«Αγαπημένα μου,

Αγαπημένα μου παιδιά αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που σας γράφω. Την τελευταία φορά που εξέφρασα τα συναισθήματα μου θα ήσασταν οκτώ και έξι χρονών. Εγραψα ένα γράμμα γεμάτο από αγάπη και σκέψεις με όλες τις λεπτομέρειες για τη ζωή που σχεδίαζα να μοιραστώ μαζί σας.

Τώρα είστε είκοσι και θέλω να σας γράψω ξανά. Θέλω να γνωρίζετε πόσα πολλά σημαίνετε ακόμα για εμένα.

Περισσότερο από όλα θέλω να σας πω, πόσο πολύ ήλπιζα να σας ακούσω να με λέτε «μανούλα». Γιατί, παιδιά μου, ενώ σας είχα ονειρευτεί τόσο ξεκάθαρα, δεν θα συναντηθούμε ποτέ.

Παρά τα χρόνια που προσπάθησα, τα φάρμακα, τις επεμβάσεις και την εξωσωματική γονιμοποίηση, τα όνειρα που έκανα για τη μητρότητα, έπρεπε να μείνουν απλά αυτό, όνειρα. Ακόμα όμως αισθάνομαι τόση αγάπη για εσάς, ακόμα κι αν αυτή η αγάπη δεν έχει να πάει πουθενά.

Συγκεκριμένα, νιώθω ότι γράφω σε σένα Λίλι, την όμορφη κόρη που θα είχα αποκτήσει. Θα είχες το όνομα της γιαγιάς μου και σήμερα θα ήσουν 27 ετών.

Αν η ζωή μου τα είχε φέρει όπως ήθελα, θα έγραφα τουλάχιστον σε ένα γιο, ίσως και δύο.

Δεν είμαι σίγουρη για τα ονόματα θα σας δίναμε, αλλά συνήθιζα να φαντάζομαι ότι κρατώ τα μικρά σας σώματα, ότι αναπνέω τη μυρωδιά σας, ότι αισθάνομαι το απαλό σας δέρμα πάνω στο δικό μου.

Εκανα εικόνα στο μυαλό μου τα μικρά σας χέρια, τα δάχτυλα και τις μυτούλες σας και σκεφτόμουν τα ρούχα με τα οποία θα σας έντυνα.

Τώρα, σκέφτομαι ότι θα είχατε την πρώτη σας δουλειά, το πρώτο σας διαμέρισμα. Οτι θα ήσασταν ερωτευμένα. Οτι θα μοιραζόσασταν ένα ποτήρι κρασί ένα ζεστό καλοκαιρινό απόγευμα με την περήφανη, ηλικιωμένη σας Μαμά.

Οπως κάθε μητέρα επιθυμούσε απεγνωσμένα να γίνει μητέρα, αλλά ο χρόνος τη βρίσκει στην εμμηνόπαυση, χωρίς παιδιά, βίωσα βαθιά θλίψη. Οταν δεν μπορούσα να μείνω έγκυος προσπαθήσαμε με την εξωσωματική γονιμοποίηση. Οταν αυτό δεν λειτούργησε, έγινα κομμάτια. Φώναξα, ούρλιαξα, έκλαψα.

Το σώμα μου είχε για άλλη μια φορά αποτύχει. Μήνες αργότερα, όταν η δεύτερη προσπάθεια απέτυχε, ήθελα να κρυφτώ. Ξαφνικά, όμως η αδυναμία μου να σας φέρω στη ζωή με έκανε να πάρω μέρος σε μια ομάδα που δεν ήθελα ποτέ να μπω -στην ομάδα των γυναικών χωρίς παιδιά.

Αυτό με βοήθησε να δω καθαρά πως εκτιμάται η μητρότητα σε μια κοινωνία, όπου το παιδί γίνεται βασιλιάς και οι άτεκνοι νιώθουν «λιγότεροι».

