Οτι όλα είναι θέμα ψυχολογίας είναι γνωστό, όπως και ότι η υγεία μας επηρεάζεται άμεσα από την ψυχολογική μας κατάσταση.
Λάμπεις. Πόσες φορές το έχουμε ακούσει σαν σχόλιο από τον περίγυρο όταν όντως η διάθεσή μας είναι ανεβασμένη, είμαστε χαρούμενες και αυτομάτως το δέρμα μοιάζει πιο λαμπερό, αισθανόμαστε πιο ευδιάθετες και άρα πιο… ζωηρές;
Πόσες φορές από την άλλη -τα σχόλια από τον περίγυρο γίνονται στα κρυφά εν προκειμένω- δεν έχουμε αισθανθεί το σώμα μας βαρύ, τα πόδια μας να σέρνονται, πόνους να εμφανίζονται ξαφνικά πανικοβάλλοντάς μας, την καρδιά να χτυπά πιο δυνατά -και όχι για καλό λόγο, το δέρμα να είναι θαμπό και τα μαλλιά μας με δυο λέξεις ένα σκέτο χάλι;
Η απάντηση και στα δύο ερωτήματα είναι θετική. Και… όλα αυτά ενώ μας συμβαίνουν πράγματα δυσάρεστα μεν αλλά που δεν συγκρίνονται με την απώλεια της ζωής ενός κοντινού μας προσώπου. Τότε που τα συναισθήματα είναι μόνο αρνητικά, η λογική σκέψη ίσως μας εγκαταλείπει, όλα γίνονται σκοτεινά και μαύρα, ο πόνος… τρυπάει το σώμα μας. Ναι, το πένθος αυτός ο τεράστιος πόνος για την απώλεια αγαπημένων μας, που αρχικά μοιάζει μη διαχειρίσιμος, είναι μια εξαιρετικά δύσκολη, μια τραγική περίοδος, εξαντλητική συναισθηματικά, η οποία μπορεί να διαλύσει και το σώμα μας.
Η Λόρεν Λίμπερτ, που έχασε τη μητέρα της μετά από χρόνια μάχη με σοβαρή ασθένεια, περιγράφει το πώς βίωσε αυτή τη στιγμή της ζωής της, αλλά και το πώς το πένθος τής διέλυσε το σώμα.
«Εμφανίστηκαν μέσα σε μια βραδιά. Ασημένιες τρίχες ξεπρόβαλαν από την κορυφή του κεφαλιού μου και τα μαλλιά μου έγιναν γκρι, λόγω του πένθους. Είχε περάσει μόλις μια εβδομάδα από τότε που πέθανε η μητέρα μου. Ηταν 78 ετών και υπέφερε χρόνια από μια άσχημη αρρώστια. Η αλλαγή στους παλμούς της καρδιάς, το «τσίμπημα» στο στήθος και όλη αυτή η συναισθηματική ταραχή άρχισαν να γίνονται πιο εμφανή, με έναν πιο φυσικό και ρεαλιστικό τρόπο. Τα γκρίζα μαλλιά διπλασιάστηκαν και μετά τριπλασιάστηκαν. Εγιναν πιο λεπτά. Σκέφτηκα ότι θα γκριζάρω και μετά θα μείνω φαλακρή. Εξαιτίας αυτών των σκέψεων η όρεξη μου για φαγητό αυξήθηκε. Αλλη μια παρενέργεια του πένθους. Γενικά είμαι ένα άτομο που πάντοτε φρόντιζε τον εαυτό του και προσπαθούσε να κρύψε τα σημάδια του χρόνου. Πια δεν είχα καμία θέληση να διορθώσω τις αλλαγές που συνέβαιναν στο σώμα μου μετά το θάνατο της μητέρας μου. Τα γκρι μου μαλλιά συμβόλιζαν την απώλεια των νεανικών μου χρόνων, μ ου υπενθύμισαν πως δεν είμαι πια ένα κοριτσάκι», λέει η Λίμπερτ.
Οι αλλαγές στα μαλλιά
Σύμφωνα με τον Δρ. Μπέσαμ Φάρτζο, ιατρικό διευθυντή του Institute of Trichologists, το πένθος είναι μια σοβαρή συναισθηματική ταραχή και μπορεί να κάνει τα μαλλιά να γίνουν πιο λεπτά και να γκριζάρουν. Το πένθος είναι πιθανό να προκαλέσει υπερβολική απελευθέρωση ορμονών και συγκεκριμένα της προλακτίνης και μελατονίνης στα μαλλιά, που θα διαταράξουν το φυσιολογικό κύκλο ανάπτυξης της τρίχας. Ακόμη τα μαλλιά αρχίζουν να πέφτουν περισσότερο από ότι πριν. Οι ίδιες αυτές ορμόνες μπορούν να επηρεάσουν τη μελανίνη στα μαλλιά, ώστε να γίνουν γκρι. Τα καλά νέα είναι, πως όταν το πένθος περάσει, ο κύκλος της ανάπτυξης της τρίχας συνεχίζεται και τα μαλλιά φυτρώνουν και πάλι, συνήθως έξι με οκτώ μήνες μετά τις πρώτες αλλαγές.
