Κόκκινα πιράνχας στη Δοϊράνη
Το Ινστιτούτο Επιστήμης των Ζώων του Πανεπιστημίου των Σκοπίων ανέλυσε το περίεργο ψάρι και αποφάνθηκε ότι πρόκειται για έναν τύπο του… κόκκινου πιράνχας από τον Αμαζόνιο, που όμως δεν επιτίθεται στον άνθρωπο. Παρά το μικρό του μέγεθος, έχει κοφτερά δόντια και η όψη του προκαλεί τρόμο, ενώ θεωρείται σίγουρο ότι βρέθηκε στο νερό όταν αφέθηκε ελεύθερο από κάποιον ιδιοκτήτη ενυδρείου.
Η εμφάνιση… πιράνχας στη Δοϊράνη προκάλεσε θόρυβο στην ΠΓΔΜ, καθώς η λίμνη αυτή είναι η δεύτερη μεγαλύτερη, μετά την Οχρίδα, και αποτελεί αγαπημένο θέρετρο για τους κατοίκους της γειτονικής χώρας αλλά και για τους Σέρβους, ενώ υπάρχουν πολλά ξενοδοχεία, εξοχικές κατοικίες, εστιατόρια. Χιλιάδες κόσμου κάθε καλοκαίρι απολαμβάνουν τις διακοπές τους εκεί και βουτούν για μπάνιο στα δροσερά νερά της λίμνης. Η περιοχή έχει αξιοποιηθεί τουριστικά και οι τουρίστες γευματίζουν κάθε μεσημέρι στα εστιατόρια, δοκιμάζοντας σπεσιαλιτέ με ψάρια της λίμνης.
Ο Μίτκο Γιάνεφ, ιδιοκτήτης εστιατορίου δίπλα στη λίμνη Δοϊράνη στην πλευρά της ΠΓΔΜ , ήταν από τους πρώτους που είδε το περίεργο ψάρι αλλά και τον ψαρά που το αλίευσε. Εσπευσε μάλιστα να το φωτογραφήσει, ενώ προσπάθησε και να του… ανοίξει το στόμα, αλλά δεν τα κατάφερε, αφού το ψάρι είχε αρχίσει να εκπνέει. «Ηταν μικρό, αλλά είχε όψη που σε… αγρίευε. Τέτοια ψάρια έχουν αλιευτεί σε πολλές σερβικές λίμνες.
Περισσότερο μας έκανε εντύπωση το ότι βρέθηκε εδώ, γιατί είναι τροπικό είδος, παρά φοβηθήκαμε», λέει ο Μίτκο Γιάνεφ στο «Εθνος».
Ινστιτούτο Επιστήμης των Ζώων
 |
Οπως έγινε γνωστό, στο Ινστιτούτο Επιστήμης των Ζώων παραδόθηκαν δύο τέτοια ψάρια (άλλοι κάνουν λόγο για τέσσερα) και η μελέτη τους συνεχίζεται. Οι επιστήμονες ανέφεραν ότι το είδος αυτό έχει την ικανότητα να αλλάζει χρώμα ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεται, συχνά μάλιστα παίρνει ένα κόκκινο χρώμα στην κοιλιά του, ενώ δεν αποκλείεται «για την αξιοπιστία των συμπερασμάτων μας», όπως αναφέρεται, να σταλεί σχετικό υλικό σε αντίστοιχα ινστιτούτα του Περού ή της Βραζιλίας.
Στη γειτονική χώρα το θέμα πήρε μεγάλες διαστάσεις και εμφανίστηκαν τίτλοι για τα… πιράνχας της λίμνης. Ωστόσο, για τους ψαράδες της Δοϊράνης, Ελληνες και Σκοπιανούς, δεν είναι περίεργο να πιάνουν τροπικά ψάρια. Ο Στέργιος Ντέντας από την ελληνικό χωριό Δοϊράνη μάς λέει ότι πριν από έναν μήνα μάζεψε από τα δίχτυα του ένα περίεργο ψάρι, αλλά ποτέ δεν θα μάθουμε το είδος, καθώς το… κατανάλωσε. «Το έδειξα σε ψαράδες της ΠΓΔΜ και μου είπαν ότι τρώγεται, ήταν άλλωστε αρκετά μεγάλο και παχύ.
