Κυριακή 29 Νοεμβρίου 2015 – Ώρα: 11:30 π.μ. – Κέντρο Πολιτισμού Δήμου ΓρεβενώνΤο Αρχαιολογικό έργο:

Ο αρχαιολογικός χώρος στο Καστρί (υψ. 1200 μ.) του Δήμου  Γρεβενών, στις ανατολικές πλαγιές της Πίνδου, ανάμεσα στα χωριά Πολυνέρι και Αλατόπετρα αποτελεί από δεκαπενταετίας (1998 – 2015) και πλέον το αντικείμενο της ανασκαφικής έρευνας μιας μικρής ομάδας αρχαιολόγων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου.

Στους χρόνους αυτούς η ανασκαφή με μικρές χρονικές περιόδους και ακόμη μικρότερες οικονομικές δυνάμεις, που προήλθαν κυρίως από την Τοπική Αυτοδιοίκηση Γρεβενών και το πρώην Υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης, με την συμπαράσταση του υπουργείου Πολιτισμού και κάτω από την ομπρέλα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, κατόρθωσε να αποφέρει σημαντικά αποτελέσματα και ευρήματα. Γρήγορα αποδείχτηκε ότι στο Καστρί υπήρξε η οχυρωμένη ακρόπολη μιας αρχαίας πόλης της  χώρας των Τυμφαίων, τμήματος του βασιλείου της Μακεδονίας.

Στον ευρύ χώρο του τείχους της ακρόπολης, στη δυτική πλευρά της, αναγνωρίστηκαν τα λείψανα και τα θεμέλια ενός αξιόλογου κτηριακού συγκροτήματος που χρονολογείται στα τελευταία χρόνια του 4ου αι. π. Χ.: Στο μεγάλο πλάτωμα του υψώματος ο πετρόχτιστος  ναός, η δωρική στοά και ένα μεγάλο ακόμη κτήριο συγκεντρώνονται γύρω από μία τετράπλευρη «πλατεία» και σε άμεση επαφή με την μεγάλη δυτική πύλη του οχυρωματικού περιβόλου που προστάτευε  την ακρόπολη.

Τα αρχαιολογικά ευρήματα έδειξαν ότι η ακρόπολη «ζει» έως τα χρόνια της επικράτησης των Ρωμαίων στα  βασίλειο της Μακεδονίας, περίπου έως το 150 π. Χ. οπότε και καταστρέφεται. Διαγράφονται πλέον καθαρά τα σχήματα των οικοδομημάτων, τα κινητά ευρήματα αποδεικνύουν την σημασία της θέσης και το σύνολο των αρχαίων καταλοίπων  υπόσχονται πολλά περισσότερα για το μέλλον.

Η προστασία του  αρχαίου αυτού κτηριακού συγκροτήματος και γενικά της  ακρόπολης καθώς και η δημιουργία και η εγκατάσταση ενός αρχαιολογικού εργαστηρίου στο παλιό δημοτικό σχολείο του Πολυνερίου, που παραχωρήθηκε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο,  αποτέλεσαν από την αρχή της ανασκαφής  την μέριμνα μας  ως τις βασικές προϋποθέσεις του  αρχαιολογικού έργου στο Καστρί.

Οι στόχοι αυτοί αποτέλεσαν  τελικά την πρόταση μας προς την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας για την ένταξη του αρχαιολογικού χώρου στο Καστρί στο ευρωπαϊκό πλαίσιο στήριξης ΕΣΠΑ 2009-2015. Η θετική εξέλιξη της πρότασής μας έδωσε στην ομάδα της ανασκαφής νέες δυνάμεις και ώθηση για εντονότερη δραστηριότητα, της οποίας τα αποτελέσματα πλέον είναι φανερά στον μεγάλο θαυμαστό χώρο της ακρόπολης.

Στη χρονική περίοδο 2014-2015 η εργασία υπήρξε σκληρή  και το θετικό  αποτέλεσμά της οφείλεται σε όλους τους ανθρώπους της ανασκαφής και του Έργου. Αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες και σχεδιαστές, μηχανικοί και συντηρητές, φωτογράφοι, χημικοί, τοπογράφοι, τεχνίτες και εργάτες, εργάστηκαν πολλές φορές κάτω από δύσκολες συνθήκες του καιρού και του χώρου για να δώσουν το σημερινό αποτέλεσμα.

Μαζί με αυτούς, αφανείς συμπαραστάτες στη Θεσσαλονίκη, η Επιτροπή Ερευνών του ΑΠΘ, και στην Κοζάνη, η Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή της Περιφέρειας Δυτ.Μακεδονίας, μας πρόσφεραν πολύτιμη βοήθεια. Σε όλους οφείλονται πολλές ευχαριστίες, που μόνο με τη μεγάλη εμπειρία των ανθρώπων της ανασκαφής μπορούν να εξισωθούν.

Αν και τα ευρήματα είναι πολλά και σημαντικά, εξακολουθούν  πεισματικά να μένουν κρυμμένα το όνομα του θεού που λατρεύεται στον ναό ,και το όνομα της πόλης. Ωστόσο όλα τα στοιχεία, η γεωγραφική θέση, τα ευρήματα ακόμη και τα χρόνια της ακμής της ακρόπολης  στο τέλος του 4ου αι. π. Χ., προδίδουν τη σημασία της μέσα στο ιστορικό πλαίσιο του βασιλείου της αρχαίας Μακεδονίας.

Όλα αυτά τα δεδομένα ακριβώς  διαγράφουν τον επόμενο στόχο της ανασκαφής αυτής στις ανατολικές πλαγιές της Πίνδου με τη βεβαιότητα ότι στο μέλλον μπορεί να διαμορφωθεί εκεί ένας πολύ ενδιαφέρων και ξεχωριστός  αρχαιολογικός χώρος.

Στέλλα Δρούγου

Διευθύντρια της ανασκαφής στο Καστρί

Ομότιμη καθηγήτρια κλασικής αρχαιολογίας  Α.Π.Θ

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