Το τέλος πλησίαζε απειλητικά. Ο Μοχάμεντ Άλι ήταν στα σκοινιά. «Φύγε από κει πρωταθλητή», του φώναζαν οι γιατροί. Είχε κουραστεί, όμως, από τις αμέτρητες μάχες. Όχι εκείνες στο ρινγκ, για αυτές ζούσε, σε αυτές «πετούσε σαν πεταλούδα και τσιμπούσε σαν μέλισσα». Οι άνισες με τα προβλήματα υγείας τον λύγισαν. Το καμπανάκι χτύπησε, μα ο θρύλος της πυγμαχίας δεν σηκώθηκε, δεν άνοιξε τα μάτια. Ο Μοχάμεντ Άλι άφησε την τελευταία πνοή του σε ηλικία 74 χρόνων.
Δεν είχε δύναμη για μια γροθιά ακόμη. Ίσως γιατί ήταν τόσο ξαφνικό που ούτε τα δικά του, τα άλλοτε αστραπιαία αντανακλαστικά, δεν το αντιλήφθηκαν. Εισήχθη σε νοσοκομείο του Φοίνιξ με αναπνευστικό πρόβλημα την περασμένη Πέμπτη. Δεν έμοιαζε σοβαρό, μα για να είναι σίγουροι οι γιατροί τον κράτησαν κοντά τους να τον παρακολουθούν. Οι επισκέψεις του σε κλινικές είχαν γίνει συχνό φαινόμενο τα τελευταία έτη. Λίγο αργότερα, ωστόσο, ειδοποίησαν εσπευσμένα την οικογένειά του.
Δεν έδιναν πολλές ώρες ζωής στον κορυφαίο μποξέρ όλων των εποχών. Δυστυχώς, όπως συμβαίνει συνήθως σε τέτοιες περιπτώσεις, είχαν δίκιο. Ο Άλι, ο Κάσιους Κλέι πριν πάρει την απόφαση να αλλάξει το όνομά του όταν ασπάστηκε το Ισλάμ, χρειάστηκε μηχανική υποστήριξη για να συνεχίσει η καρδιά του να χτυπάει.
Η κατάσταση ήταν μη αναστρέψιμη. Ο «χρυσός» Ολυμπιονίκης, ο παγκόσμιος πρωταθλητής, ο πρωταθλητής του λαού κατέβασε τα χέρια του, παρέδωσε τα όπλα του κι «έσβησε» στο κρεβάτι του. Και την ίδια στιγμή, με την είδηση να κάνει το γύρο του κόσμου σε δευτερόλεπτα, όσοι τον γνώριζαν θυμήθηκαν κάποια από τις διάσημες φράσεις του, κάποιον από τους μυθικούς αγώνες του.
Η λίστα είναι μεγάλη: το «θρίλερ στη Μανίλα» και η «μονομαχία του αιώνα» με τον Τζο Φρέιζερ, το «βουητό στη ζούγκλα» με τον Τζορτζ Φόρμαν, οι αναμετρήσεις του με τον Σόνι Λίστον…
Όσοι δεν τον ήξεραν, τον έμαθαν. Έστω και καθυστερημένα. Η κληρονομιά του Μοχάμεντ Άλι είναι βαριά. Όχι μόνο στην πυγμαχία, όχι μόνο στον αθλητισμό. Με τον τρόπο που έζησε, με τις καταστάσεις που αντιμετώπισε, με τα πιστεύω του και τις αντιλήψεις του.
Κι «έφυγε» γεμάτος. Όπως ο ίδιος είπε, «πήγα παντού στον κόσμο, είδα τα πάντα, απέκτησα τα πάντα».