Στη γειτονική χώρα το λένε ”καράς”, εγώ δεν το είχα ξαναδεί, αλλά με καθησύχασαν, μου είπαν συνάδελφοι από την άλλη όχθη ότι είναι νοστιμότατο και όντως έτσι ήταν», δηλώνει χαριτολογώντας. Το συγκεκριμένο κόκκινο πιράνχας, που κατέκλυσε εφημερίδες και τηλεοπτικούς σταθμούς, ήταν μικρό σε μέγεθος, χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι χωρούσε στην παλάμη του ψαρά που το έπιασε. Το ίδιο μάλλον τρόμαξε περισσότερο όσους το είδαν. Γενικά τα κόκκινα είναι ιθαγενές είδος της Νοτίου αλλά δεν μπορούν να επιβιώσουν λον να αναπαραχθούνσε περιβάλλον δεν είναι τροπικό. Είναι κατά βάση φυτοφάγα, ντως και με έντομα, ενώ αποτελούν τροφή για τους… αλιγάτορες.
Δεν ζουν στην Ευρώπη
Σύμφωνα με δηλώσεις του Υδροβιολογικού Ινστιτούτου Ζόραν Σπιρκόβσκι, το είδος που αλιεύτηκε «είναι συγγενές του πιράχνας, και κανένα είδος αυτού δεν ζει στο φυσικό της Ευρώπης παρά μόνο σε ενυδρεία και τρέφεται με φυτά και έντομα».
 |
Ο Ζ. Σπιρκόβσκι επεσήμανε ότι δεν υπάρχει κανένας φόβος για τους ψαράδες ή όσους παραθερίζουν στην περιοχή, καθώς τα ψάρια αυτά ζουν μόνο σε ζεστά νερά και έχουν λίγες μέρες ζωής σε μια μεγάλη και κρύα λίμνη.
Τις υποψίες ότι τα έριξε στη λίμνη κάποιος ασυνείδητος που τα είχε στο ενυδρείο του και τα βαρέθηκε -πιθανόν μαζί με άλλα είδη- υποστήριξε και ο δήμαρχος της Δοϊράνης στην ΠΓΔΜ, Μπόρσε Στάμοβ, ο οποίος είπε ότι κάποιος έβαλε σκόπιμα τα ψάρια στο νερό. Σκοπιμότητα βλέπει και ο Μίκτο Γιάνεβ, που αναφέρει ότι… ανταγωνιστές στον τομέα του τουρισμού, από άλλες λίμνες και γενικά άλλες τουριστικές περιοχές, έδωσαν τόση δημοσιότητα στο θέμα για να ανακόψουν το μεγάλο τουριστικό κύμα.
«Τον Μάιο που η σεζόν ξεκίνησε για την περιοχή της Δοϊράνης πολύ δυνατά διέδωσαν κάποιοι ότι τα ψάρια της λίμνης είναι καρκινογόνα, λίγο μετά είπαν ότι τα κουνούπια εδώ είναι περισσότερα και κουβαλούν τον ιό ”ζίκα”, πριν από έναν μήνα έκανε τον γύρο της χώρας η είδηση ότι το νερό της λίμνης είναι μολυσμένο και το κολύμπι σε αυτήν θα οδηγήσει σε σοβαρές δερματοπάθειες και τώρα εφηύραν πιράχνας μέσα στη λίμνη», λέει λίγο ενοχλημένος ο νεαρός εστιάτορας.
