Οι πρώτες ενδείξεις εισπρακτικής επιτυχίας και του φετινού φόρου κατοχής ακινήτων, δεν αφήνει περιθώρια στο οικονομικό επιτελείο να ρισκάρει φορολογικά έσοδα της τάξεως των 2,65 δις. ευρώ από το νέο έτος, ειδικά σε μια χρονιά που ο πήχης του πρωτογενούς πλεονάσματος ανεβαίνει στο 1,75% του ΑΕΠ ή κοντά στα τρία δις. ευρώ από μόλις 0,5% του ΑΕΠ ή κοντά στα 900 εκατ. ευρώ φέτος.Το οικονομικό επιτελείο αναμένεται να περιοριστεί σε «μπαλώματα» δηλαδή μικρές παρεμβάσεις οι οποίες θα αποσκοπούν πρώτον στο να υλοποιηθεί η εξαγγελία του πρωθυπουργού από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης για «απαλλαγή των ασθενέστερων από τον φόρο» και δεύτερον στο να επεκταθεί ο συμπληρωματικός φόρος και στα αγροτεμάχια προκειμένου να διευρυνθεί η φορολογική βάση. Το 2017, θα είναι έτος αλλαγής των αντικειμενικών αξιών οι οποίες θα πρέπει να ταυτιστούν πλέον –βάσει μνημονιακής απαίτησης- με τις πραγματικές αξίες. Οι αλλαγές των αξιών όμως, δεν θα επηρεάσουν τον ΈΝΦΙΑ του 2017 αλλά τον όποιο φόρο κατοχής ακινήτων επιβληθεί από στους ιδιοκτήτες ακινήτων από το 2018.

Τα αναλυτικά στοιχεία των φορολογικών εσόδων που δόθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα στη δημοσιότητα, έδειξαν ότι οι εισπράξεις του ΕΝΦΙΑ από τον πρώτο κιόλας μήνα –ο φετινός φόρος μπορεί να εξοφληθεί ακόμη και σε πέντε μηνιαίες δόσεις- εκτοξεύτηκαν στο ένα δις. ευρώ. Δηλαδή μέσα στην προθεσμία της 1ης εκ των 5 δόσεων, καλύφθηκε περίπου το 38% του ετήσιου στόχου. Με αυτό το δεδομένο, είναι προφανές το που οφείλεται και η πολύ μεγάλη υπέρβαση του στόχου των εσόδων κατά τον μήνα Οκτώβριο. Βέβαια, οι πιο ψύχραιμοι στο υπουργείο Οικονομικών περιμένουν να δουν και τη συνέχεια καθώς γνωρίζουν ότι συγκυριακοί παράγοντες, συνέβαλαν τα μέγιστα στο να συγκεντρωθεί το ποσό του ενός δις. ευρώ.

Δύο ήταν οι βασικοί συγκυριακοί παράγοντες οι οποίοι μένει να φανεί στην πράξη αν θα «ξεφουσκώσουν» άμεσα:

1. Οι συμψηφισμοί επιστροφών φόρου με δόσεις του ΕΝΦΙΑ. Μετά τον Αύγουστο οπότε και βεβαιώθηκε ο φετινός ΕΝΦΙΑ, δεκάδες χιλιάδες φορολογούμενοι που είχαν εν τω μεταξύ παραλάβει πιστωτικό εκκαθαριστικό φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, έσπευσαν στις Δ.Ο.Υ για συμψηφισμούς. Συνολικά, δικαίωμα στην επιστροφή φόρου είχαν ένα εκατομμύριο φορολογούμενοι με το συνολικό ποσό να διαμορφώνεται στα 300 εκατ. ευρώ. Τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών έδειξαν ότι ήταν εκατοντάδες χιλιάδες αυτοί που έσπευσαν για συμψηφισμό παρά το γεγονός ότι υποχρεώθηκαν να στηθούν στην ουρά της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. Ο λόγος ήταν ότι ήθελαν να αποφύγουν το ενδεχόμενο από τη μια η εφορία να καθυστερεί το ποσό της επιστροφής και από την άλλη οι ίδιοι να υποχρεούνται να πληρώσουν επιπλέον χρήματα για να μην φανεί η δόση ή οι δόσεις του ΕΝΦΙΑ ληξιπρόθεσμες. Η διαδικασία των συμψηφισμών, είναι πολύ πιθανό ότι θα εξακολουθήσει να αποδίδει έσοδα στο δημόσιο και το επόμενο διάστημα καθώς προωθείται ο αυτόματος συμψηφισμός από το υπουργείο Οικονομικών. Ο νόμος δίνει το περιθώριο στις αρχές να προχωρήσουν τη διαδικασία χωρίς να ρωτήσουν τους φορολογούμενους. Πλέον η σχετική υποδομή είναι έτοιμη και οι συμψηφισμοί προγραμματίζεται να γίνουν μέσα στον Νοέμβριο.