Αν το να μην έχεις παιδιά ήταν το ίδιο σεβαστό όπως η μητρότητα και οι γυναίκες ενθαρρύνονταν να συνειδητοποιήσουν πως η ζωή είναι ευχάριστη και χωρίς παιδιά, ίσως γυναίκες σαν εμένα να μην πάθαιναν εμμονή με το να αποκτήσουν παιδιά.

Ισως να ήταν ευκολότερο να το αποδεχτούμε και να προχωρήσουμε. Ισως περισσότεροι γάμοι να είχαν αντέξει. Εμείς οι άτεκνοι συνήθως αισθανόμαστε σαν πολίτες δεύτερης κατηγορίας, σε μεγάλο βαθμό από την αμηχανία, νομίζω.

Θρηνώ το ίδιο με οποιαδήποτε μητέρα όταν βλέπω ένα πνιγμένο προσφυγόπουλο στην τηλεόραση ή άλλες εικόνες αθώων που έπεσαν θύματα των τρομερών πραγμάτων που συμβαίνουν στον κόσμο.

Οταν δεν έχεις τη δική σου οικογένεια παρατηρείς τα ταμπού που περιβάλλουν το να είσαι άτεκνος. Εγώ δεν μιλάω γι ‘αυτό με τα άτεκνα ζευγάρια στον κοινωνικό μου κύκλο. Εάν λέω ότι είμαι στείρα, συχνά απαντούν με αμηχανία, σαν να έχουν ανακαλύψει ένα βρώμικο μυστικό.

Είμαι βέβαιη, ότι πολλοί που με συναντούν υποθέτουν, ότι απλά δεν ήθελα παιδιά ή ίσως ότι δεν τους αρέσουν καν.

Αγαπημένα μου παιδιά, μόνο να ήξεραν πόσο πολύ σας σκέφτομαι και σας αγαπώ, θα ήξεραν ότι αυτή είναι η αλήθεια.

Ο πατέρας σας κι εγώ αρχίσαμε να προσπαθούμε για εσάς τέσσερα χρόνια μετά το γάμο μας τον Ιούλιο του 1985. Γνωριστήκαμε στο Πανεπιστήμιο και η φιλία μας εξελίχθηκε σε σχέση, αφότου και οι δύο πιάσαμε δουλειά στο Λονδίνο.

Δεν καθυστέρησα την οικογένεια για την καριέρα μου. Ο πατέρας σας εργαζόταν σε τράπεζα κι εγώ ήμουν μάνατζερ εκδηλώσεων και στα 28 θεωρούσαμε δεδομένο ότι μπορούσα να συλλάβω.

Και πράγματι έγινε. Εξι μήνες μετά τις προσπάθειες μας η μπλε γραμμή ήταν εκεί. Εσύ θα ήσουν η Λίλι, αγαπημένη μου. Εβγαλα τη σαμπάνια από το ψυγείο, αλλά κατά το μεσημεριανό μας γεύμα μου εμφανίστηκε η περίοδος. Εξακολουθήσαμε να προσπαθούμε κι ένα χρόνο αργότερα, απευθύνθηκασε γυναικολόγο.

Διαγνώσθηκα με το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και αυτό σήμαινε ότι δεν είχα σωστή ωορρηξία. Για τα επόμενα τέσσερα χρόνια αντιμετώπισα μια σειρά από εξετάσεις και θεραπείες, επεμβάσεις και ενέσεις.

Μια μελέτη υποστηρίζει, ότι τα ζευγάρια που έχουν αποτύχει στη θεραπεία για την απόκτηση παιδιών, είναι τρεις φορές πιθανότερο να χωρίσουν από ότι τα ζευγάρια που έχουν κάνει μωρό. Δεν με εκπλήσσει.

Εγώ εστίασα σε ένα πράγμα. Σε εσάς μωρά μου. Και αυτό δεν ήταν υγιές για μένα ή το γάμο μου.

Ντρέπομαι που το παραδέχομαι τώρα, αλλά η θεραπεία έστρεψε το ενδιαφέρον μου μακριά από τον πατέρα σας που υπέφερε και οι ανάγκες του δεν ήταν πια προτεραιότητά μου. Ηξερα ότι ορισμένες φορές ένιωθε χαμένος κι αβοήθητος.

