Τι συνέβη στην Ιταλία και πόσο μας αγγίζει

“Τα κτίρια στην Ιταλία δεν είναι ότι δεν είναι καλά χτισμένα αλλά δέχτηκαν από κάτω τους ισχυρότατους και γειτονικούς μάλιστα σεισμούς. Και σε συνδυασμό με τη σαθρότητα του εδάφους, αφού είναι χτισμένα πάνω σε μπαζώματα και κατολισθένα εδάφη, και την χρόνια καταπόνηση τους δεν άντεξαν και κατέρρευσαν” μας λέει ο κ.Καρύδης ερμηνεύοντας τις εικόνες βιβλικής καταστροφής που όλοι μας είδαμε στην Ιταλία.

Τα κτίρια της χώρας μας σε γενικές γραμμές είναι πολύ καλά

Πόσο κοντά είμαστε στο να ζήσουμε και εμείς σήμερα, ανάλογες εικόνες; “Τα κτίρια της χώρας μας σε γενικές γραμμές είναι πολύ καλά, ιδιαίτερα όσα κατασκευάστηκαν από το 1985 και μετά και πληρούν ορισμένες αντισεισμικές προδιαγραφές. Το έχουν αποδείξει άλλωστε αφού με τόσους σεισμούς δεν είχαμε τεράστιες καταστροφές” τονίζει ο πολιτικός μηχανικός κ. Καρύδης.

“Αυτά που είναι μεταξύ του 1960 και του 1985 είναι σαφώς πιο ευάλωτα και πρέπει να γίνουν παρεμβάσεις, ιδιαίτερα αν είναι κακοσυντηρημένα. Αρχικά, οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να καλέσουν έναν μηχανικό και να προβούν σε προσεισμικούς ελέγχους, οι οποίοι έχουν πολλά επίπεδα και φάσεις και έπειτα να κάνουν τις απαραίτητες ενέργειες” συμβουλεύει τους ιδιοκτήτες ο κ. Καρύδης.

Έχουν γίνει άλματα τις τελευταίες δεκαετίες

“Το πρόβλημα της ποιότητας των κατασκευών, κυρίως στα κτίρια, υπό το πρίσμα της αντισεισμικής θωράκισης, έχει κάνει ουσιαστικά βήματα – άλματα θα έλεγα – τις τελευταίες δεκαετίες. Μετά τον ΓΟΚ του 1985 αλλά και τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό, νομίζω ότι είμαστε σε ένα πολύ καλό επίπεδο, τουλάχιστον επιστημονικά.” λέει ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός.

Με τα παραπάνω λεγόμενα συμφωνεί και ο κ. Βασίλης Μπαρδάκης πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδος. “Απλοποιητικά μπορούμε να πούμε ότι όντως τα κτήρια που κτίσθηκαν μετά το 1985 έχουν μικρότερη σεισμική διακινδύνευση- είναι λιγότερο εύτρωτα. Στα πιο σύγχρονα κτήρια τηρούνται ακόμη περισσότερες προβλέψεις αντισεισμικότητας. Οι ισχύουσες προδιαγραφές υπερτερούν σε επιστημονική γνώση και τεχνική ακρίβεια σε σχέση με τους παλαιότερους κανονισμούς. Επίσης, έχει αποδειχθεί ότι η σεισμικότητα της χώρας μας είναι σημαντικώς υψηλότερη απ’ ό,τι προέβλεπαν οι παλαιότερες διατάξεις” επισημαίνει.

Οι ισχύουσες προδιαγραφές υπερτερούν σε επιστημονική γνώση και τεχνική ακρίβεια σε σχέση με τους παλαιότερους κανονισμούς

Αυτό όμως δε σημαίνει πως πρέπει να υπάρξει εφησυχασμός, και για να να γίνει αυτό πιο κατανοητό, ο κ.Μπαρδάκης μας παραθέτει το παράδειγμα των αυτοκινήτων. “Τα παλαιότερα αυτοκίνητα δεν έχουν συστήματα ABS + antispin, τα ακόμη παλαιότερα δεν είχαν αερόσακους κ.ο.κ. Βέβαια, για όλα τα οχήματα μας πρέπει να διενεργείται τακτικός τεχνικός έλεγχος (ΚΤΕΟ). Λόγω των παραπάνω, προκύπτει η ανάγκη του προσεισμικού ελέγχου των παλαιότερων κτηρίων – χοντρικά του 80% του συνολικού δομικού μας πλούτου. Σε πρώτη φάση πρέπει να ελεγχθούν προσεισμικώς εκείνα τα κτήρια που γεννούν υποψίες σεισμικής τρωτότητας (λχ αυθαίρετα, κτήρια που με οπτικούς ελέγχους έχουν χαρακτηριστεί ως εύτρωτα κλπ) καθώς και οι χώροι μεγάλης συγκέντρωσης κοινού (κτήρια δημοσίου ενδιαφέροντος, πολυκαταστήματα, κ.α.).

