Ήρθε η ώρα να γνωρίσουμε ένα βουνό… και ένα φαράγγι…
Ανηφορίζοντας προς τον ορεινό όγκο των Γρεβενών, με κατεύθυνση προς το
χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας ή τα γνωστά βλαχοχώρια, μετά το χωριό Μαυραναίοι συναντάς μια μεγάλη διασταύρωση. Αριστερά ο δρόμος σε οδηγεί προς το γνωστό πανέμορφο γεφύρι του Αζίζ Αγά, δεξιά προς Βασιλίτσα και ευθεία προς Περιβόλι, Βάλια Κάλντα και τα άλλα χωριά του ορεινού όγκου. Εκεί λοιπόν βλέπεις απέναντί σου το σκούρο όγκο ενός καταπράσινου βουνού, που δεν είναι πολύ ψηλό αλλά φαντάζει πανέμορφο και έχει φοβερή βλάστηση. Στους πρόποδές του είναι χτισμένo το χωριό Ζιάκας και στην άκρη πάνω στο βράχο “κρέμεται” το χιλιοτραγουδισμένο στο γνωστό δημοτικό τραγούδι (εσείς βουνά των Γρεβενών και πεύκα του Μετσόβου...) Σπήλαιο. Είναι ο περίφημος Όρλιακας. Καμαρώστε τον..
Διακρίνονται οι κορυφές του στην ψηλότερη των οποίων ανεβαίνεις με σχετική δυσκολία, το δε σκούρο χρώμα του οφείλεται στην οργιώδη θα ‘λεγα βλάστηση και στο ότι την πλευρά αυτή δεν τη βλέπει και πολύ ο ήλιος. Κατηφορίζοντας φτάνεις στο Βελονιά, τον πιο σημαντικό παραπόταμο του Βενέτικου. Θαυμάζεις το πανέμορφο, ανακαινισμένο πέτρινο γεφύρι του και ανηφορίζοντας τώρα περνάς το χωριό Ζιάκας με κατεύθυνση προς Περιβόλι.
Στις πρώην κατασκηνώσεις εφοδιάζεσαι με το καταπληκτικό νερό που κατεβαίνει από τον Όρλιακα (που το βρίσκει μέσα στα βράχια του;) και τρέχει ασταμάτητα στις όμορφες αλλά εγκαταλελειμμένες στη μοίρα τους πέτρινες βρύσες και συνεχίζεις.
Φτάνοντας στη διασταύρωση που αριστερά ο χωματόδρομος σε πάει στο χωριό Σπήλαιο, έχεις πολλές επιλογές αν θέλεις να “περιπλανηθείς” στο βουνό. Ανεβαίνεις είτε με τα πόδια (αυτό αξίζει άλλωστε) είτε με αυτοκίνητο ψηλά στο χώρο που θα ανεγερθεί το περιβόητο Αστεροσκοπείο και από κει μπορείς να δεις την κορυφή του Όρλιακα απέναντί σου να σε προσκαλεί και να απολαύσεις το τοπίο….
Η τριμελής ομάδα όμως, άφησε το αυτοκίνητο στην άσφαλτο και ανεβαίνοντας από ένα χαραγμένο μονοπάτι – δρόμο απ’ τη βορειοδυτική πλευρά, ίσως να χρησιμεύει για αντιπυρική προστασία, χαλαρά, εύκολα έφτασε κάτω απ’ την κορυφή. Σκοπός είναι να ανέβει και να αγναντέψει από κει… Εδώ υπάρχει ένα όμορφο πλάτωμα, στο οποίο επίσης μπορείς να ανέβεις με 4×4 εύκολα και να αρχίσεις την ανάβαση.
Το όλο πλάνο έχει κάτι από Τύμφη, από Όλυμπο, από 2520 (Γράμος) και σε περίπου 20′ με αρκετή προσοχή στις πέτρες να ‘μαστε στην κορυφή, στα 1.465μ.
