Συγχαρητήρια, τα κατάφερες!
Η εξωσωματική σου πέτυχε και η εγκυμοσύνη, που τόσο επιθυμούσες, είναι πλέον γεγονός. Μαζί, όμως, με τα συναισθήματα του ενθουσιασμού και της υπέρμετρης χαράς μπορεί να νιώθεις αγωνία και άγχος για την έκβαση της εγκυμοσύνης. Θα πάνε όλα καλά μέχρι το τέλος; Αυτό αναρωτιούνται πολλές γυναίκες που έχουν συλλάβει με εξωσωματική γονιμοποίηση. Είναι άραγε δικαιολογημένοι οι όποιοι φόβοι τους; Η σωστή ενημέρωση αποτελεί το πρώτο βήμα για να διώξουν τα όποια περιττά άγχη, αλλά και να απολαύσουν την εγκυμοσύνη τους. Ο Δρ. Θάνος Παράσχος, γυναικολόγος μαιευτήρας, ειδικός στην εξωσωματική γονιμοποίηση και Διευθυντής του Κέντρου Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής emBIO, είναι ο ειδικός που επιλέξαμε για να απαντήσει σε βασικά ερωτήματα που απασχολούν τις γυναίκες που έχουν συλλάβει μετά από IVF.
Χρειάζεται περισσότερες εξετάσεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης η γυναίκα που έχει συλλάβει με εξωσωματική γονιμοποίηση;
Στην αρχή ναι, γιατί είναι πιο συχνή η παρακολούθηση των ορμονικών επιπέδων. Όχι μόνο για να διαπιστωθεί ότι όλα βαίνουν καλώς, αλλά και για να εξακριβωθεί αν υπάρχει δίδυμη κύηση, καθώς είναι πιο συχνή μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση. Γενικά, το πρωτόκολλο των εξετάσεων που ακολουθούμε στις γυναίκες που έχουν συλλάβει με εξωσωματική μπορεί να είναι πιο εξατομικευμένο, ανάλογα με το ιστορικό της, διότι είναι πολύ πιθανό να προϋπήρχαν προβλήματα τα οποία οδήγησαν στην υπογονιμότητα και πιθανόν να δημιουργήσουν προβλήματα στην κύηση. Γι’ αυτό συνήθως χρειάζεται να γίνουν επιπλέον εξετάσεις. Στόχος μας είναι πάντα να διασφαλίσουμε μια εγκυμοσύνη που θα φτάσει στον τοκετό χωρίς προβλήματα.
Είναι πολύ πιθανό να περιμένει δίδυμα η γυναίκα που έχει κάνει εξωσωματική;
Οι πιθανότητες είναι πιο αυξημένες. Περίπου 1 στις 4 εγκυμοσύνες που προκύπτουν από εξωσωματική είναι πολύδυμες, πράγμα που οφείλεται στο γεγονός ότι συνήθως γίνεται εμβρυομεταφορά δύο ή τριών εμβρύων. Μία δίδυμη και ακόμα περισσότερο μια πολύδυμη κύηση θεωρείται όμως υψηλού ρίσκου για επιπλοκές, ενώ είναι περισσότερες οι πιθανότητες να καταλήξει σε πρόωρο τοκετό. Πλέον, όμως, τα ζευγάρια που έχουν καλά προγνωστικά να συλλάβουν μπορεί να επιλέξουν τη μεταφορά ενός μόνο εμβρύου, χωρίς να μειώνεται το ποσοστό επιτυχίας της εξωσωματικής, καθώς υπάρχουν πολλές νέες τεχνικέςπου αυξάνουν τις πιθανότητες σύλληψης.
Χρειάζεται να προσέχει περισσότερο απ’ ότι μια γυναίκα που έχει συλλάβει κανονικά;
Θα έλεγα ότι το πιο σωστό είναι να πούμε ότι εξαρτάται από την περίπτωση. Κάθε έγκυος γυναίκα, ανεξάρτητα από τον τρόπο με τον οποίο έχει συλλάβει, έχει μια μοναδική πορεία. Σίγουρα σε μια γυναίκα, που έχει μείνει έγκυος μετά από εξωσωματική και έχει ένα ιστορικό αποβολών ή άλλα προβλήματα υπογονιμότητας, μπορεί να δοθούν συγκεκριμένες οδηγίες. Κατά κανόνα δε χρειάζονται, όμως, υπερβολές, παρά μόνο σωστή καθοδήγηση από τον γιατρό που παρακολουθεί την εγκυμονούσα. Και μία γυναίκα όμως που έχει συλλάβει φυσιολογικά μπορεί να εκδηλώσει επιπλοκές και να χρειάζεται να προσέχει περισσότερο. Ακόμα, πάντως, και σε περιπτώσεις που έχουμε υψηλού ρίσκου εγκυμοσύνη, π.χ. όταν υπάρχει δίδυμη κύηση, οργανικά προβλήματα της εγκυμονούσας ή ηλικίες άνω των 40, τα βήματα που ακολουθούμε σε επίπεδο προληπτικών εξετάσεων και οδηγιών μπορεί να διασφαλίσουν μια ομαλή εγκυμοσύνη και τελικά όλα να πάνε καλά. Ακόμα, όμως, κι αν προκύψουν κάποια προβλήματα, αυτά μπορεί να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά.
