Η κατάσταση της οικονομίας είναι εκρηκτική στο Λίβανο, την τρίτη πιο χρεωμένη χώρα στον κόσμο. Μια κατάσταση που θυμίζει έντονα την Ελλάδα της κρίσης.
Κι αν η επιβίωση της χώρας μας στο ευρώ ήταν σημαντική για το ευρωπαϊκό εγχείρημα, η επιβίωση του Λιβάνου είναι καίριας σημασίας για να περισωθεί ό,τι έχει απομείνει από την ειρήνη στη Μέση Ανατολή.
«Δε νομίζω ότι όλοι κατανοούν την κρισιμότητα της κατάστασης», λέει ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Χασάν Χασμπανί. Ήρθε ή ώρα, λέει, για ένα πακέτο διεθνούς οικονομικής βοήθειας «που θα αναγκάσει τον Λίβανο να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις «με τον ίδιο τρόπο που σώθηκε η Ελλάδα, αλλά πριν είναι πολύ αργά».
Δεν είναι, βέβαια, η πρώτη φορά που ο Λίβανος αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα, αλλά είναι η πρώτη φορά που αντιμετωπίζει τόσες προκλήσεις ταυτόχρονα σε μια χρονική συγκυρία που δεν του επιτρέπει να επαφίεται σε παραδοσιακές πηγές χρηματοδότησης από το εξωτερικό, είτε από τη διασπορά, είτε από Σαουδάραβες ευεργέτες.
Η χώρα είναι πεδίο σφοδρής πολιτικής -και όχι μόνον- αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο περιφερειακών εχθρών, της σουνιτικής Σαουδικής Αραβίας και του σιϊτικού Ιράν, οι οποίοι υποστηρίζουν τις αντιμαχόμενες παρατάξεις στον εμφύλιο πόλεμο που μαίνεται εδώ και επτά χρόνια στη γειτονική Συρία.
Ενάμιση εκατομμύριο πρόσφυγες αναζήτησαν καταφύγιο στο Λίβανο, οι χερσαίες εξαγωγές μειώθηκαν δραματικά ενώ με τη διάχυση της σύρραξης και τις συγκρούσεις μεταξύ αντιπάλων ομάδων στο Λίβανο,ορθώθηκαν τεράστια εμπόδια στο συμμάζεμα των δημοσιονομικών.
Τα λιβανέζικα κρατικά ομόλογα άρχισαν να καταρρέουν, οι καταθέσεις να συρρικνώνονται και τα κρατικά έσοδα δεν επαρκούν για να καλύψουν τις δαπάνες καθώς η οικονομία αγκομαχεί κι οι πολιτικοί της χώρας ερίζουν ενόψει των εκλογών του Μαϊου. Το έλλειμμα στον προϋπολογισμό εκτινάχθηκε σε ποσοστό άνω του 10% έναντι του ΑΕΠ.
Τον περασμένο μήνα το ΔΝΤ σήμανε συναγερμό καλώντας σε άμεση δράση καθώς το χρέος της χώρας αγγίζει τα 79 δισ δολάρια, δηλαδή 150% του ΑΕΠ και μέσα σε πέντε χρόνια αναμένεται να εκτιναχθεί στο 180% του ΑΕΠ, εκεί όπου βρίσκεται δηλαδή σήμερα η Ελλάδα μετά το μεγαλύτερο κούρεμα χρέους παγκοσμίως το 2012.
Η δεινή κατάσταση της οικονομίας αντανακλά και εκείνη στη διακυβέρνηση της χώρας, η οποία υποχώρησε στην 143 θέση παγκοσμίως επί συνόλου 180 στη λίστα της Διεθνούς Διαφάνειας με τα πιο διεφθαρμένα κράτη.
Η βουλή κατάφερε να ψηφίσει προϋπολογισμό το 2017 για πρώτη φορά μετά από 12 χρόνια, αλλά οι προσπάθειες για άνοιγμα της αγοράς ενέργειας και τηλεπικοινωνιών ώστε να προσελκυσθούν ξένες επενδύσεις απέτυχαν. Πάνω από το 70% των κρατικών εσόδων καλύπτουν τη μισθοδοσία κρατικών υπαλλήλων και την εξυπηρέτηση του χρέους, ενώ ένα 10% για την επιδότηση της ηλεκτρικής ενέργειας, αφήνοντας έτσι ελάχιστα περιθώρια στην κυβέρνηση για περικοπές δαπανών.
Η Βηρυττός ελπίζει να συγκεντρώσει αρκετά χρήματα για ένα πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων σε υποδομές σε διάσκεψη δωρητών που οργανώνεται τον ερχόμενο μήνα στο Παρίσι. Τώρα από που θα έλθει η βοήθεια αυτή είναι άλλο θέμα. Η Σαουδική Αραβία εμφανίζεται απρόθυμη λόγω της επιρροής που ασκεί στο Λίβανο η υποστηριζόμενη από την Τεχεράνη Χεζμπολάχ. Ωστόσο, σύμφωνα με την εφημερίδα Al Hayat, θα μετχει και στις τρεις διασκέψεις δωρητών που θα γίνουν φέτος στην Ευρώπη τόσο για τις υποδομές στο Λίβανο, όσο και για την ενίσχυση του στρατού και την παροχή στήριξης για τους πρόσφυγες από τη Συρία.
Την ίδια ώρα μια βόλτα στο κέντρο της Βηρυττού δίνει μια έντονη αίσθηση παρακμής. Οι δρόμοι που κάποτε έσφυζαν από ζωή από τος τουρίστες από τις χώρες του Κόλπου, είναι σχεδόν έρημοι, τα μαγαζιά άδεια…
Ο βουλευτής Ιμπραήμ Καναάν, επικεφαλής της επιτροπής Προϋπολογισμού της βουλής, λέει ότι η κατάσταση έχει φθάσει στο απροχώρητο, λόγος για τον οποίο η κυβέρνηση συνασπισμού της χώρας ετοιμάζεται να λάβει κατεπειγόντως μέτρα:
«Οι βασικές κοινοβουλευτικές ομάδες έχουν καταλάβει ότι δεν μπορούμε πλέον να συνεχίσουμε όπως έως τώρα. Ναι, έχουμε αργήσει, αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ»…
