Πριν καν τελειώσει η κατάσταση ομηρίας στο ξενοδοχείο στο Μάλι, πριν αναγνωριστούν οι δράστες, οι πιστοί της αλ-Κάιντα και του Ισλαμικού Κράτους ξεκίνησαν μία διαμάχη στα social media για το ποια από τις δύο τρομοκρατικές οργανώσεις τζιχαντιστών είναι πιο ισχυρή.
Μία εβδομάδα μετά από το μακελειό στο Παρίσι με τους 130 νεκρούς, την ευθύνη του οποίου ανέλαβε το Ισλαμικό Κράτος, αντάρτες με συνδέσεις με την αλ-Κάιντα ανέλαβαν με τη σειρά τους την επίθεση στην πρωτεύουσα του Μάλι. Μία επίθεση που, όπως σημειώνουν οι New York Times, καθιστά ξεκάθαρο ότι ενισχύεται η βίαιη αντιπαλότητα μεταξύ των δύο οργανώσεων.
Κάποτε ανήκαν στο ίδιο στρατόπεδο, αλλά υπήρξε διάσπαση εξαιτίας διαφορετικών απόψεων σχετικά με τη στρατηγική τους στη Συρία. Από τότε, το Ισλαμικό Κράτος έχει εμφανιστεί ως πιο δυναμική και δημοφιλής δύναμη ανάμεσα στους ριζοσπαστικοποιημένους Μουσουλμάνους, τροφοδοτώντας μία κόντρα για στρατολογήσεις, μετρητά και «δικαιώματα» μεταξύ των εξτρεμιστών που θεωρούν ότι η αιματοχυσία είναι ο καλύτερος τρόπος για να προωθηθεί η ισλαμική ατζέντα.
Αυτός ο ανταγωνισμός έχει οδηγήσει σε μία θανατηφόρα επίδειξη υπεροχής, που είναι δύσκολο να εξαλειφθεί, με δεδομένο τους αμέτρητους εύκολους στόχους, ακόμη κι αν οι στρατοί μπορούν να αποδυναμώσουν τις δύο οργανώσεις στη βάση τους, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Η κόντρα πήρε μία ιδιαίτερη τροπή μετά από τις επιθέσεις στο Παρίσι τον Ιανουάριο. Το παρακλάδι της αλ-Κάιντα στην Υεμένη ανέλαβε την ευθύνη για το μακελειό στα γραφεία του Charlie Hebdo, η πιο τολμηρή επίθεση στη Δύση τα τελευταία χρόνια για μία οργάνωση που είχε αρχίσει να αντιμετωπίζεται, από τους τζιχαντιστές, ως ελαφρώς ξεπερασμένη και προσεκτική σε σχέση με το Ισλαμικό Κράτος.
Κάποιοι Ευρωπαίοι αναλυτές πιστεύουν ότι ο Αμπντελχαμίντ Αμπαούντ, ο τζιχαντιστής του Ισλαμικού Κράτους που θεωρείται ότι ενορχήστρωσε τις επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου, είδε τα γεγονότα του Ιανουαρίου ως μία επείγουσα πρόκληση για να κάνει κάτι μεγαλύτερης έκτασης. Ο Αμπαούντ θεωρείται ότι ανέλαβε την καμπάνια του Ισλαμικού Κράτους για επιθέσεις στην Ευρώπη, αλλά οι πρώτες απόπειρές του απέτυχαν, μεταξύ των οποίων μία επίθεση σε ένα τρένο προς το Παρίσι, η οποία σταμάτησε όταν οι επιβάτες κατάφεραν να ακινητοποιήσουν τον ένοπλο. Ο μέντορας του, ο Αμπού Μοχάμαντ αλ-Αντνανί, ο επικεφαλής του Ισλαμικού Κράτους, φέρεται να αύξησε την πίεση, χλευάζοντας δημόσια τους Μουσουλμάνους που απέτυχαν να χρησιμοποιήσουν τα διαθέσιμα μέσα- «μία σφαίρα, ένα μαχαίρι, ένα αυτοκίνητο, μία πέτρα»- για να χύσουν το «αίμα των σταυροφόρων».
Μετά από μήνες προσπαθειών, ο Αμπαούντ κατάφερε τελικά να κάνει τις αιματηρές επιθέσεις στο Παρίσι, τις οποίες κάποιοι υποστηρικτές της αλ-Κάιντα είδαν ως κάτι που πρέπει να «απαντηθεί» με τον ίδιο ή πιο τρομακτικό τρόπο, αλλά με μία πιο «ηθική»- κατά τις απόψεις τους- προσέγγιση, φροντίζοντας να περιορίσουν το θάνατο Μουσουλμάνων πολιτών. Στο Μάλι, οι ένοπλοι ξεχώρισαν τους Μουσουλμάνους ζητώντας από τους ομήρους να απαγγείλουν αποσπάσματα από το Κοράνι, ώστε να τους αφήσουν ελεύθερους.
«Τα λιοντάρια που έκαναν την επίθεση στο Μάλι ξεχώρισαν τους Μουσουλμάνους από τους Χριστιανούς ώστε να προστατέψουν το ιερό αίμα των Μουσουλμάνων», έγραψε ένας υποστηρικτής της αλ-Κάιντα στο Twitter. «Ετσι θα έπρεπε να δρουν οι Μουσουλμάνοι. Το Ισλαμικό Κράτος θα έπρεπε να μάθει μερικά πράγματα και να εγκαταλείψουν την μεθοδολογία τους», έγραψε άλλος.