Είναι πιο αυξημένο το ενδεχόμενο επιπλοκών κατά την εγκυμοσύνη;
Είναι πράγματι πιο αυξημένο, αλλά δεν είναι πάντα ο κανόνας. Γενικά, ισχύει ότι μια γυναίκα που έχει συλλάβει με εξωσωματική, ακόμα κι αν έχει ένα μόνο έμβρυο, έχει πιο αυξημένη πιθανότητα να γεννήσει πρόωρα και χαμηλού βάρους μωρό. Επίσης, έχει περισσότερες πιθανότητες για έκτοπη κύηση και προεκλαμψία. Η πιθανότητα επιπλοκών εξαρτάται όμως πάντα από την περίπτωση. Αν υπάρχουν περισσότερα από ένα έμβρυα, οργανικά προβλήματα της γυναίκας που ευθύνονταν για την υπογονιμότητα, αλλά και προβλήματα όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και το αυξημένο βάρος, τότε αυξάνεται η πιθανότητα επιπλοκών. Και φυσικά ρόλο παίζει και ο παράγοντας ηλικία, αφού οι γυναίκες άνω των 35 και 40, που είναι οι πιο συχνές ηλικίες που θα καταφύγουν στην εξωσωματική γονιμοποίηση, έχουν μεγαλύτερη συχνότητα επιπλοκών. Αξίζει, όμως, να τονίσουμε ότι με τη σωστή παρακολούθηση και τις στρατηγικές πρόληψης, τις περισσότερες φορές αντιμετωπίζονται τα όποια προβλήματα που μπορεί να προκύψουν εγκαίρως, έτσι ώστε να διασφαλιστεί ότι θα φτάσουμε στον τοκετό χωρίς προβλήματα. Οι τεχνολογίες, εξάλλου, που διαθέτουμε σε επίπεδο διαγνωστικών εξετάσεων μας επιτρέπουν να εξασφαλίσουμε την καλύτερη δυνατή πορεία της εγκυμοσύνης, μειώνοντας το ενδεχόμενο μιας κακής έκβασης.
Υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα αποβολής μετά από εξωσωματική;
Αξίζει να τονίσουμε ότι το ποσοστό κινδύνου αποβολής των γυναικών που έχουν συλλάβει με εξωσωματική είναι περίπου ίδιο με εκείνες που έχουν συλλάβει φυσιολογικά και ότι η πλειοψηφία των μωρών που γεννιούνται από εξωσωματική είναι υγιή και χωρίς προβλήματα σε παρόμοια ποσοστά με τα μωρά που γεννιούνται από φυσιολογική σύλληψη.
Ο τοκετός είναι οπωσδήποτε με καισαρική;
Όχι, αυτό δεν είναι απόλυτο. Μια γυναίκα που έχει συλλάβει με εξωσωματική μπορεί να γεννήσει με φυσιολογικό τοκετό. Φυσικά, οι πιθανότητες για καισαρική αυξάνονται, αν έχει δίδυμη ή πολύδυμη κύηση, έχουν παρουσιαστεί επιπλοκές ή η ηλικία της είναι μεγάλη.
Έχουν περισσότερο άγχος οι γυναίκες που περιμένουν παιδί μετά από εξωσωματική;
Είναι συνήθως πιο αγχωμένες και γενικά προσέχουν πολύ από μόνες τους. Σε περιπτώσεις, όμως, που η εγκυμονούσα είναι υπερβολικά αγχωμένη, συστήνουμε πάντα την υποστήριξη από εξειδικευμένο ψυχολόγο. Είναι, πάντως, λογικό, όταν έχεις προσπαθήσει για πολύ καιρό να συλλάβεις, να εκτιμάς περισσότερο το δώρο της εγκυμοσύνης και φυσικό είναι να προσέχεις περισσότερο. Γενικά, όμως, οι γυναίκες αυτές έχουν πολύ δύναμη μέσα τους και είναι αξιοθαύμαστο πόσο καλά τα καταφέρνουν. Θαυμάζω πολύ αυτές τις γυναίκες και έχω διαπιστώσει ότι οι περισσότερες εξελίσσονται σε πολύ καλές μητέρες.