Οι αλλαγές στο σωματικό βάρος
Το κατά πόσο το πένθος επηρεάζει το σωματικό βάρος εξαρτάται από το κάθε άτομο ξεχωριστά. «Οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν τις περιόδους θλίψης με διαφορετικούς τρόπους», λέει η διατροφολόγος Σαρλότ Στέρλινγκ -Ριντ. «Εχω εργαστεί με πελάτες που δεν θέλουν να φάνε τίποτα και με άλλους που αντιμετωπίζουν το φαγητό ως τιμωρία και το αναζητούν συνέχεια. Αν κανείς από μικρός έχει μάθει ότι το φαγητό βελτιώνει τη διάθεση, αυτό μπορεί να τον βγάλει εκτός ελέγχου και έτσι να αποκτήσει βάρος. Το σημαντικό είναι να προσπαθήσει να επικεντρωθεί σε τροφές που είναι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά αλλά να προτιμήσει μικρότερες ποσότητες. Τα υγρά είναι επίσης απαραίτητα. Για να είναι ένας οργανισμός ενυδατωμένος θα πρέπει κανείς να πίνει έξι με οκτώ ποτήρια νερό. Το νερό, το γάλα και το τσάι είναι καλές εναλλακτικές».
Η απώλεια του ύπνου
Ανάμεσα στις πιο συχνές επιπτώσεις του πένθους βρίσκονται και οι διαταραχές στον ύπνο. «Το ακούμε πολύ συχνά», λέει η ειδικός Χέλεν Μπάτλιν, από τη γραμμή βοήθειας Cruse Bereavement Care. «Ορισμένοι άνθρωποι βλέπουν εφιάλτες ή ξυπνούν και δεν μπορούν να κοιμηθούν ξανά, γιατί τους βασανίζουν οι αναμνήσεις ή γιατί ανησυχούν για τη ζωή τους χωρίς το αγαπημένο τους πρόσωπο», σημειώνει.
Η Μπάτλιν συμβουλεύει ότι είναι σημαντικό να κοιμάται κανείς όποτε μπορεί, ακόμα και για μικρά χρονικά διαστήματα μέσα στη μέρα. Σε αυτό συμβάλει ένα ήσυχο και σκοτεινό υπνοδωμάτιο, ένα χαλαρωτικό μπάνιο και η αποφυγή κάθε επαφής με ηλεκτρονικές συσκευές.
Οι συνέπειες στο ανοσοποιητικό σύστημα
Οι άνθρωποι που βιώνουν το πένθος είναι επιρρεπείς σε ασθένειες και κρυολογήματα και αυτό, γιατί προκαλείται αυξημένη παραγωγή των ορμονών που συνδέονται με το στρες όπως η αδραναλίνη και η κορτιζόλη.
Η φαγούρα του δέρματος
Ο Δρ. Τζον Ασγουορθ λέει πως υπάρχει ένα συσχετισμός ανάμεσα στο άγχος και τις δερματικές παθήσεις. Είναι λογικό να εμφανίσετε κνίδωση για παράδειγμα. Επίσης, το πένθος μπορεί να επιβαρύνει μια ήδη υπάρχουσα δερματική πάθηση. Αν έχετε ήδη έκζεμα ή είστε επιρρεπείς στον έρπητα, τότε είναι πολύ πιθανό να δείτε μια έξαρση τους αυτή την περίοδο.
Οι αλλαγές στους καρδιακούς παλμούς
Είναι κάτι κοινό σε περιόδους άγχους και στρες. Η αύξηση της αδρεναλίνης και της κορτιζόλης στο σώμα είναι πιθανό να προκαλέσουν αύξηση της αρτηριακής πίεσης και αυτή με τη σειρά της πόνο στο στήθος ή μη φυσιολογικούς παλμούς. Αυτό που μπορείτε να κάνετε είναι να πάρετε βαθιές ανάσες, πατώντας τα πόδια σας στο πάτωμα.
Το αίσθημα κόπωσης
Ορισμένες φορές η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου οδηγεί σε λήθαργο. Και αυτό γιατί όταν κανείς αισθάνεται πως έχει χάσει κάθε νόημα από τη ζωή του, δεν βρίσκει πουθενά κίνητρο, εξηγεί η Μπάτλιν. «Προσπαθούμε να ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους να κάνουν μικρά βήματα και θετικά. Πηγαίνετε για παράδειγμα μια μικρή βόλτα, στείλτε μήνυμα σε κάποιον, κάντε ένα τηλέφωνο. Ολα αυτά θα σας κινητοποιήσουν. Προσέξτε τον εαυτό σας. Καταναλώστε επαρκή ποσότητα φαγητού, βγείτε στον καθαρό αέρα, παρακολουθήστε ένα πρόγραμμα στην τηλεόραση. Κάντε πράγματα που απολαμβάνατε στο παρελθόν».
bovary