Πρέπει να ληφθούν μέτρα από την Πολιτεία

Αυτό όμως μόνο εύκολο δεν είναι σε περίοδο βαθιάς οικονομικής κρίσης και ο κ. Μπαρδάκης το γνωρίζει προτείνοντας παρέμβαση της Πολιτείας. ” Το σοβαρό αυτό αίτημα απαιτεί τη λήψη μέτρων από την Πολιτεία. Το ΤΕΕ είχε παρουσιάσει στη Βουλή και στα αρμόδια Υπουργεία συστατικά στοιχεία για την εκκίνηση μια τέτοιας προσπάθειας. Στο παρελθόν είχαμε το παράδοξο της – απαραίτητης βέβαια – επιδότησης της ενεργειακής αναβάθμισης των κτηρίων χωρίς καμία πρόβλεψη για την ασφάλεια («του σκελετού») αυτών των κτηρίων.

250 χιλιάδες αυθαίρετα δεν έχουν καμία οικοδομική άδεια

“Δεν πρέπει να ξεχνάμε τον μεγάλο αριθμό αυθαιρέτων στην χώρα, για τα οποία δεν γνωρίζει κανείς αν και ποια στατική μελέτη έχει πραγματοποιηθεί. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΤΕΕ, περίπου 250 χιλιάδες αυθαίρετα χωρίς καμία οικοδομική άδεια έχουν ήδη δηλωθεί από τους ιδιοκτήτες στα πλαίσια του νόμου για τα αυθαίρετα. Είναι τα πρώτα που πρέπει να ελεγχθούν για την αντισεισμική τους θωράκιση. Μάλιστα ο νόμος 4178 που ισχύει μέχρι τον Φλεβάρη προβλέπει ότι οι ιδιοκτήτες μπορούν να χρησιμοποιήσουν το μισό του προστίμου του αυθαιρέτου τους για μελέτες στατικής επάρκειας ή για εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης. Νομίζω ότι πρέπει να το κάνουν. Πέρα όμως από το θέμα των αυθαιρέτων, η Πολιτεία οφείλει να αναλάβει σύντομα πρωτοβουλία ώστε να ελεγχθούν και να αναβαθμισθούν στατικά όλα τα παλαιά, χτισμένα προ του 1985, κτίρια. Και προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στα δημόσια κτίρια και στα κτίρια συνάθροισης κοινού. Έχουμε το επιστημονικό δυναμικό για αυτή τη δουλειά, έχουμε και τα απαραίτητα εργαλεία, όπως ο Κανονισμός Επεμβάσεων και οι Ευρωκώδικες. Μπορούμε να βοηθήσουμε την Πολιτεία να βρει τις απαραίτητες λύσεις και στη χρηματοδότηση τέτοιων δράσεων. Αυτό που χρειάζεται είναι βούληση, σχέδιο και αποτελεσματικότητα.” υπογραμμίζει  από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΤΤΕ κ. Στασινός.

Από τα 80.000 δημόσια κτίρια μόλις τα 15.000 έχουν περάσει ενδελεχείς ελέγχους

Στην ερώτηση μας αν αυτούς τους τόσο απαραίτητους ελέγχους που τόσο πολύ μας επισημαίνουν οι ειδικοί έχουν κάνει τουλάχιστον όλα τα δημόσια κτίρια η απάντηση δεν είναι και η καλύτερη. “Φοβάμαι ότι από τα 80.000 δημόσια κτίρια μόλις τα 15.000 έχουν περάσει ενδελεχείς ελέγχους και αυτούς πριν από περίπου 15 χρόνια, οπότε σήμερα και αυτοί οι έλεγχοι πρέπει να επικαιροποιηθούν” τονίζει κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου στις αρμόδιες υπηρεσίες ο καθηγητής κ. Καρύδης.

Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

Όταν εκδηλώνεται ένας μεγάλος σεισμός, όπως μας εξηγεί ο κ.Καρύδης, αυτοί οι οικισμοί που κινδυνεύουν περισσότερο είναι όσοι βρίσκονται μέσα στη λεγόμενη επικεντρική περιοχή. Δηλαδή, μέσα στον νοητό κύκλο με ακτίνα ίση όσο και το εστιακό βάθος του σεισμού. “Αυτή η περιοχή έχει άμεσο πρόβλημα” μας απαντά λακωνικά στην ερώτηση του τι θα συμβεί αν ο εγκέλαδος χτυπήσει την ενδοχώρα.

Επιπλέον όπως εξηγεί, περιοχές που το φαινόμενο εκτονώνεται συχνότερα, δίνοντας κατά καιρούς συχνούς μικροσεισμούς είναι και αυτές που διατρέχουν και τον μικρότερο κίνδυνο για δύο λόγους. Πρώτον διότι δεν έχει σωρευτεί τόση μεγάλη ενέργεια ώστε να δώσει ένα μεγάλο σεισμό και δεύτερον γιατί οι κάτοικοι στις συχνότερα σεισμογενής περιοχές έχουν μάθει να προετοιμάζονται καλύτερα οι ίδιοι αλλά και να χτίζουν καλύτερες κατασκευές αποφεύγοντας τυχόν κατασκευαστικές παρασπονδίες.

Όπως και να χει μπορεί σε γενικές γραμμές τα κτίρια μας να είναι καλά χρειάζεται όμως συνεχής επαγρύπνηση και εναρμόνιση με τις βέλτιστες διεθνής πρακτικές ούτως ώστε όταν δεχτούμε το “χτύπημα”  να είμαστε όσο προετοιμασμένοι γίνεται. Να το αποτρέψουμε άλλωστε δεν μπορούμε..