“At the centre of it all, your eyes, your eyes …”
Πολλές πτυχές και απίστευτα επιτεύγματα από την ζωή του David Bowie θα έρθουν στο φως τις επόμενες εβδομάδες και μήνες μετά την είδηση του θανάτου του. Ωστόσο, ο παραπάνω στίχος από το πρώτο single για το νέο του άλμπουμ θα είναι πάντα μια υπενθύμιση ότι η ασυνήθιστη εμφάνιση που είχαν τα μάτια του ήταν ένα βασικό μέρος της “περσόνας” του τραγουδιστή.
Πράγματι η εμβληματική του παρουσία στη διαφημιστική καμπάνια για το Blackstar είναι χαρακτηριστική. Για πολλούς ανθρώπους, αυτό το βλέμμα (που τα μάτια του το κάνουν ξεχωριστό) αποτελούν το επίκεντρο της καμπάνιας, η οποία θα είναι πάντα μια ακόμα ανάμνηση του Bowie.
Η πλήρης ετεροχρωμία είναι μια αρκετά σπάνια πάθηση (στους ανθρώπους… ίσως γι’ αυτό λένε ότι ο Bowie δεν ήταν από αυτήν τη μπλε σφαίρα του σύμπαντος) όπου κάθε ίριδα έχει εντελώς διαφορετικό χρώμα. Έτσι η μία ίριδα μπορεί να είναι μπλε και η άλλη καφέ.
Αλλά αυτός δεν ήταν τελικά λόγος για τον οποίο τα μάτια του Bowie φαίνονταν διαφορετικά.
Αυτό οφείλονταν και σε μια πάθηση που ονομάζεται ανισοκορία. Η ανισοκορία είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από το άνισο μέγεθος της κόρης σε κάθε μάτι του ατόμου. Λίγοι το γνωρίζουν αυτό, αλλά στην περίπτωση του David Bowie, η κόρη στο αριστερό του μάτι ήταν μονίμως διεσταλμένη.
Αυτό μπορεί να δημιουργήσει την ψευδαίσθηση της ύπαρξης διαφορετικού χρώματος στα μάτια, επειδή η σταθερή (και μονίμως διεσταλμένη) κόρη στο αριστερό του μάτι δεν ανταποκρινόταν στις εναλλαγές του φωτός, όπως εκείνη στο δεξί του μάτι. Έτσι, το αριστερό μάτι του David Bowie συχνά φαινόταν να είναι αρκετά σκούρο, λόγω του μαύρου της διεσταλμένης κόρης, σε σύγκριση με το μπλε της ίριδας του δεξιού του ματιού.
Η διεσταλμένη κόρη του αριστερού του ματιού ήταν επίσης δυνητικά πιο επιρρεπής στο φαινόμενο των “κόκκινων ματιών” στις φωτογραφίες. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που εμφανίζεται όταν το φως ανακλάται στον βυθό του ματιού (δηλαδή στο πίσω μέρος του οφθαλμού), μέσω μιας πολύ ανοικτής κόρης, και παίρνει κόκκινο χρωματισμό από τον χρωματικό τόνο από το αίμα στην χοριοειδή επένδυση του βολβού του ματιού.
Αυτό είναι κάτι που φαίνεται καλά στην φωτογραφία του David Bowie για το Aladdin Sane – Eyes Open από τον φωτογράφο Brian Duffy (έγινε το 1973, αλλά δεν είχε δημοσιευθεί μέχρι το 2011), που χρησιμοποιήθηκε ως η κεντρική φωτογραφία στις αφίσες για την έκθεση V&A David Bowie (2013). Δείτε την φωτογραφία:
Τι είχε συμβεί τελικά;
Χωρίς να έχει επιβεβαιωθεί επισήμως, η αιτία της ανισοκορίας του Bowie αποδόθηκε σε έναν καυγά την άνοιξη του 1962. Ο Bowie είχε έρθει στα χέρια με έναν φίλο του, τον George Underwood, για τα μάτια μιας κοπέλας.
Ήταν και οι δύο μόλις 15 χρόνων τότε και η φιλία τους παρέμεινε πάραυτα άθικτη όλα αυτά τα χρόνια. Συμμετείχαν μαζί σε διάφορες μπάντες προτού ο Underwood αφήσει τη μουσική για τη ζωγραφική. Αλλά το αριστερό μάτι του Bowie δεν επανήλθε ποτέ από εκείνη τη βλάβη.
Μια γροθιά που έγινε κατά λάθος επάνω σε μια παρόρμηση είχε γδάρει τον βολβό του ματιού του David Bowie, με αποτέλεσμα την παράλυση των μυών που ελέγχουν την ίριδα. Από εκείνη την ημέρα, η κόρη στο αριστερό του μάτι παρέμεινε σε μια σταθερή, ανοικτή θέση.
Με την πάροδο του χρόνου, λέγεται ότι ο Bowie ευχαρίστησε το φίλο του για τον περιβόητο τραυματισμό στα μάτια του, λέγοντας στον Underwood ότι του χάρισε με αυτόν τον τρόπο “ένα είδος μυστηριώδους βλέμματος”. Αυτή η… μαγεία έδωσε πνοή για μερικά από τα μεγαλύτερα δημιουργήματα του Bowie και έγινε το επίκεντρο για εμβληματικές εικόνες, όπως το εξώφυλλο του άλμπουμ για το Heroes (1977) που βλέπετε εδώ:
Τα μάτια του μπορούσαν να φαίνονται σχεδόν “απόκοσμα”, “εξωγήινα” και “αταίριαστα” και το βλέμμα του έβγαζε μια σαγήνη, σχεδόν υπνωτική, μέσα από τον φακό της κάμερας. Και η παράξενη εμφάνιση των ματιών του Bowie ήταν ιδανική για έναν καλλιτέχνη που αγκάλιασε τις ιδέες του ξεχωριστού, του ιδιαίτερου, του απόκοσμου και του απόκρυφου.
Σε έναν κόσμο που ολοένα και περισσότερο ανησυχεί για την τελειότητα μιας φωτογραφίας, η προβληματική αριστερή ίριδα του David Bowie, έγινε αναπόσπαστο μέρος της αινιγματικής του ταυτότητας.
iatropedia