Οση δόση υπερβολής και αν έχει το θέμα, τα… κόκκινα πιράχνας αλειύτηκαν και απασχολεί σοβαρά την επιστημονική κοινότητα. Ακόμη και ως μεμονωμένο εύρημα, αν και οι πληροφορίες λένε ότι βρέθηκαν τουλάχιστον 2-4 άτομα, αλλά ο αριθμός τους αποσιωπάται για να μην κυριαρχήσει ο πανικός.
 |
Μ. Κουτράκης, βιολόγος-ιχθυολόγος
«Δεν υπάρχει κίνδυνος για τους τουρίστες και τους ψαράδες»
«Ασφαλώς και δεν χρειάζεται πανικός και ανησυχία. Δεν κινδυνεύουν οι τουρίστες και οι ψαράδες. Παρόμοιο είδος πιράνχας αλιεύτηκε στον Εβρο πριν ακριβώς από τέσσερα χρόνια, τον Αύγουστο του 2012. Δυστυχώς υπάρχουν πολλοί ασυνείδητοι ή και θρασύτατοι που απελευθερώνουν τροπικά είδη από ενυδρεία», μας λέει ο βιολόγοςιχθυολόγος, ερευνητής στο Ινστιτούτο Αλιευτικής Ερευνας του ΕΘΙΑΓΕ, που εδρεύει στη Νέα Πέραμο Καβάλας, Μάνος Κουτράκης, στέλνοντας το μήνυμα ότι «δεν πρέπει να απελευθερώνουμε τροπικά είδη στο φυσικό περιβάλλον.
Οποιος δεν θέλει ψάρια, ερπετά ή χελώνες, ας τα επιστρέφει στο κατάστημα από όπου τα πήρε». Ο κ. Κουτράκης κάνει λόγο για «τραγικές επιπτώσεις» στο οικοσύστημα από την απελευθέρωση τέτοιων ειδών, εμφανίζεται ωστόσο καθησυχαστικός για την απειλή που μπορεί να φέρουν, καθώς τα τροπικά ψάρια δεν μπορούν να επιβιώσουν στο φυσικό περιβάλλον. Δεν ξέρουν να κυνηγούν και ως εκ τούτου δεν βρίσκουν τροφή, ενώ το κρύο κυριολεκτικά τα σκοτώνει.
«Δεν μπορούν να ζήσουν περισσότερο από 3-4 μέρες. Οσα και να αφήσει κανείς μέσα σε λίμνη μετά από λίγες μέρες θα ψοφήσουν», αναφέρει ο κ. Κουτράκης.
Red Belly στον Εβρο
Ζουν σε ζεστά νεκρά, σε θερμοκρασία 20-27 βαθμούς Κελσίου και «δεν μπορούν να αντέξουν τους ελληνικούς υγροτόπους. Ακόμη και αν ζήσουν λίγες μέρες παραπάνω, τον χειμώνα είναι αδύνατον να επιβιώσουν. Γι’ αυτό φωνάζουμε και λέμε: μην αφήνετε τροπικά ψάρια ή άλλα είδη στο φυσικό περιβάλλον», λέει ο κ. Κουτράκης. Ο ποταμός Νέστος έχει ερευνηθεί από τους επιστήμονες του ΙΝΑΛΕ και έχουν εντοπιστεί τουλάχιστον 9 ξενικά είδη, αλλά στον Εβρο αυτό είναι δύσκολο.
«Ενα άλλο πρόβλημα που υπάρχει είναι ότι πολλές φορές μεταφέρονται είδη από διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας, για τον εμπλουτισμό δήθεν του οικοσυστήματος, αλλά η κίνηση αυτή φέρνει εντελώς αντίθετα αποτελέσματα, καθώς διαταράσσει το οικοσύστημα. Με άλλα λόγια, η φύση ξέρει ποιο είδος μπορεί να αναπτυχθεί πού, οποιαδήποτε ανθρώπινη παρέμβαση προκαλεί σοβαρό πρόβλημα», δηλώνει ο κ. Κουτράκης.
