Μέχρι πριν από λίγες μέρες, σχεδόν κανείς γιατρός στη Δύση δεν γνώριζε το meldonium, το φάρμακο στο οποίο βρέθηκε θετική η σταρ του τένις, Μαρία Σαράποβα, υποστηρίζοντας ότι το έπαιρνε για λόγους υγείας και όχι για ντοπάρισμα. Η ουσία αναπτύχθηκε στη Σοβιετική Ένωση, και μέχρι σήμερα δεν έχει εγκριθεί πουθενά εκτός ορισμένων πρώην σοβιετικών δημοκρατιών.

Η 28χρονη ρωσίδα πρωταθλήτρια, η οποία κινδυνεύει με ποινή αποκλεισμού από τη Διεθνή Ομοσπονδία Τένις, υποστήριξε ότι έπαιρνε το φάρμακο για δέκα χρόνια επειδή είχε οικογενειακό ιστορικό διαβήτη, έλλειψη μαγνησίου και μη φυσιολογικά ευρήματα στο ηλεκτροκαρδιογράφημα.

Ο ισχυρισμός μάλλον δεν πείθει. Κατ΄αρχάς, επισημαίνουν γιατροί στο Reuters, μια νεαρή γυναίκα με εξαιρετική φυσική κατάσταση είναι απίθανο να πάσχει από καρδιοπάθεια. Επιπλέον, προκαλεί απορία το γεγονός ότι η Σαράποβα προτιμούσε το meldonium από φάρμακα που έχουν εγκριθεί στις ΗΠΑ, τη χώρα όπου έμενε και προπονούταν.

To meldonium «δεν είναι κάτι που έχω συνταγογραφήσει ή θα συνταγογραφούσα ποτέ» είπε ο Μούνιρ Πιρμοχάμεντ του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ στη Βρετανία.

Όπως σχολιάζει το ιστολόγιο In the Pipeline, το οποίο φιλοξενείται στον δικτυακό τόπο του περιοδικού Science, το meldonium αναπτύχθηκε στη Λετονία τη δεκαετία του 1970, όταν ο Ψυχρός Πόλεμος είχε οδηγήσει στη δημιουργία δύο παράλληλων επιστημονικών κόσμων σε Ανατολή και Δύση.

Τα δικαιώματα του φαρμάκου ανήκουν σήμερα στην εταιρεία Grindeks της Λετονίας, η οποία πιθανώς δεν έχει οικονομικό κίνητρο να ζητήσει την έγκριση του meldonium από την αμερικανική ή ευρωπαϊκή υπηρεσία φαρμάκων (FDA και EMA αντίστοιχα), δεδομένου ότι το φάρμακο είναι παλιό και δεν θα μπορούσε να πατενταριστεί.

Ένας άλλος λόγος θα μπορούσε να είναι ότι το meldomium δεν είναι και τόσο καλό φάρμακο. Σε χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, όπως η Λετονία, η Λιθουανία και η Ρωσία, τo φάρμακο πωλείται χωρίς ιατρική συνταγή με την εμπορική ονομασία Mildronate.

Όπως ανέφερε εκπρόσωπος της Grindeks στο Reuters, το φάρμακο προορίζεται για την αντιμετώπιση της χρόνιας καρδιακής ανεπάρκειας, της στηθάγχης και άλλων καρδιαγγειακών νοσημάτων. Προορίζεται επίσης σε ασθενείς που αναρρώνουν από σωματική ή ψυχοσωματική καταπόνηση, όχι όμως και για την αντιμετώπιση του διαβήτη όπως υποστήριξε η τενίστρια.

Το meldomium φέρεται να αναστέλλει την παραγωγή της ουσίας καρνιτίνης και να βοηθά έτσι τους μυς να λειτουργούν σε συνθήκες στρες και χαμηλών επιπέδων οξυγόνου.

Μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2010 στην επιθεώρηση Seminars in Cardiovascular Medicine, και στην οποία παραπέμπει ο δικτυακός τόπος της Grindeks, έδειχνε ότι το meldomium αυξάνει την αντοχή στη σωματική άσκηση σε ασθενείς με καρδιοπάθεια.

Εκπρόσωπος της Grindeks είπε πάντως ότι το φάρμακο θα προστάτευε μεν τα κύτταρα των αθλητών από «ισχαιμικές βλάβες», δεν θα προσέφερε όμως αυξημένες επιδόσεις.

Από την πλευρά της, η Παγκόσμια Υπηρεσία Αντιντόπινγκ, η οποία απαγόρευσε το meldonium τον Ιανουάριο, θεωρεί το φάρμακο μεταβολικό ρυθμιστή για τον οποίο υπάρχουν ενδείξεις χρήσης από αθλητές.

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη στην επιθεώρηση Drug Testing and Analysis, η χρήση του meldonium από αθλητές μάλλον δεν είναι σπάνια: από τα δείγματα ούρων που συγκεντρώθηκαν σε όλο τον κόσμο το 2015, η απαγορευμένη πλέον ουσία βρέθηκε στο 2,2% του συνόλου.

in