Γράφουν οι: Ρόκκας Κωνσταντίνος*, ουρολόγος – ανδρολόγος και Αργύρης Θεοδωρόπουλος**, ψυχολόγος

Η προσωπικότητα ενός ατόμου επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τη λειτουργία του σε διάφορους τομείς της καθημερινότητας, όπως είναι η εργασία, οι φιλικές και ερωτικές σχέσεις. Στην επιστήμη της ψυχολογίας αναφερόμαστε με τον όρο «διαταραχή προσωπικότητας» όταν ο τρόπος σκέψης, αντίληψης, συμπεριφοράς και τα συναισθήματα ενός ατόμου όχι μόνο παρεκκλίνουν, διαφέρουν κατά πολύ από το μέσο όρο αλλά είναι μη προσαρμοστικά και δύσκαμπτα. Ως συνέπεια, υπάρχει έντονη δυσλειτουργία στην εργασία, στις κοινωνικές και ερωτικές σχέσεις. Ειδικότερα στις ερωτικές σχέσεις, άτομα με διαταραχή προσωπικότητας δυσκολεύονται όχι μόνο να επικοινωνήσουν αλλά και να λειτουργήσουν σεξουαλικά.

Στο άρθρο αυτό θα αναφερθούμε στις συνηθέστερες διαταραχές προσωπικότητας των ανδρών που συνδέονται με τη στυτική δυσλειτουργία

Αποφευκτική διαταραχή προσωπικότητας

Άνδρες με τη διαταραχή αυτή έχουν πολλές ανασφάλειες, δυσκολεύονται στο να προσεγγίσουν, να φλερτάρουν ενώ παράλληλα έχουν υπερευαισθησία στην κριτική των άλλων. Έχουν την τάση να αποφεύγουν τις διαπροσωπικές σχέσεις, γνωριμίες, συγκεντρώσεις, να αποκτούν νέους φίλους και να ξεκινούν ερωτικές σχέσεις. Νομίζουν ότι είναι ανεπαρκείς, μη αρεστοί και ότι θα βιώσουν απόρριψη. Σε μια ενδεχόμενη σεξουαλική επαφή υπάρχει έντονος ο φόβος αποτυχίας, με συνέπεια να μην μπορούν να αποκτήσουν ή να διατηρήσουν στύση. Αγχώνονται ότι με τη σεξουαλική πράξη θα κάνουν κάτι από το οποίο θα κριθούν. Και μόνο η ιδέα ότι η ερωτική σύντροφος δε θα μείνει ικανοποιημένη μπορεί να τους δημιουργήσει διάφορα συμπτώματα άγχους, όπως ταχυπαλμία, ιδρώτα, τρέμουλο, ζαλάδα, κοκκίνισμα στο πρόσωπο, γαστρεντερικές ενοχλήσεις κ.ά. Έτσι δεν μπορούν να είναι ήρεμοι και είναι ευάλωτοι στη στυτική δυσλειτουργία.

Ψυχαναγκαστική καταναγκαστική διαταραχή προσωπικότητας

Πρόκειται για μια διαταραχή η οποία στην εποχή μας έχει ραγδαία αύξηση καθώς η τελειομανία, η τάξη, ο έλεγχος και ο προγραμματισμός τείνουν να εισβάλλουν στην προσωπικότητα όλο και περισσότερων ατόμων. Στον ψυχαναγκαστικό άνδρα επικρατεί η ανάγκη να έχει τον έλεγχο στα πάντα, από το ποιες θα είναι οι δραστηριότητές του στην καθημερινότητα, πότε θα ξεκινήσουν, πότε θα τελειώσουν, με ποιους ανθρώπους και πώς θα συνεργαστεί στη δουλειά του κ.ά. Η τάση αυτή να ελέγχει τα πράγματα δημιουργεί στο μυαλό του την αίσθηση της ασφάλειας. Επιπλέον, είναι υπερβολικά αυστηρός και απαιτητικός με τους άλλους, όπως φίλοι, συγγενείς, ερωτικοί σύντροφοι. Στην ουσία όμως αυτό δείχνει ότι πρώτα είναι αυστηρός και τελειομανής με τον ίδιο του τον εαυτό. Ο ψυχαναγκαστικός έχει αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσει αγχώδεις διαταραχές. Οι συνηθέστερες είναι οι κρίσεις πανικού, οι φοβίες και η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή. Όλα αυτά τα παραπάνω στοιχεία συνθέτουν μια προσωπικότητα που είναι αναμενόμενο να έχει δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις και στη σεξουαλικότητα. Όσον αφορά τις σεξουαλικές δυσλειτουργίες, ένας ψυχαναγκαστικός άνδρας έχει αυξημένη πιθανότητα να εμφανίσει στυτική δυσλειτουργία. Πράγματι, στις σκέψεις του κυριαρχούν τα πρέπει αλλά και η τελειομανία για το πώς θα προσεγγίσει, θα φλερτάρει και θα έχει σεξουαλική επαφή με μια γυναίκα. Η στυτική δυσλειτουργία είναι μια συχνή διαταραχή καθώς το μυαλό του ψυχαναγκαστικού δε χαλαρώνει ποτέ, συνεχώς ανησυχεί, οπότε δεν αφήνει το σώμα του να λειτουργήσει χωρίς άγχος.

Ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας

Είναι γεγονός ότι ο ναρκισσισμός είναι φαινόμενο πολλών δυτικών κυρίως χωρών και φαίνεται να πλήττει πολλούς άνδρες νεαρής ηλικίας. Ο ναρκισσισμός δεν αφορά μόνο την εξωτερική εμφάνιση (γυμνασμένο σώμα, ωραίο ντύσιμο, ομορφιά κ.ά) αλλά και στοιχεία της προσωπικότητας. Νάρκισσος είναι εκείνος που έχει διογκωμένη ιδέα για τον εαυτό του, νομίζει ότι είναι πιο ξεχωριστός και σημαντικότερος από τους άλλους ανθρώπους. Θεωρεί τους υπόλοιπους υποδεέστερους και ότι πρέπει να ασχολούνται με το να του δίνουν προσοχή και να εκπληρώνουν τις ανάγκες του. Ο νάρκισσος έχει μια διαρκή και ακόρεστη ανάγκη για αναγνώριση και θαυμασμό. Ο εαυτός του μπαίνει σε προτεραιότητα και αδιαφορεί για τα συναισθήματα και τα θέλω των υπολοίπων. Όσον αφορά τις ερωτικές σχέσεις, ο νάρκισσος δημιουργεί και διαιωνίζει δυσλειτουργικές καταστάσεις. Αυτό αντανακλάται και στη σεξουαλική του ζωή με διάφορες συμπεριφορές. Ο νάρκισσος θα «προσφέρει» ερωτικά μόνο όταν ο ίδιος θα θέλει, δηλαδή λειτουργεί εγωιστικά. Άλλες φορές, όταν η σύντροφος θελήσει εκείνη να πάρει πρωτοβουλία θα ακούσει αμέτρητες δικαιολογίες για ποιο λόγο να μην έχουν σεξουαλική επαφή. Η στυτική δυσλειτουργία είναι μια συνέπεια του εγωισμού, ένας τρόπος να «δείξει» ότι αδιαφορεί για την ερωτική του σύντροφο.