολογικός καρδιακός ρυθμός να αποκαθίσταται μόνος του.

Τα ακριβή αίτιά της δεν έχουν απολύτως εξακριβωθεί. Η αρτηριακή υπέρταση, η στεφανιαία νόσος, η καρδιακή ανεπάρκεια, παθήσεις των βαλβίδων και του μυοκαρδίου, πνευμονοπάθειες, νόσοι του θυρεοειδούς και λοιμώξεις συγκαταλέγονται μεταξύ των συχνότερων αιτιών. Υπάρχουν, όμως, και περιπτώσεις που δεν διαπιστώνεται κάποιο γνωστό αίτιο και τότε η κολπική μαρμαρυγή χαρακτηρίζεται ιδιοπαθής.

Η υπέρταση είναι η κυριότερη αιτία εμφάνισής της και ως εκ τούτου, η μείωση της πίεσης είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στην κολπική μαρμαρυγή, ιδίως όταν ο ασθενής λαμβάνει αντιπηκτική αγωγή, γιατί βοηθά στη μείωση του κινδύνου για αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.

Η μάστιγα των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων στην Ευρώπη

Κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση εκδηλώνονται 1.8 εκατομμύρια νέα περιστατικά εγκεφαλικών που σχετίζονται με 624.000 θανάτους, μεγάλα ποσοστά αναπηρίας, απώλεια παραγωγικότητας και χαμηλή ποιότητα ζωής τόσο για τους ασθενείς όσο και τις οικογένειες τους. Η δαπάνη για τη θεραπεία των εγκεφαλικών στην ΕΕ ανέρχεται στα 38 δις ευρώ χωρίς να υπολογίζεται το έμμεσο κόστος από την απώλεια παραγωγικότητας, τις ανάγκες φροντίδας κ.λπ.

Στην Ελλάδα έχουμε κάθε χρόνο 32.585 νέα περιστατικά αγγειακής εγκεφαλικής νόσου, τα οποία αποτελούν την 1η αιτία αναπηρίας στη χώρα μας, με συνολικές άμεσες υγειονομικές δαπάνες 0.563 δις ευρώ και έμμεσες δαπάνες 1 δις ευρώ.

Οι επιπτώσεις των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων ξεπερνούν κατά πολύ την οικονομική διάσταση. Οι επιζώντες παρουσιάζουν συχνά μακροχρόνια αναπηρία, μεταξύ άλλων προβλήματα κινητικά, όρασης, ομιλίας, μνήμης, διαταραχές προσωπικότητας, κόπωση και κατάθλιψη.

Νιώσε τον παλμό, εντόπισε το πρόβλημα

Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, στο πλαίσιο της εκστρατείας ευαισθητοποίησης των ασθενών για την έγκαιρη διάγνωση της κολπικής μαρμαρυγής, συνιστά την συχνή παρακολούθηση των καρδιακών παλμών. Με τον τρόπο αυτό, μπορείτε να εντοπίσετε έγκαιρα το πρόβλημα και να μειώσετε την πιθανότητα εγκεφαλικού επεισοδίου.

Μετρήστε τους καρδιακούς σας παλμούς, πιέζοντας δύο δάχτυλα στον καρπό σας και καταγράψτε τα αποτελέσματα δύο φορές την ημέρα, για δύο εβδομάδες. Αν έχετε ακανόνιστο σφυγμό, ενδέχεται να οφείλεται στην κολπική μαρμαρυγή και θα πρέπει να απευθυνθείτε στον γιατρό σας.

Η αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής στοχεύει στον α) έλεγχο του αριθμού των σφύξεων β) στην επάνοδο του καρδιακού ρυθμού στο φυσιολογικό και γ) στην πρόληψη σχηματισμού θρόμβων που θα μπορούσαν να αποκολληθούν και να προκαλέσουν αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια με αντιπηκτική αγωγή.

Η χορήγηση από του στόματος αντιπηκτικής αγωγής για προστασία ασθενών με κολπική μαρμαρυγή έναντι αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων καθορίζεται από την παρουσία συγκεκριμένων παραγόντων θρομβοεμβολικού κινδύνου, όπως είναι η ηλικία, ο διαβήτης, η καρδιακή ανεπάρκεια, η υπέρταση, προηγούμενο αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, παλαιό έμφραγμα μυοκαρδίου, περιφερική αρτηριακή νόσος. Το 90% των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή πρέπει να λαμβάνουν θεραπεία με αντιπηκτικά φάρμακα για πρόληψη αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων.

Τα νεότερα από του στόματος αντιπηκτικά έχουν πιο στοχευμένη δράση, λιγότερους περιορισμούς και ανώτερο προφίλ πρόληψης αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων και μείζονος αιμορραγίας σε σχέση με τις παλαιότερες θεραπείες.

safestroke.eu, www.cdc.gov, heart.org