Ηταν πάντοτε ευγενικός και υποστηρικτικός. Για να είμαι ειλικρινής δεν ξέρω αν ήμουν κι εγώ το ίδιο απέναντι του. Κάτι που τώρα μετανιώνω. Σχεδόν κάθε πλευρά της ζωής μας επηρεάστηκε από την επιδίωξη ενός παιδιού.

Είχα φτάσει σε σημείο να κάνω μασάζ στην κοιλιά μου καθημερινά πιστεύοντας ότι για παράδειγμα το φυσικό έλαιο που χρησιμοποιούσα θα θεράπευε το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.

Υποθέτω, ότι δεν είναι πάρα πολύ ακατάλληλο, να ομολογήσω σε εσάς, ότι η ερωτική μας ζωή έγινε απελπιστική.

Ρίχνοντας τώρα μια ματιά στο παρελθόν, θα ήταν πιο υγιές αν ακολουθούσα μια φυσιολογική ρουτίνα.

Δεν μπορώ να πω, πως μου «πούλησε» κάποιος ψεύτικες ελπίδες, αλλά η ίδια η φύση της θεραπείας σε κάνει να νομίζεις, πως αν προσπαθήσεις λίγο πιο σκληρά, για μεγαλύτερο διάστημα, τότε τα όνειρά σου θα πραγματοποιηθούν.

Τελικά, μετά από πέντε χρόνια προσπαθειών, όλα σταμάτησαν απότομα, όχι από δική μου επιλογή, αλλά όταν ο πατέρας σας μου είπε, ότι η σχέση μας δεν ήταν σωστή για να έχουμε παιδιά.

Αν και δεν ήθελα να το παραδεχτώ, είχε ένα δίκιο. Οταν δεν μαλώναμε ή διαφωνούσαμε, καθόμασταν στη σιωπή, σαν θυμωμένοι. Ενα μήνα αργότερα μου ανακοίνωσε ότι φεύγει γιατί χρειάζεται «χώρο». Εξι εβδομάδες μετά παραδέχτηκε πως είχε γνωρίσει κάποια άλλη.

Τα λόγια του ήταν σαν μαχαιριά στο στομάχι μου. Τον ρώτησα αν την αγαπά και τον παρακάλεσα να μην την αφήσει έγκυο. Φυσικά, η αποκάλυψή του γύρισε τον κόσμο μου ανάποδα. Πένθησα την απώλεια του συντρόφου μου, καθώς και την απώλεια σας, παιδιά μου.

Συνειδητοποίησα, ότι έκανε το καλύτερο για να είναι χαρούμενος. Είχε όλο το δικαίωμα να το κάνει. Το άγχος της στειρότητας μεγέθυνε τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα του γάμου μας. Εκείνος απέκτησε τρία παιδιά με τη σύντροφο του και γυναίκα του. Φυσικά και με πόνεσε.

Είκοσι χρόνια αργότερα, είμαι παντρεμένη με τον Ντες που μπήκε στη ζωή μου και την άλλαξε. Νιώθω να με αγαπούν και να με εκτιμούν. Είμαι χαρούμενη.

Δεν μετανιώνω ποτέ που προσπάθησα για εσάς.

Αυτό που όμως θέλω να ξέρουν όλοι είναι, ότι ακόμα κι αν η ζωή που κάνει κανείς δεν είναι αυτή που έχει ονειρευτεί, μπορεί ακόμα να είναι ένας ευτυχισμένος άνθρωπος, γεμάτος αγάπη.

Αγγελούδια μου, αυτό θα είναι το τελευταίο μου γράμμα προς εσάς.

Να ξέρετε ότι σας αγαπώ και πάντα θα το κάνω.

Με όλη μου την αγάπη,

η μαμά.»

Το γράμμα της Τεσα Μπροντ δημοσιεύθηκε στην Daily Mail.