2. Τα στοιχεία των τραπεζών δείχνουν ότι και για τον ΕΝΦΙΑ «δούλεψε» και η χρήση της πιστωτικής κάρτας. Εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες, έχουν εμφανιστεί να έχουν εξοφλήσει τον ΕΝΦΙΑ πολύ απλά διότι πέρασαν το χρέος στην πιστωτική κάρτα. Έτσι, θα το αποπληρώσουν σε 9 ή 12 δόσεις άτοκα και όχι σε 5 δόσεις όπως προβλέπει η φορολογική νομοθεσία για τον ΕΝΦΙΑ.

3. Η πρώτη δόση του ΕΝΦΙΑ πάντοτε αποδίδει περισσότερο εισπρακτικά σε σχέση με τις επόμενες καθώς αποπληρώνουν ολόκληρο το ποσό οι εκατοντάδες χιλιάδες μικροιδιοκτήτες οι οποίοι βαρύνονται με ποσά έως και 100-150 ευρώ. Οι περισσότεροι εξ’ αυτών, συνήθως πληρώνουν εφάπαξ για να αποφύγουν την ταλαιπωρία των επισκέψεων στην τράπεζα επί πέντε συνεχόμενους μήνες.

Είναι προφανές ότι η επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου για τη συγκέντρωση 2,65 δις. ευρώ δεν είναι ακόμη εξασφαλισμένη. Φέτος, στους ιδιοκτήτες έχουν βεβαιωθεί φόροι συνολικού ύψους 3,17 δις. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι ο συντελεστής εισπραξιμότητας του φόρου θα πρέπει να εκτοξευτεί στο 83% για να μην υπάρξουν αποκλίσεις. Τα στοιχεία του Σεπτεμβρίου, ασφαλώς αποτελούν μια καλή εκκίνηση αλλά μένει να φανεί και η συνέχεια. Ένα είναι το δεδομένο. Η εισπρακτική επιτυχία του ΕΝΦΙΑ δεν θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να υλοποιήσει την εξαγγελία της για επιβολή ενός νέου φόρου κατοχής ο οποίος θα βαραίνει περισσότερο αυτούς που έχουν μεγάλη περιουσία άνω των 300-400 χιλιάδων ευρώ.

Για το 2017 δύο αναμένεται να είναι οι βασικές αλλαγές:

1. Η επιβολή του συμπληρωματικού φόρου στα αγροτεμάχια με τον εισπρακτικό στόχο να οριοθετείται στα 100-150 εκατ. ευρώ. Στην πλήρη εφαρμογή του (δηλαδή με βάση τις σημερινές αξίες των αγροτεμαχίων) ο ΕΝΦΙΑ μπορεί να αποφέρει 230-250 εκατ ευρώ. Ωστόσο, το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει το ενδεχόμενο μειωτικών συντελεστών ώστε να αποφευχθούν εκρηκτικές αυξήσεις φόρου για μερικές δεκάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες.

2. Η αύξηση του ποσοστού έκπτωσης φόρου για όσους πληρούν συγκεκριμένα περιουσιακά και εισοδηματικά κριτήρια, από το 50% που είναι σήμερα στο 100% (σ.σ τα εισοδηματικά κριτήρια ανέρχονται στα 9000 ευρώ για τον εργένη ενώ τα περιουσιακά κυμαίνονται από τα 80.000 έως τα 200.000 ευρώ ανάλογα με την περιουσιακή κατάσταση).