Πριν από 14 χρόνια, την 11η Σεπτεμβρίου του 2001, η αλ-Κάιντα έγινε γνωστή σε όλο τον κόσμο, με την φρικτή τρομοκρατική επίθεση στις ΗΠΑ. Ομως, τα τελευταία χρόνια έχει εξαλειφθεί από το Ισλαμικό Κράτος, που «θάμπωσε» τους τζιχαντιστές κατακτώντας γρήγορα μεγάλα τμήματα εδάφους στη Συρία και το Ιράκ, δημιουργώντας αυτό που αποκαλεί χαλιφάτο και σβήνοντας αποικιακά σύνορα δεκαετιών.
«Ολη η προσοχή ήταν στραμμένη στο Ισλαμικό Κράτος, στο Ιράκ και τη Συρία και στις απειλές προς τη Δύση. Οι δράστες στο Μάλι είδαν μία μεγάλη ευκαιρία για να υπενθυμίσουν σε όλους ότι υπάρχουν ακόμη», αναφέρει στους New York Times ο Ρίτσαρντ Μπάρετ, πρώην επικεφαλής των παγκόσμιων αντιτρομοκρατικών επιχειρήσεων της MI6. Για αμφότερες τις οργανώσεις, η δολοφονία πολιτών είναι πάγια στρατηγική και τακτική. Ομως, διαφωνούν στο πόσο αιματηρές πρέπει να είναι οι επιθέσεις τους. Κατά τη μακρά εξέγερση ενάντια στην αμερικανική κατοχή στο Ιράκ, ο ηγέτης της αλ-Κάιντα εκεί, Αμπού Μουσάμπ αλ- Ζαρκάουι, επέβλεπε μία αιματηρή καμπάνια επιθέσεων αυτοκτονίας, με στόχο τόσο τον αμερικανικό στρατό όσο και Ιρακινούς πολίτες, ανάμεσά τους Μουσουλμάνοι, ιδιαίτερα Σιίτες, τους οποίους η οργάνωση αντιμετώπιζε ως αποστάτες, που πρόδωσαν το Ισλάμ και έπρεπε να πεθάνουν για αυτό. Τελικά ο παγκόσμιος ηγέτης της αλ-Κάιντα, Αϊμάν αλ-Ζαγουάχρι ανακάλεσε αυτές τις επιθέσεις, λέγοντας ότι αμαύρωναν το κίνημα και εμπόδιζαν τη στρατολόγηση.
Οι διαφορές τους δεν έχουν να κάνουν τόσο με τους τελικούς στόχους, όσο με το πώς θα τους πετύχουν και με πια προτεραιότητα. Η αλ-Κάιντα ενσωματώνεται συνήθως στα τοπικά κινήματα και τα βοηθά στη μάχη αλλά και στο σχεδιασμό επιθέσεων ενάντια στον «μακρινό εχθρό» στη Δύση. Το Ισλαμικό Κράτος έθεσε ως στόχο να δημιουργήσει και να κυβερνήσει ένα χαλιφάτο, όπως και να κερδίσει εξουσία από τον εν λόγω ισχυρισμό νομιμότητα.
Στη Συρία, αυτό τους έφερε σε κόντρα. Η Nusra Front έθεσε προτεραιότητα την πτώση του προέδρου Μπασάρ αλ Ασαντ και βλέπει τη δημιουργία του χαλιφάτου ως κάτι πρόωρο και ως ενόχληση. Ομως σε ένα βαθμό, και ίσως εξαιτίας του ανταγωνισμού σύμφωνα με τους αναλυτές, υιοθέτησαν η μία οργάνωση τακτικές της άλλης, με την αλ-Κάιντα να καταλαμβάνει εδάφη σε κάποια τμήματα της Συρίας και της Υεμένης και το Ισλαμικό Κράτος να κάνει επιθέσεις στο Παρίσι, μακριά από τη βάση της. Μέλη και των δύο οργανώσεων θεωρούν ότι η εκτεταμένη βία ενάντια σε πολίτες θα τους βοηθήσει να πετύχουν τους στόχους τους.
Σύμφωνα με τον Πίτερ Νέουμαν, επικεφαλής στο Διεθνές Κέντρο μελέτης στη ριζοσπαστικοποίηση του King’s College London, στόχος είναι να προκαλέσουν τη βία από τις κυβερνήσεις, οι οποίες βοηθούν να ριζοσπαστικοποιηθούν περισσότεροι για να γίνει μεγαλύτερη η δεξαμενή των στρατολογήσεων. Για άλλους ο στόχος είναι άλλος. Ιδιαίτερα για το Ισλαμικό Κράτος, με τις εδαφικές φιλοδοξίες του, οι επιθέσεις είναι ένας στόχος να εξασφαλίσουν την συμμόρφωση όσων ζουν στις περιοχές που έχουν κατακτηθεί. Οι δημόσιοι αποκεφαλισμοί, οι πυροβολισμοί και οι σταυρώσεις είναι τρόπος να τρομοκρατηθούν οι τοπικοί πληθυσμοί. Ακολουθεί τακτικές της αλ-Κάιντα, η οποία έκανε για παράδειγμα μπροστά στην κάμερα αποκεφαλισμούς, στο Πακιστάν και το Ιράκ. Βίντεο τα οποία χρησιμοποιεί το Ισλαμικό Κράτος σε περιπτώσεις που έχει υποστεί ήττες στο πεδίο της μάχης. Τον ίδιο αντίκτυπο είχαν και οι επιθέσεις στο Παρίσι.
iefimerida