Μέρα καθαρή σχετικά, βλέπεις Όλυμπο, Γράμο, Βασιλίτσα, Σμόλικα, Αυγό προς Αβδέλλα, Περιβόλι και Πίνδο γενικά προς τα Δυτικά. Βλέπεις το χωριό Ζιάκας κάτω απ’ τα πόδια σου προς τα ανατολικά, τον κάμπο των Γρεβενών, ενώ δυτικά χαμηλά κατεβαίνουν τα νερά του Βενέτικου… προς την Πορτίτσα. Ο κούκος λαλοκοπάει….κάποιος “κώτσος”(*) ψάχνει το κοπάδι του, ησυχία, δροσερό αεράκι, όλα όμορφα…
Να ‘ταν λίγο πιο προχωρημένος ο καιρός να “κυκλοφορούν” και τα πεντανόστιμα μανιτάρια, θα ήταν ακόμη καλύτερα… Αλλά είναι νωρίς ακόμη γι αυτά….τέλος Απρίλη είναι. Μόλις και μετά βίας βρέθηκαν μερικές ορχιδέες στην επιστροφή. Υπόψη, ο Όρλιακας είναι πολύ πλούσιος σε μανιτάρια αλλά χρειάζεται προσοχή… δε μαζεύεις αν δεν τα γνωρίζεις.
Επιστροφή προσεκτικά μέχρι το διάσελο, ο κατήφορος είναι πιο επικίνδυνος από τον ανήφορο, ενώ μετά είναι όλα εύκολα και ευχάριστα. Σε 45′ περίπου φτάνεις στο αυτοκίνητο από την ανατολική πλευρά τώρα όπου σε φέρνει κυκλικά ωραίος δρόμος o οποίος διασχίζει το πευκοδάσος. Να και τα “μπαγιάτικα” ίχνη μιας περιπλανώμενης αρκούδας… Ο Όρλιακας είναι το λημέρι τους και πολλές ξεχειμωνιάζουν στις τρύπες των βράχων του. Εξάλλου φημίζεται το βουνό για την πλούσια χλωροπανίδα του. Όχι, όχι δεν είναι αυτή που βλέπετε, αυτή είχαμε την τύχη να τη συναντήσουμε χαμηλά, κοντά σε κατοικημένη περιοχή. Παρά λίγο να τρακάρουμε, Τρόμαξε και μπήκε μέσα στο χωράφι με το σιτάρι και μας κοίταζε. Έτσι μου έδωσε την ευκαιρία να την απαθανατίσω, θαυμάστε την.
Χαλαρά, όμορφα, ξεκούραστα θα ‘λεγα απόλαυσες μια μάλλον ορεινή βόλτα και όχι περιπλάνηση και τώρα που δεν σου κάνει καρδιά να επιστρέψεις στη βάση σου, είναι και νωρίς ακόμη …τι κάνεις; Η Βάλια Κάλντα ακόμη δεν προσφέρεται… δεν πάμε Πορτίτσα; Δίπλα είμαστε, ομόφωνο πάμε…
Υπάρχουν δύο επιλογές. Φτάνεις στην Πορτίτσα με το αυτοκίνητο από το χωματόδρομο που έχεις μπροστά σου και σε πάει στο Σπήλαιο ή φτάνεις στο Σπήλαιο και κατεβαίνεις με τα πόδια το μονοπάτι που ξεκινάει μέσα απ’ το χωριό και σε κατεβάζει ακριβώς στην Πορτίτσα. Προσοχή! Η ανηφόρα είναι ζόρικη αν επιλέξεις τη δεύτερη επιλογή….
Πορτίτσα λοιπόν… Εντυπωσιακή πραγματικά! Πολύ το νερό, το γεφύρι πανέμορφο και το άνοιγμα των βράχων τρομακτικό. Κι όμως το καλοκαίρι περπατάς το άνοιγμα αυτό και περνάς απ’ την άλλη μεριά, πλατσουρίζοντας στο δροσερό νερό. Τώρα αν μείνεις πολύ και όπως είναι και πρωί ακόμη, μετά από λίγο αρχίζουν να χτυπάνε τα δόντια. Να του δίνουμε επομένως…
Ανεβαίνεις στο χωριό, πλακώνεις και τα πεντανόστιμα ντόπια ψαρονέφρια και τις λοιπές λιχουδιές και χορτάτος γενικώς τώρα πια επιστρέφεις… όχι…όχι… από ορεινή περιπλάνηση αλλά από ένα όμορφο ορεινό περίπατο αυτή τη φορά…
(*) Κώτσος= αρσενική ορεινή πέρδικα αρχηγός του κοπαδιού, φωνάζει για να μαζέψει το κοπάδι αν σκορπίσει, ο ήχος χαρακτηριστικός μεταλλικός (κοτσ…κοτσ….κοτσ…) και μάλλον έτσι του βγήκε και το όνομα.
